A'dan Z'ye katı gıdaya geçiş ve temel bebek beslenmesi

Anne sütünden sonra bebekleri katı gıdaya geçirmek anne ve babalara bir anda çok zor gelebilir. Aşağıda yer alan benim de iki bebeğimde uyguladığım bilgi ve adımlarla bebeğinize sağlıklı beslenmenin temellerini atmak düşündüğünüzden daha kolay olacak.

Deneyimlerime göre en önemli başlangıç hayat boyu mutlu bir birliktelik yaşaması gereken sebzelerle oluyor.

Geçiş sıralaması:
1-sebze
2-meyve
3-ekmek
4-peynir
5-yoğurt
6-kuru baklagil
7-et

Bebek bir besini sevmezse hemen pes etmeyin. Birkaç gün sonra tekrar deneyin, 20-30 kez red ediyorsa o zaman sevmiyor demektir. Bebekler de hep aynı gıdayı yemekten sıkılıyorlar, Renk, tip, şekil farkı hoşlarına gider. ör. havuç püre, haşlama, çubuk, taze cam rendede vs.

Meyve suyu vermeyin, çünkü meyve suyu posa icermez, barsaktan hızlıca emilir, şeker etkisi yapar. Her zaman meyveyi posasıyla birlikte verin. Sadece cam rende yapın, havuç da cam rende oluyor. İsterseniz sulu olması için biraz ıhlamur ekleyin.

MEYVE SUYU VE MEYVE PÜRESİ: Meyve suyu ve püresini ilk tanışma gıdası olarak vermeyin. O zaman bebeklerin tatlı beklentisi oluyor, sebzeleri istemiyorlar. Meyve çok gerekli değil zaten fazla şekerli olduğu için kanda insülin etkisi yaratıyor. Sebzeler vitamin ve mineral açısından daha önemlidir. İlk once sebze ile başlanıyor.

SEBZE ÇORBASI: Sebze çorbası karışık olmadan önce tek tek besinler tanıtılmalı. Ete başladıktan sonra kemik suyu da katılması iyi olabilir. Tabii kuzu kemiği.

Alıştırma zamanında çorba içine ben irmik veya un koymadım. Sadece sebze verdim. Tel süzgeç yapmayın. Sebzeleri haşlayın, sadece çatalla iyice ezin. Gerekirse haşlama suyunu fazla koyun. Anne sütü suludur, ona benzetebilirsiniz. Sulu çorba içinde çok az 1 mercimek kadar sebzeyi ağzına vererek başlayın. Kusacak diye korkmayın. O kadarını zaten kusmaz. İlk kez ağzına verirken parmağınızla damağına da 1-2 mercimek kadar sürebilirsiniz. Alırsa biraz daha verin. Tuz konusunda doktorumuz çağ kaşığı ucu ile diyor. O da mineral olsun diye (deniz veya kaya tuzu). Pirinç koymayın. Sadece sebze koyun. Her gün taze yapın, sebze yemekleri 24 saati geçmesin, geçerse Nitrit Nitrat üretir, kanserojen olur.

MUHALLEBİ: Muhallebi 1 yaşa hiç verilmemeli demişti doktorumuz. İnek sütü alerjik bir yaşına kadar. Pirinç unu, pirinç verilmediği için olmaz. Rafine şeker ise 1 yaşına kadar hiç verilmiyor. Zaten sonrasında da ne kadar az o kadar iyi, haftada bir 1 yaşından sonra tatlıya izin veriliyor. Şeker kanserli hücreleri beslediği, diyabete sebep olduğu için kaçınılması gerekiyor.

