Açık su yüzme yarışları hakkında herşey - 1

“Açık Su Yüzme Yarışları”, iki ayrı grupta toplanıyor. İlki, Yüzme Federasyonu’ nun kendi bünyesinde gerçekleştirdiği resmi yarışlar, ikincisi çeşitli kurum ve kuruluşların, Yüzme Federasyonu’ nun izni ile gerçekleştirdikleri özel yarışlar.

Bu yazımda, şahsen bendenizin de katılmayı çok sevdiğim bir yarış türü olan 'Özel'  "Açık Su Yüzme Yarışlarını” sizlere tanıtmak istiyorum. “Yıl boyu ülkemizde gerçekleştirilen popüler Açık Su Yüzme Yarışları hangileridir, nasıl başvurulur, ne kadar mesafe yüzülür ?” gibi benzeri sorulara cevap vermeye çalışacağım.

Günümüzde gittikçe popüler bir sporsal aktivite haline gelen “Açık Su (Open Water) Yüzme Yarışları” son yıllarda birçok amatör ve profesyonel sporcuyu adeta bir mıknatıs gibi kendine çekmeye başladı. "Açık Su Yüzme Yarışları", sporsal aktivite kimliğinin yanında birçok sporcu için aynı zamanda ortak bir sosyal buluşma ritüelini halini de almış durumda.

Her geçen yıl katılımcı sayısının arttığı bu türden organizasyonlarda, çok çeşitli meslek gruplarında kariyer yapmış üst düzey yöneticilerden tutun da, siyaset dünyasındaki renkli kişiliğe sahip bir bakandan, eski milli sporculara kadar çok farklı ve renkli simalara rastlamak mümkün. Eski Devlet Bakanı Kürşat TÜZMEN, belgesel yapımcısı Savaş KARAKAŞ, Türkcell CEO’su Süreyya CİLİV, Paris-Dakar Rallisi’ ne katılmış olan Kemal MERKİT, gibi kamuoyu tarafından çok yakından tanınan isimlerinin katılıyor olması, yüzme gibi çok faydalı bir sporun taban yayılmasında gitgide önemli bir rol oynar hale gelmesini sağlıyor.

Açık Su (Open Water) Yüzme Yarışı Nedir?

"Açık Su Yüzme Yarışı", FINA (Uluslararası Yüzme Federasyonu) ve LEN (Avrupa Yüzme Ligi) kurallarının geçerli olduğu havuz, göl ve denizde gerçekleştirilen uzun mesafe yüzme yarışların verilen genel isimdir. Ülkemizde koşulan “Açık Su Yüzme Yarışları”nın LEN Kup ayakları yalnızca milli takımlar seviyesindeki sporcular için gerçekleşirken "Özel Açık Su Yüzme ve Deneme" yarışlarına yüzme lisansı sahip çeşitli olan yaş guruplarından sporcuların da katılması mümkün olmaktadır.

10km’ ye kadar olan yarışlara “Açık Su Uzun Mesafe”; 10km’ den fazla yüzülen yarışlara da “Açık Su Yüzme Maratonu” adı verilir. 14 yaşından büyüklerin bireysel veya takım olarak katılabildiği bu yarışlar; “resmi yarışlar” ile “özel yarış ve turnuvalar” olarak ikiye ayrılır.

Normal şartlarda 5km ve katları mesafelerde koşulan “Açık Su Yüzme Yarışları”, bazı özel durumlarda Yüzme Federasyonu Teknik Kurulunun alacağı karara bağlı olarak çeşitli yaş gurupları ya da engelliler için 5km’ nin altında da koşulduğu görülmektedir.

Resmi Yarışlar

Yüzme Federasyonu’ nun her yıl faaliyet takviminde yer alan yarışlar, ülkemizdeki resmi olarak düzenlenen “Açık Su Yüzme Yarışları” olarak bilinir. Havuz ya da açık denizde 13-14; 15-16; 17-18; +19 yaş guruplarında yüzme lisanslı sporculara açık olarak gerçekleştirilen bu yarışlar genellikle havuzda 5000m veya 10000m olarak koşulur. Örnek olarak hali hazırda Yüzme Federasyonu' nun faaliyet takviminde yer alan “Değirmendere Açık Su Yüzme Yarışı”, “3. İznik İzzet Peşte Uluslararası Yüzme Yarışı”gibi.

