‘DEMİR ATLI GRİNGO’ ÇOK İDDİALI!

‘Western’ dendiğinde akla gelen ilk şey kuşkusuz, atlarının üstünde hava atan, birbirlerine meydan okuyan kovboylar… Çocukların oyunlarında da yer bulup pek çok kaliteli yapımla gönüllerde taht kuran western filmleri geçmişten günümüze beyazperdedeki cazibesini koruyan bir tür. Yanı sıra televizyonda da hayli ilgi gören örnekleri mevcut… Bunlardan biri de, 70’li yılların sonunda TRT’de gösterilen ve tutkuya dönüşen ‘Küçük Ev’!

2000-2002 yılları arasında Kanal 7’de tekrarlarıyla yer bulan bu diziden daha eski olan ‘Bonanza’ da ekranda ilgi gören western’lerden. Yakın tarihteki öne çıkan örneklerden birkaçını sayacak olursak… ‘Vegas’, ‘Ouick Draw’, ‘The Pinkertons’, ‘Killer Women’ ve 2016’da yayınlanmaya başlayacak olan bilim kurgu western türündeki HBO yapımı ‘Westworld’…

Kısacası ‘western’ her devirde geçer akçe! Nasıl ki, yüz yıla yakın mazisi olan western yapımlara Yeşilçam’da da ilgi gösterilmiş. 1960’lı-70’li yıllarda bolca çekilen Yeşilçam western’lerinden ilki 1962 yapımı olan, Nuri Akıncı’nın ‘Beş Hikâye’si… Daha sonra bir furyaya dönüşen kovboy merakı, sinema tarihimize Cüneyt Arkın, Sadri Alışık, Ayhan Işık gibi ünlü isimlerin boy gösterdiği pek çok Türk western’i kazandırmış. Yılmaz Köksal’ın başrolde yer aldığı ‘Çeko’ ise hâsılat rekoru kıranlardan! Son yılların en ilgi çeken Türk işi western filmiyse Cem Yılmaz’ın ‘Yahşi Batı’sı… Şimdi bu konuda hayli iddialı olan bir başka Türk yapımı western film çıktı ortaya: DEMİR ATLI GRİNGO!

DEMİR ATLI GRİNGO’NUN ABSÜRT KOMEDİSİ…

Western filmlere kısaca göz atmanın ardından, merak edenler için ‘western’ nedir diye sorgulayacak olursak… ‘Western’ bir kültür! Tür sinemasının doğuşuyla birlikte öne çıkmaya başlayıp John Ford’un ‘Demir At’ı gibi yapımlarla sabit izleyici kitlesine ulaşan western filmlerinin özü de,  bu kültüre dayanmakta aslında. Çünkü ‘western’, güçlünün ayakta kaldığı ve kahramanca yapılan fedakârlıkların her zaman kötülüklere galip geleceğini vurgulayan bir Amerikan yaşam biçimi. Nitekim farklı alt türleri de mevcut. Bunlardan biri, ‘Western Komedi’… DEMİR ATLI GRİNGO, da bizdeki mevcut yansıması!

Çekimlerinin bir kısmını İspanya Almeria’daki Tabernas Platoları’nda gerçekleştiren ve 9-11 Ekim 2015 tarihlerinde düzenlenecek olan ‘Almeria Western Film Festivali’nin yarışma bölümünde yer alan DEMİR ATLI GRİNGO/Gringo with an iron horse, buranın ardından Fransa ve İtalya’daki festivallere katılma hedefinde.

Absürt komediyle western’e kısa bir bakış atan ve 1963 yapımı ‘İntikam Hırsı’nın yönetmeni olan Ahmet Sert’e ithaf edilen DEMİR ATLI GRİNGO’nun senaryosu, yönetmenliği de üstlenen Hasan Karcı’ya ait… Pek çok filmin senaryosunda imzası bulunan ve yönetmen olarak görev alan Karcı, kendine has sinema yorumunu DEMİR ATLI GRİNGO filminde de yansıtmış. Dolayısıyla absürtlüğün hakkının verildiğinden şüpheye düşmeye gerek yok.