SÜT: Anne sütü aldıkça ek süte gerek yok. İnek sütü alerjik olduğu için 1 yaşına kadar verilmesi sakıncalı. Pastörize ve UHT sütler şimdilerde Prof. Ahmet Aydın gibi doktorların da söyledikleri gibi barsaklarda toksik etkiye yol açıyor. Anne sütü alamayan bebeklerde süt anneden sonra çiğ keçi sütü 6 aya kadar en iyi alternatif. 2 yaşından sonra ise sütü sindiren enzimlerimiz yok olduğu için sütü kesin demişti doktorumuz. Bu durumda süt yerine keçi peyniri, kefir, yoğurt gibi güvenilir bir çiğ sütten kaynatmadan mayalanmış ürünler tüketilebilir. Süte bir diğer alternatif de evde kolayca yapılabilen kalsiyum oranı sütten bile yüksek olan badem ve susam sütleri.

YOĞURT: Yoğurda anne sütü aldıkça gerek yok. Yoğurt mümkünse koyun ya da manda sütünden yağlı olmalı. Süt otlayan hayvan sütü olacak. Yoğurt hatta kaynatmadan sadece yoğurt sıcaklığına getirerek bile yapılabilir. Çok daha besinli olur. Doktorumuza da sormuştum bu şekilde kaynatmadan yoğurt yapılırken maya zararlı bakterileri ortadan kaldırıyor demişti. Her zaman yoğurt etlerle birlikte veya demir içeren mercimekle verilmiyor, çünkü süt ürünleri ile bu yiyecekler yenirse demir emilimi azalıyor. Ancak portakal gibi C-vitaminli yiyeceklerle birlikte demir emilimi artıyor. Ben haftada 1-2 veriyorum.

KAHVALTI: 6. aydan sonra kahvaltı sebze ve ek besinlere alıştıktan sonra 15 gün-1 ay içinde denemeye başlanabilir. Kahvaltı ilk aylarda pek başarılı geçmezse sorun yok, zaten anne sütü alır yine bebekler.

YUMURTA: Alerjik olduğundan ne kadar geç başlanırsa o kadar iyi olur. 9. aydan sonra başlanır. Yumurta alırken düşük kalitede protein sağlayan ve antibiyotik dolu çiftlik yumurtası yerine mutlaka organik serbest dolaşan tavuk yumurtası yenmelidir.

ET: Sadece kuzu, koyun, köy tavuğu, keçi verin. Dana organik bulursanız olur. Normalde dana eti antibiyotikli, ilaçlı olur ve yem ile beslenir. Ben sadece kuzu veriyorum. Et yenecekse sadece otlayan yüksek kalitede hayvan eti tercih edilmeli. Çiftlik hayvanı ve tahılla beslenen hayvan etlerinden elde edilecek vitamin ve mineral değerleri düşük olup pek çok toksik madde alımı sağlanmış olur.

TAHILLAR: Tahıllı çorba, pilav 8. aydan sonra verilebilir, bulgur verilir. Ancak bol su da içirin, en fazla her yemekle 1 yemek kaşığı kadar pilav verin. Pirinç daha geç başlanır. Makarna 1 yaşa kadar vermeyin, çabuk alışır, başka yemek yemez. Tahıllar ana yemek yerini hiç bir zaman tutmamalı, sebze en ağırlıklı yenmelidir.

ÇAY: Çay, siyah hiç vermeyin. Ihlamur her zaman verilebilir. Barsak hareketlerini artırır. Rezene de olur, sindirime yardımcıdır. Melisa da sakinleştirir. Adaçayı vermeyin. İlla içecekseniz haftada bir adaçayı için.

EK VİTAMİN: Doğru ve sağlıklı beslenme yapılırsa ek vitamin verilmesine gerek yoktur. Zaten ek vitaminler yapay üretilmişse çoğu vücudumuz tarafından bağlanamaz, karaciğerde toksik yüke sebep olur ve işe yaramaz. Vitamin ve mineralleri doğal yollarla almak en iyisidir. Biz çok güneşli bir ülkede yaşıyoruz. Vitamin-D vermeye gerek yok demişti doktorumuz. Her gün en az 30dk dışarı çıkmak, gün ışığı almak yeterli. Kapalı bir havada bile güneşin ışınları bulutlar arasından %80 oranında sızıyor. Bir gün çıkamazsanız diğer gün daha fazla dışarıda durun. Ancak bu pencereden gelen direk ışık olmayacak. Ben aynen uyguluyorum. İki bebeğimde de damla d-vit kullanmadım.  

