Adana Mutabakatının Sırrı...

Rusya devlet başkanı Putin'in gündeme getirmesi ile birden hatırlandı Adana Mutabakatı.

Peki, nedir bu mutabakat bir bakalım.16 Eylül 1998 günü Kara Kuvvetleri komutanı orgeneral Atilla Ateş ünlü konuşmasını yapıyor. Ve Hatay'dan Şam' şöyle sesleniyordu. "Suriyeye sabrımız kalmadı. Türkiye uyarılarımız yerine getirilmediği takdirde gereğini yapacaktır."

Hatırlanacaktır. O dönem baba Esad Suriye devlet başkanı. Abdullah Öcalan Suriye'de ikamet ediyor ve her türlü terör faaliyetini oradan yürütüyor, Esad da destekliyordu. Artık ülkemizin tahammülü kalmamıştı.

1 Ekim 1998 günü rahmetli cumhur başkanı Süleyman Demirel'in konuşması ise Tansiyonu yine yükseltmişti. Demirel konuşmasında açıkça "isteklerimizi yerine getirmezseniz savaşa hazır olun" diyordu.

O dönemde kendini müslümanların ağabeiyi gören Mısır devlet başkanı Mübarek apar topar Türkiye'ye geldi. görüşmeler sonunda ülkesine dönmeden Şam'a uğradı, Türkiyenin ciddiyetini Esad'a anlattı.

9 Gün sonra Öcalan Suriye'den çıkartıldı. Yirmi gün sonra da Adana mutabakatı imzalanarak dünyaya ilan edildi. Şimddi de mutabakat maddelerine bir göz atalım.

Türkiye adına Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Uğur Ziyal ve Suriye adına Tümgeneral Adnan Badr al-Hasan'ın imza attığı Adana Mutabakatı, Öcalan'ın Suriye'nin dışında olduğu ve bir daha asla girmeyeceği, yurtdışındaki PKK unsurlarının Suriye'ye dönemeyeceği, ülke topraklarındaki PKK kamplarının bir daha kullanılmayacağı ve tutuklanan PKK üyelerinin listelerinin Türkiye'ye verilmesi taahhütlerini içeriyordu.

Mutabakat, Suriye tarafının kısa vadede yerine getireceği taahhütlerin yanı sıra iki ülkenin uzun vadeli terörle mücadele çerçevesini de çiziyor:

Suriye kendi topraklarından Türkiye'nin güvenlik ve istikrarını tehlikeye atacak eylemlere izin vermeyecek. Suriye, PKK'nın silah, lojistik ve mali destek sağlamasına ve propaganda faaliyetlerine izin vermeyecek.

Suriye, PKK'yı terör örgütü olarak ilan etmiştir. Suriye, diğer terör örgütlerinin yanı sıra PKK ve uzantılarının topraklarındaki faaliyetlerini yasaklamıştır.

Suriye, PKK'nın topraklarında eğitim kampı kurmasını ve ticari faaliyetlerde bulunmasını yasaklamıştır.

Suriye, PKK üyelerinin transit yollarla üçüncü ülkelere gitmesine izin vermeyecektir.

Suriye, PKK liderlerinin topraklarına girmesini engelleyecek ve gümrük yetkililerine bunun için talimat verecektir.

Aynı mutabakat, tarafların bu taahhütlerin yerine getirilmesini sağlamak ve gözlemek için bazı mekanizmalar kurmasını da sağlıyor. İki ülkenin üst düzey güvenlik yetkilileri arasında doğrudan telefon hattı kurulması, diplomatik temsilciliklerde güvenlik işleri için özel temsilcilerin atanması bunlardan sadece birkaçını oluşturuyor.

Bizim siyasiler bu mutabakatın bizim Suriye'ye askeri müdahale yapmamıza olanak sağlıyacağını söylüyorlar ama acaba öyle mi? Mesela oğul Esad, "ülkemdeki tüm yabancı güçler çıksın. Ben terörü yok etmezsem buyurun yardım edin" dese ne cevap verilir?

Görülüyor ki, Putin'in hatırlatmasının sebebi başka aslında. Bana, Suriye ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulması gerektiğini hatırlatıyor gibi geliyor. Hazır ABD güçlerini Suriyeden çekme düşüncesine girmişse belki de yararlı bile olabilir.

İzmir 31,01,2019