Ben de izlediğim kısa bölüme dayanarak söyleyebilirim ki; İspanya’nın yanı sıra Beypazarı, Çatalca, Çınarcık ve Tuz Gölü’nde çekimleri gerçekleştirilen yapım, oldukça farklı bir tada sahip. Günümüzdeki ses getiren olayları hicveden DEMİR ATLI GRİNGO, absürt western adına gayet iyi düşünülmüş bir iş olmuş. Zira Vahşi Batı atmosferini solutan mekânları ve görüntüleriyle, bizim de bu işi layıkıyla yapabileceğimizin kanıtı olarak karşımıza çıkan yapımın konusu, gerçeklerden kurguya bir köprü gibi! Bu da ona hem absürt komedi avantajı sağlıyor, hem de seyirciyi güncelle kavrama gücü veriyor.

İçeriği kısaca özetlersek…

Para dolu kutuları ve torbaları, haçlı tabutla taşıyan Django(Gökberk Demirci) absürt komedinin uyarıcılığını ispat eden sözleriyle adeta gerçeklerin sesi olmuş durumda. Bu süreçte, şerifler ve rüşvet olayı arasında paralellik kuran Django ile arkadaşı, bir yandan mal paylaşımı yapar bir yandan da devrin 'hırsızlar devri' olduğu türünde cevherlerini dışa vurur. Rüşvet yiyen şeriflerin yanında hırsızların bile daha masum kaldığı devirde, atın yerini de motor almıştır nitekim. Bu noktada Demir Atlı Gringo’nun karısını ve üç kızını öldüren Tekgöz Mask(Sinan Bengier) ve adamlarından intikam alma gayesi girer devreye. Demir Atlı Gringo’nun paraları çalıp kutulara istifleyen ve bunları şerifin evinde saklayan Tekgöz Mask’ın peşine düşmesiyle de macera başlar… Tabii yarışmacılığa yaraşır absürt western komedisi de!

CENGİZ GÜÇLÜ’NÜN ‘DEMİR AT’LA İMTİHANI

Kovboy filmlerini ti’ye alırken yaşamın gerçeklerini taşlayarak kovboylaşan ve Zeliha Demirel, Cenk Behram Su, Elif Güçkıran, Sinan Bengier, Seda Kızıltoprak, Gökberk Demirci, Güray Kip, John Hutchins, Tommy Coombes gibi isimleri bünyesinde barındıran yapımın başrolünde Cengiz Güçlü ve Senem Ülker bulunmakta…

Aralarında ‘Üvey Baba’nın da yer aldığı çeşitli televizyon dizisi ve sinema filminde rol almış bir isim, Cengiz Güçlü. Buradaki karakterle başrole yükselen Güçlü, yalnız ve hüzünlü kovboy tipinin hakkını gayet güzel vermekte… Yani Cengiz Güçlü’nün ‘Demir At’la imtihanı, geçer not alacak türden!

Motoruna atlayarak kötülerin peşine düşen ve iyilerin kazanacağını bir kez daha ispata soyunan Demir Atlı Gringo’yu canlandıran Cengiz Güçlü’nün performansı tam anlamıyla filmin özüne uygun olunca, komedinin mesajcı absürtlüğü de yerine oturuyor. Zaten duruşundan bakışına kovboyluğun nasıl absürtleşebileceğini yansıtan Güçlü’ye göre de, DEMİR ATLI GRİNGO, değişik ve ilginç içeriğiyle çok güldürme garantili bir film niteliğinde!

Sonuçta; Orijinalite sergilendiği takdirde absürt komedilerin ekranda iş yapabileceğini farklı yapımlarla gördük. Misal; ‘Leyla ile Mecnun’, ‘İşler Güçler’, ‘Kardeş Payı’… Buna karşın anlam çıkartma analizini yapmaya üşenen, absürtlüğün yapaylıkla değil doğrudan doğruya hayatın içinden açığa çıktığını algılayamadıkları için sergilenenleri saçma bulup gülmekte zorlananlar da mevcut.

Bu nedenle seyircinin, topyekun absürt komedi türüne tam anlamıyla alışkın olmadığı gerçeği, bir ihtimal, DEMİR ATLI GRİNGO için dezavantaj olabilir. Ancak sinema filmiyle televizyon dizisi arasındaki farkı da unutmamak lazım. Dizilerin işin cılkını çıkartan uzunluğu sinemada olmadığından absürt filmde hoşa gitme olayı, ilk etapta hicivlerin doğru aktarılmasına kalıyor. Bu da yönetim ve canlandırma başarısıyla mümkün… Ki, DEMİR ATLI GRİNGO’nun avantajı da bu! Yolları açık olsun.

Anibal GÜLEROĞLU

guleranibal@yahoo.com

www.twitter.com/guleranibal