Özel Yarışlar

Çeşitli özel kurum ve kuruluşların, Yüzme Federasyonu izni ile açık denizde gerçekleştirdikleri herhangi bir şampiyonaya puan vermeyen ve her yaş gurubundan yüzme ya da triatlon lisansına sahip sporcuların sembolik ücretler karşılığında katılabildiği sporsal aktivitelerdir.

Yazımızın bu bölümünde yukarıda kısaca değimdiğimiz "Özel Yarışlar" sınıfına giren popüler özel yarışları en eskiden en yeniye doğru tanıtmaya çalışacağım.


Özel Açık Su Yüzme Yarışları

Çanakkale Boğazı Yüzerek Geçme Yarışı

Ülkemizdeki en eski özel “Açık Deniz Yüzme Yarışı” olan Çanakkale Boğazı Yüzerek Geçme Yarışı’ nın geçmişi 1986 yıllarına uzanmakta. 1986-1987 dönemi Çanakkale Rotary Kulübü Başkanlığı yapan Roteryen Özer ÖNER’ in önderliğinde ilk kez 1986 yılında Çanakkale Boğazı Yüzme Yarışı gerçekleştirilmiş. Antik çağdaki Hero ve Leander efsanesinden ilham alan yarış, yalnızca 1999 yılında yaşanan “19 Ağustos” deprem felaketi sebebiyle koşulmamış olmakla beraber 25 yıldır süregelen ve geleneksel hal almış yerli ve yabancı birçok sporcuya ev sahipliği yapan adeta bir yüzme bayramı gibi gerçekleşen en eski yarışma olma özelliğini taşımakta.

Çanakkale Boğazı Yüzerek Geçme Yarışı’ na katılan sporcular; kadın, erkek ve genel klasman olarak sınıflandırılırken, 14 yaşından +70’e kadar olan tüm yaş guruplarından beşer yıl arayla gruplandırılmakta. Geleneksel olarak her yıl 30 Ağustos’ ta koşulan bu yarışın kayıtları, 1 Ağustos 25 Ağustos arası internet üstünden yarışın organizatörü olan Çanakkale Rotary Kulübüne kayıt yaptırarak gerçekleştiriliyor. Geçtiğimiz yıl Çanakkale Rotary Kulübü’ nün banka hesabına yatırdıkları 30TL’ lik kayıt ücreti ve sonrasında beraberinde yarışa getirmeleri gereken yüzme ya da triatlon lisansı ve doktor raporu olan sporcular yarışma sabahı Avrupa yakasında bulunan Eceabat kumsalından start alıp yaklaşık 6.km’ lik boğaz geçişini Asya tarafındaki Çimenlik Kalesi kumsalına çıkarak tamamlıyorlar. Boğaz, yukarıdan aşağıya doğru akıntı eşliğinde yüzüldüğü için 6km’ lik parkur normalden daha kısa sürede yüzülüyor. Boğaz akıntısına kapılıp bitişi kaçıran sporcuların güçlü akıntı yüzünden geri dönme imkanı olmaması yüzünden diskalifiye olduğu yarışmanın “Cut off” (durdurma) süresi ise 90 dakika. Bu süre içerisinde geçişi tamamlayamayan sporcular tekneler vasıtasıyla sudan toplanıyor. Rotaryen’ lerin gerçekleştirdiği bu organizasyon, özel bir yarış olmasına rağmen bitiş zamanı ölçümü çipli sistem ile gerçekleştiriliyor.
 