Kaynak: Hasanpaşa Sağlık Ocağı bilgi kağıdı, çocuk doktorumuzun notları ve okuduklarımdan derlenmiştir. Emzirme danışmanlığı için Ocak Tel: 0216 340 04 64. Emzirme ile ilgili daha fazla bilgi için bir önceki yazıma bakabilirsiniz.


BEBEKLERDE KATI BESİNLERE GEÇİŞ

Bebeğinizi ilk 6 ay sadece anne sütü ile besleyiniz.
6.aydan itibaren anne sütüne ilave olarak uygun ek besinlere geçiniz.

Ek besinler
1.    Ek besinleri kaşık veya bardakla az miktarda başlayarak verin.
2.    Ek besinlerin hepsini aynı haftada başlamayın.
3.    Yeni besinleri en az birer hafta aralıklarla bebeğin beslenmesine katın.

Çocuk doktorumuz Hülya Sonugür sayesinde çok doğru ve güzel bir bebek beslenmesine geçiş yaptık. Her iki bebeğim de her türlü sebze ve eti sulu, katı yiyor. Size bu geçişi tarif etmek istiyorum.

4-6 AYLIK BEBEK BESLENMESİ

Eğer 4. aydan sonra katı gıdalara geçiş yapacaksanız bu yolu takip edin. Ama normal olarak 6 aya kadar emzirmek en iyisidir. Ben bunu 6. aydan sonra beslenmeye başlamadan önce bir 10 gün kadar yaptım, 2. hafta bir kaç gün sonra 6. aydan sonra beslenme listesine geçtim:

1. HAFTA:

Kahvaltı anne sütü, ara öğün anne sütü

ÖĞLE: sebze püresi (direk haşlayın ve çatalla verin. Ör. ilk kabak haşlanacak iyi suda, sonra üzerine 1 çay kaşığı zeytinyağı dökün ve çatalla ezin)

Mevsim sebzeleri verin

Patates yok 6 aya kadar, sonra verilebilir

Tuz yok, yağ yok, et yok

Pirinç, soğan, sarımsak verin

Kısık ateşte kavurarak ya da haşlayarak

Mikser yok, blender yok

Çatalla ezerek verin


İlk 1-2 tatlı kaşığı ile başlanır sonra 10 kaşığa kadar artırılır.

Ardından anne sütü verin


2. HAFTA:

ÖĞLE: Sebze püresi

İKİNDİ: Meyve püresi

Mevsim meyveleri verin

Her meyve tek başına 3 gün denenecek

Döküntü, pişik, ishal, kusma olursa kesin

Çatalla ezerek verin

Cam rende ile verin

İlk 1-2 tatlı kaşığı ile başlanır sonra 1/2 meyveye kadar artırılır.

Ardından anne sütü verin

Not: Egzotik meyveleri denemeyin, elerjik olabilir, bizim akdeniz meyvelerini tercih edin.

Tüm sebze meyveleri mevsimine göre verin, sera olanları doğal ışınlarla yetişmedikleri için vermeyin.

Doktorumuz Hülya Sonugür'ün anlattıklarından notlarımdır.

********************************************************

6. AYDAN SONRA BESLENME:

24.00-05.00 arası beslenme yok (kaliteli uyku, emzik verin, pışpışlayın)

05.00 sonrası anne sütü verin

07.30 dan itibaren kahvaltı

KAHVALTI:

meyve püresi, 1 meyve/ ıhlamur (100-150ml) / ekmek (beyaz yok, kepekli yok, köy ekmeği olur, 1-2 dilim tam buğday ekmeği olacak)

beyaz peynir (inek yok, koyun ya da keçi, tuzsuz, suda bir gece bekletin. Ancak onların da içine inek sütü katıyorlar, pastörize olmayan bunları içermeyen yerel bir peynir bulun. Bakınız İpek Hanım Çiftliği)

Ot, sebze verin (Maydanoz ve diğer otları kıyın peynirle karıştırın)

Zeytinyağı

Not: 7. aydan sonra zeytin başlanıyor, yeşil, tuzsuz, çekirdeksiz olacak

Ben ekmeğe peynir koyup, ıhlamur ve elma püresi ile ıslatıp papara veriyorum çok seviyor.  Elle yemeye başladıktan sonra parça parça tek tek eline verin.

