Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

11 Ağustos '08

 
Kategori
Tarih
 

Acaristan Özerk Cumhuriyeti

Acaristan Özerk Cumhuriyeti
 

Gürcistan, SSCB’den bağımsızlığını ilan ettiği 1991 yılından bu yana ayrılıkçı hareketlerle boğuşuyor. Kafkasya coğrafyasının karmaşık bir sosyal ve kültürel mozaiğe sahip olması, bölgede etnik milliyetçilik hareketlerinin durulmasına engel oluyor.

Bu gün Rusya Federasyonu ve Gürcistan arasında yaşanan tehlikeli gidişatın temelinde, “etnik” sorunlar ve bölgedeki güçlerin çıkar çatışmasının yattığı görülür. Yakın tarihte Balkanlarda yaşanan etnik soykırıma tanık olan dünya, tarihin tekerrür etmemesi için Kafkaslarda bir an önce önlemini almalıdır.

Acaristan, Türkiye’nin kuzeydoğusunda, Artvin ve Ardahan illerine komşu ve Gürcistan’ın güney batısında 1921 yılında Kars antlaşması ile kurulmuş olan özerk bir cumhuriyettir.

Türkiye ile tarihi, dini ve kültürel yakınlığa sahip olduğu gibi, hukuki olarak da özerkliği Türkiye'nin garantörlüğü altındadır. İçişlerinde bağımsız olmakla beraber, dışişlerinde Gürcistan’a bağlıdır.

Acaristan’nın nüfusu 376.000’ dır. Acaristan'ın yerli halkı (Acarlar), etnik olarak kendilerini Acar (Acari/Acareli/Acarlebi) olarak tanımlar ve günlük yaşamda Gürcüce'nin farklı bir lehçesini (Acarca) konuşurlar. Yazı ve eğitim dili resmi Gürcüce olan Kartça’dır.*

Acarlar 4. yüzyılda Romalılar aracılığıyla Hıristiyanlığı kabul ettiler. Osmanlı'nın Kafkasya bölgesini fethiyle birlikte, 15. yüzyıldan itibaren halkın tamamına yakını Müslümanlığı benimsedi.

Acaristan, 1878 yılına kadar kesintisiz olarak Osmanlı Devleti hâkimiyetinde yaşadı. Osmanlı-Rus Savaşı’nda (1877-78) (93 Harbi) Ruslara ve hâkimiyetindeki kuvvetlere karşı kahramanca savaşan Acaristan, Berlin Antlaşması’yla savaş tazminatı yerine (Üç Sancak: Kars, Ardahan, Batum) Rusya’ya terk edildi.*

Halkın önemli bir bölümü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından bölgenin Rusya’nın eline geçmesinden sonra Anadolu’ya göç etmek zorunda kaldı.

Bölgede kalan Müslüman halk, dini, kültürel ve arazi özerkliğiyle birlikte 1921'de Sovyet sosyalist cumhuriyeti olan Gürcistan yönetimine bırakıldı ve II. Dünya Savaşı sonrasında düşmanla işbirliği yaptıkları gerekçesiyle Stalin tarafından Kazakistan’a sürüldüler, Stalin’in ölümünden sonra ise kendilerinin Gürcü olduğunu belirterek yeniden topraklarına dönmüşlerdir.*

Acaristan’da az sayıda Hıristiyan Gürcü, Ahıska Türkleri, Ermeni, Laz, Yunan, Azeri ve Rus da yaşamaktadır. Gürcistan'ın bağımsızlığından sonra, bölgede, resmi görevlilerce de desteklenen yoğun bir Hıristiyanlaştırma faaliyeti yürütülmektedir. Bununla birlikte günümüzde Acaristan’nın nüfusunun çoğunluğu halen Müslümandır.

Acaristan sorunu: Gürcistan’ın 1991 tarihinde eski SSCB’den bağımsızlığını kazanmasını müteakip, Acara Özerk Cumhuriyeti Yüksek Şura Başkanı Aslan Abaşidze’nin Gürcistan’a karşı bir koz olarak Batum limanı, turizm ve Sarp Sınır Kapısı gelirlerinden merkezi yönetime pay vermek istememesi ilişkilerin gerginleşmesine neden oldu.

Abaşidze'nin merkezi hükümetin bir askeri müdahalesine engel olabilmek için bölgeyi ülkenin kalan kısmıyla bağlayan köprüleri yıktırması bardağı taşıran son damla oldu.

Rusya’nın müdahalesiyle Abaşidze'nin Batum’u terk ederek ( Rusya’ya kaçması) sonrasında şimdilik çözümlendi gözüyle bakılan Gürcistan- Acaristan sorunun dışında, hala gündemde olan Abhazya ve Güney Osetya ile anlaşmazlıkları devam ediyor.

Alıntılar:
M. Fahrettin Kırzıoğlu
Yunus Zeyrek
diplomatik gözlem

 
Toplam blog
: 156
: 5679
Kayıt tarihi
: 05.11.06
 
 

Söz konusu Atatürk ve Laik Cumhuriyet ise; asla tarafsız olamam! Ben; İş ve özel hayatımda Cumhur..