İstanbul Boğaziçi Kıtalararası Yüzme Yarışı

Bir diğer en eski Açık Su Yüzme Yarışı ise 1989 yılında Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi TMOK tarafından 4 bayan, 64 erkek sporcunun katılımıyla ilki koşulan Asya’dan Avrupa’ya yüzülerek geçilen “Boğaziçi Kıtalararası Yüzme Yarışı” dır. Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin himayesinde “Herkes İçin Spor” sloganına uyumlu olarak günümüzde her yaştan ve her sosyal statüden yerli ve yabancı katılımcının yarıştığı oldukça popüler bir açık su yarışı halini gelen bu yarış geçtiğimiz sene 23. kez Temmuz ayının son haftasında koşuldu.


Geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yılda kayıt bedelinin 60 TL olduğu yarışa, başvurular 9 Ocak ila 20 Nisan 2012 arasında TMOK’ un resmi internet sitesi üzerinden gerçekleşiyor. TMOK’ un sitesinde başvuru için gereken şartlar ayrıntılı olarak belirtilmiş. Özellikle daha önce katılmamış olanlar için; "Ferdi müracaat edip ilk kez katılacak olan adaylar aşağıda tabloda belirtilen seçmelerden birine katılmak, sağlık ve yüzebilirlilik testinden geçmek zorundadır. Seçmelerde yüzücü mayosu, terlik, bone ve havlunun adayların yanında bulunması gerekir." şeklindeki uyarıyı gözden kaçırmamak gerekir.

İstanbul Boğaziçi Kıtalararası Yüzme Yarışı, “Çanakkale Boğazı Yüzme Yarışı”nın aksine Avrupa yakasından değil, Anadolu yakasından başlıyor. Kanlıca mevkiinde start alan sporcular, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün altından geçerek Avrupa yakasındaki Kuruçeşme mevkiinde son buluyor. Kadın, erkek ve genel klasman olarak guruplara ayrılan sporcular yaş guruplarına göre14 ila 29 yaş arası 5 yıl arayla 30 ila 60 yaş arası ise 10 yaş arayla yaş guruplara ayrılıyor.  Özel bir yarış olmasına rağmen zaman ölçümünün çipli sitemle yapıldığı ciddi ve tıpkı Çanakkale gibi çok renkli bir organizasyon.


Uluslararası Alanya Açık Su Yüzme Yarışı

1992 yılına gelindiği zaman benzer bir açık su yarışının Alanya’ da başlatıldığını görüyoruz. Ülkemizde triatlon sporunun başlangıcına öncülük eden Alanya, her yıl “Uluslararası Alanya Triatlonu” dan iki gün önce veya sonrasında gerçekleştirilen önemli bir özel “Uluslararası Açık Su Yüzme Yarışı etkinliğidir. Alanya Belediyesinin himayesinde gerçekleşen ve yerli yabancı çok sayıda sporcunun katıldığı “Alanya Açık Su Yüzme Yarışına” ev sahipliği yapan bu yarış, üçüncü en eski “Açık Su Yüzme Yarışı” olma özelliğini taşımaktadır.

Genç erkekler, genç kadınlar, 40 ve 50 yaş üstü kadın ve erkekler kategorilerinde koşulan yapılan Alanya Açık Su Yüzme Yarışı’ nın 5km’ lik parkurunun start yeri yarımadanın sağında yer alan Kleopatra Plajından başlayıp yarımadanın ucundaki Cilvarda burnu dönüldükten sonra iskelede son bulmakta. Yarışa başvuru için endişe etmenize gerek yok. Yarış günü sabahı saat 09 ila 12 arası açılan kayıt masasına kayıt yaptırarak katılmak mümkün. Yine de önceden başvuruda bulunmak isterseniz Alanya Cup’ın resmi sitesinden başvuru yapabilirsiniz.

Lisanslı Türk ve yabancı sporcular için herhangi bir kayıt ücreti söz konusu değil. Lisansı olmayan sporcular sağlık raporuna ilave olarak bir taahhütname imzalayarak yarışa girebiliyorlar. Zaman ölçümünün çipli sistemle gerçekleştirildiği sayılı yarışlardan biri olan Alanya Açık Su Yüzme Yarışı, iddialı triatlon sporcuların da katıldığı farklı ve özel bir yarış olma niteliğini taşıyan bir açık su yarışı.