9. aydan sonra kaşığa teşvik edin.


ÖĞLE (12.00-14.00) VE AKŞAM (uykudan iki saat önce yesin, ben 6’da verip, yıkayıp 8.30’da yatırıyorum):

Et (koyun, tercihen kuzu, keçi, köy tavuğu)

Kuşbaşılı, tavuklu zeytinyağlı yaz sebze yemekleri,

dolmalar, köfte (yumurta yok, ekmek yok, sadece et, soğan, az tuz, nane koy)

cızbız, sulu köfte

Günlük yapın

Tuz az (Kaya veya deniz tuzu, daha mineralli)

Baharat yok (karabiber, kırmızı biber, kimyon, sumak vs. yok ancak ot olanlar maydanoz, nane, kekik verebilirsiniz)

Köy tereyağı (pastörize olmayan, çiğ tereyağı (raw butter), tuzsuz, çimen yiyen inek yağı olsun-genelde fabrika yemi veriyorlar, pek faydası yok. Bir de ağız yağı var, ilk ineğin kolostrum sütünden sapsarı bulursanız ondan verin, ben İpek Hanım Çiftliğinden söylüyorum. Yine de anne sütü devam ettikçe tereyağı vermeyebilirsiniz, zeytinyağı hep verin)

Sızma zeytinyağı (Soğuk taş sıkma olacak, endüstriyel değil organik olsun)

Katı yağ, margarin yok (bitkisel hidrojenize trans yağlar yok)

Salça yok (kutudan asla yemeklere katmayın)

Ev salçası (Domatesten yapılmış, yöresel olur)

Yoğurt (Her zaman kırmızı et ve kuru baklagil ile vermeyin)

Haftada en az 2 kez kırmızı et verin

en az 1 kez kuru baklagil mutlaka verin

Salata (kendi salatanızı-marul, salatalık, domates, havuç, otlar iyice bıçak veya rondo ile kıyın, bol zeytinyağlı, 1-2 damla limonlu verin, kahvaltı dahil her öğünde verebilirsiniz)

Pilav yok

Makarna yok


Not: köfteyi hazırlayıp streç filme sarıp dondurarak sakliyorum. Her seferine 1-2 tane çıkarıp sulu pişiriyorum, 10dakikada oluyor.

Bebek bisküvi vs. vermeyin, içlerinde şeker, beyaz un ve trans yağlar var. Yok deseler de vermeyin, yerine kuru meyve hoşafı, taze meyve verebilirsiniz.

İKİNDİ (15.00-17.00) anne sütü

GECE  anne sütü (Yatarken verin, gece kalkarsa 24.00e kadar verin, kaliteli kesintisiz uyku için 24.00den sonra illa uyumuyorsa o zaman meme veriyorum)

Yemek sonrası bebek bardağı ile kaynamış içme suyu verilecek (1 yaşına kadar kaynamış)


Alıştırma sırası:

1-sebze (öğün başına her seferinde bir tane ekleyin)

2-meyve (Bir kaç gün deneyip değiştirin)

3-Ekmek

4-Peynir

5-Yoğurt

6-kuru baklagil (haftada en az 1 kez mercimek verin, ben bu noktaya gelince tüm sebze çorbalarına kattım. Gaz yapan nohut, kuru fasulyeyi ben en son verdim)

7-Et (Ete 6 aydan sonra 7. ayda ancak sıra geldi)

Hızla tüm besinlere geçmenize gerek yok, anne sütü zaten devam etmeli, bebeğinize zaman tanıyın, alerjik reaksiyon var mı bakın. Yavaş yavaş yenileri tanıtın.

Doktorumuz Hülya Sonugür'ün anlattıklarından notlarımdır.

***************************************************

9. AYDAN SONRA BESLENME:

KAHVALTI:

1-Yumurta sarısı: köy yumurtası, organik, katı pişmiş. Beyazı alerjik diye 1 yaşa kadar vermeyin.

Haftada en fazla 2 tam yumurta sarısı

2-pekmez: 2-3 çay kaşığı / günde

3-zeytin: yeşil veya siyah tuzsuz, 2-3 adet /gün (1/4 ile başlayın)

4-peynir: az tuzlu

Tereyağı yok (anne sütü varken gerekli değil, ancak ben ufak nohut kadar kolostrumlu tereyağı veriyorum)

Bal yok (1 yaşa kadar zehirleyebiliyor)


ÖĞLE VE AKŞAM:

Balık (taze, deniz balığı, küçük olacak, ör. çinekop. Ton balığı vermeyin, büyük balıklar civalı)

Ciğer (kuzu, ızgara ya da haşlama verin, kızartma yok, haftada 1 kez)

Bulgur/Pirinç pilavı (1 çorba kaşığı/öğün)

Kuru fasulye, nohut

Makarna yok

Not: 9. aylıkken kan tahlili (kan sayımı) yapılıyor, kandaki demir seviyesini, beslenmesini kontrol etmek için.


KISA KISA BESLENME:

İştah giderek açılır, 1 yaştan sonra azalır.

Ara öğün yapmayın, barsakları dinlensin. Az ve sık yemesin. Şeker vermeyin, kötü yağlanma yapıyor.

Kıyma devamlı vermeyin, makinadan geçerken bozuluyor.

Salatayı az az her gün alıştırın, sebze hep verin.

6.-9. ay yiyeceklerle tanışma zamanıdır.

9.-12. ay yiyeceklerle beslenme zamanıdır.

1 yaşa kadar %80-90 anne sütü esas besindir.

6. aydan sonra 3 öğün anne sütü, 3 öğün ek katı besinler verilir.

Tercihen yemekleri düdüklü yerine yavaş kısık ateşte zeytinyağlı pişirin. (başka yağ kullanmayın)

Bebeğe özel yemek yapmayın, kendi yemeğinizden verin. Kendiniz de bu şekilde yiyin.

1 yaşa kadar fıstık vs. yok, alerjik.

Kuru meyve verilebilir. (Şekersiz olanını alın)

Muz çilek karpuz vermeyin. (hormonlu, çok şekerli olsun diye hileli)

Doktorumuz Hülya Sonugür'ün anlattıklarından notlarımdır.

Resim: http://www.wechealthunit.org/family-health/nutrition/images/Mother-feeding-baby.jpg/view

Başak Pirtini

***************************

El yapımı, organik ve yenebilir anne-bebek bakım ve pişik kremimi gördünüz mü? Detaylar burada:

http://dogalanneyim.blogspot.com.tr/2013/07/hindistancevizi-yagl-ve-bocek-kovucu.html?m=1

***************************

Doğal Anneyim grubum ve bana ulaşabileceğiniz linkler:

Doğal Anneyim Blogu: http://dogalanneyim.blogspot.com.tr
Doğal Anneyim Facebook Sayfası: www.facebook.com/dogalanneyim
Doğal Anneyim Facebook Grubu: www.facebook.com/groups/dogalanneyim
Instagram @dogalanneyim: www.instagram/dogalanneyim
Twitter @dogalanneyim: www.twitter.com/dogalanneyim
Doğal Anneyim e-bülten ile takip: http://eepurl.com/TeYdX

Köpek ve kedi bloglarım:

Bashico Blogum: http://bashico.blogspot.com.tr

http://Kopeklerveinsanlari.com