Meis(Megisti) Kaş Açık Su Yüzme Yarışı

2000’li yıllardan sonra gitgide popülerliği artan açık su yüzme yarışlarının zamanla sayıları da çoğalmaya başlamış. Geçtiğimiz yıl yedincisi gerçekleştirilen “Meis(Megisti)-Kaş Açık Su Yüzme Yarışı” da buna güzel bir örnek. Kaş Belediyesi’ nin himayesinde özel bir yarış olarak koşulan bu yarışın kayıtları her yıl Mayıs ayının ilk günlerinde başlıyor ve Kaş Belediyesini internet sitesi üstünden gerçekleştiriliyor. Haziran ayının üçüncü haftası gerçekleşen yarışın kontenjanı 120 kişi ile sınırlı. Geçtiğimiz yıl artan talepleri karşılamak amacıyla kontenjan 60 kişi kadar arttırılmış. Herhangi bir kayıt ücretinin söz konusu olmadığı yarış için yüzme ya da triatlon lisansı ile sağlık raporu getirilmesi şart.

Meis adasına tekneler ile götürülen yarışmacılar, 7.1km’ lik mesafeyi doğrusal bir şekilde Kaş’ a doğru yüzüyor. Çipli kullanılmayan yarışta, yüzücülerin dereceleri kronometre tutularak ölçülüyor. Cut off uygulaması yapılmayan ve Fina kurallarının geçerli olduğu bu yarışta dizden aşağıya doğru uzanan yüzücü mayolarına müsaade edilmiyor.  Tıpkı Çanakkale de olduğu gibi kategoriler kadın, erkek ve genel klasman olarak sınıflandırılırken, yaş gurupları da,14 yaşından +70’e kadar olan tüm yaş gurupları beşer yıl arayla gruplandırılmakta. Kaş Kültür ve Sanat Festivali etkinlikleri çerçevesinde gerçekleştirilen yarış, diğer emsalleri gibi ciddi bir atmosferde gerçekleşirken oldukça renkli görüntülere de tanıklık ediyor.
 

Uluslararası Datça Kış Açık Su Yüzmesi

Geçtiğimiz yıl Mart ayında beşincisi koşulan "Uluslararası Datça Kış Açık Su Yüzmesi", Yunanistan’ın Simis adasından gelen Yunan uzun mesafe yüzücüleri ile Türk yüzücülerinin kaynaştığı bir dostluk festivali havasında gerçekleşen özel bir etkinliği. Organizasyonunu Necati Sağır ve Kubilay Demirkan yaptığı “Datça Kış Açık Su Yüzmesi”, Datça Belediyesi himayesinde gerçekleşiyor. Yılın ilk yüzme etkinliği olma özelliğine sahip olan bu spor aktivitesi, her yıl deniz suyu sıcaklığının 15-17 derece civarında olduğu Mart ayında koşuluyor. Oldukça soğuk bir suda 5km wetsuit’ siz yüzülen yarış için silikon bone ve vazelin kullanmakta fayda var. Parkurunun başlangıç yeri Kumluk plajı, dönüş yeri ise plajın yaklaşık 2.5km ilerisinde bulunan Fener Adası. Herhangi bir zaman ölçümünün yapılmadığı yarışın bitiş yeri ise yine Kumluk plajında oluyor. Bu yüzme etkinliğindeki amaç; topluca yüzmek ve dostlukları güçlendirmek. Yarışa kayıt olmak için Datça Belediyesi ile iletişime geçerek Necati Sağır’ a ulaşmak mümkün. Yüzme lisansına ihtiyaç duyulmayan bu etkinlik için resmi bir sağlık kurumundan “Yüzmeye sakıncası yoktur.” seklinde sağlık raporu alınması şart. Herhangi bir kayıt ücretinin söz konusu olmadığı bu faaliyet, bu yıl Runtalya' dan 1 gün önce 3 Mart 2012 tarihinde koşulacak.


1. Urla Açık Su Türkiye Şampiyonası

Geçtiğimiz yıl, Yüzme Federasyonu Açık Su faaliyet takviminde yer alan ilk kez 1 Temmuz’ da Kabotaj Bayramı etkinlikleri çerçevesinde ve Deniz Ticaret Odası ve Urla Belediyesi işbirliği ile gerçekleşen bir yarış. Başvuru ve kayıtların İzmir Deniz Ticaret Odası' nın resmi internet sitesinden gerçekleştirilen yarış için herhengi bir kayıt ücreti alınmıyor. Lisanslı sporcuların katılımının yanında bireysel katılımcılar için sağlık raporu şartı aranmakta. Yarışın başlangıç yeri Urla Karantina Adası Eğitim Tesisileri önü. Bitiş yeri ise Urla İskelesi. Bu parkur, Türkiye Şampiyonası için yarışan 15-17 ve 18-24 yaş arası  sporcuların 4.5km yüzdüğü bir  mesafeye sahip. Türkiye Şampiyonasına dahil olmayan 12-14 yaş ila 24 yaştan 70 yaşa kadar olan diğer yaş grupları ise beşer yıl arayla kategorize ediliyor ve aynı gün toplam 2km yüzüyor.

Aslında yukarıda saymış olduğumuz yarışlardan sonuncusu ve en yeni olanı “1. Urla Açık Su Türkiye Şampiyonası” Yüzme Federasyonu faaliyet takvimi içerisinde yer alan “Değirmendere Açık Su Yüzme Yarışı”, “3. İznik İzzet Peşte Uluslararası Yüzme Yarışı” gibi resmi yarışlardan biri. Dolayısıyla özel bir yarış değil, fakat yine de bu yarışın tanıtımını yapmak istediğimi özellikle belirtmeliyim.


Çünkü; güzel İzmir’imiz Türkiye’ nin üçüncü büyük şehri sıfatını sahip olmasında rağmen nedense sporsal faaliyetlerde bir taşra kasabası tadında bir şehirdir. Yılın neredeyse 12 ayı sporsal aktivite ve organizasyonlara ev sahipliği yapabilecek kadar güzel bir iklim ve coğrafyada bulunmamıza rağmen ne bir yol bisiklet takımı ne de yarışı mevcuttur. Diğer yandan “9 Eylül” ve “Ata’ dan Ana’ ya” gibi birkaç kilometrelik koşular haricinde şöyle ciddi bir yarı maraton yol koşusu dahi yoktur. Triatlon deseniz, körfezdeki “escherichia coli”(evsel atık sonucu ortaya çıkan bir bakteri) oranı sebebiyle gerçekleştirilemediği gibi Çeşme’ de gerçekleşen geleneksel sprint triatlonu da kaybetmiş durumda İzmir… Eğer bana Kuşadası Triatlonu diyecek olursanız, Aydın’ bağlı olduğunu hatırlatmak isterim… Peki ya Duatlon desek! Onun da esamesi okunmuyor. Aslında duatlon için hem İnciraltı Kent Ormanında hem de Sasalı Tuzla bölgesinde o kadar uygun parkurlar mevcut ki! Üstelik bu yarışlar trafiğe engel olmadan gerçekleştirilebilir…


İşte yukarıda saydığım tüm bu sebeplerden ötürü geçtiğimiz yıl 2 Temmuz’ da Urla ‘ da gerçekleştirilen bu organizasyon bizleri çok sevindirmiş ve bu yazımıza konu olmuştur.

Gelecek yazıda Açık Su Yüzme Yarışları' na katılanlar için faydalı bilgiler...

Yarışlarla ilgili ayrıntılı harita bilgilerine ulaşmak için cyclingtr.com' u tıklayın

Kaynak Kişiler: Yüzme Federasyonu Branş Yetkilisi Burhan Beder, Göztepe Triatlon Takımı Antrenörü Üstün Erek, Alanya Cup Organizatörü Alper Koçak, Datça Katılımcısı Mustafa Kumbaracı

Kaynakça: Yüzme Federasyonu, FINA, TMOK,

Hazırlayan: Alpay AKHUN