- Kategori
- Dilbilim
Affedersiniz, "de" bitişik mi yazılacak yoksa ayrı mı?
Haydi gelin yanıtlayalım. Eğer; de, da bulunma hal eki ise bitişik, bağlaç ise ayrı yazılır.
Peki, bir iş mektubu yazarken ya da sınavın tam ortasında, o durumda ya da bu durumda, bu kuralı nasıl doğru bir şekilde hatırlayabiliriz?
Şöyle ki; de, da bağlacını tümcemizden çıkarırız, eğer, tümcemiz anlamsızlaşmıyor, sadece biraz anlamı daralıyorsa iki yargıyı birbirine bağlamıştır demektir.
Örnek: Her şeyi anlıyorum da beni nasıl yüzüstü bırakıp gittiğini anlamıyorum.
Çıkartalım, da bağlacını ve tümcemizi inceleyelim.
Her şeyi anlıyorum. Beni nasıl yüzüstü bırakıp gittiğini anlamıyorum.
Tümcemizin anlamı daraldı ve iki yargıyı iki tümce ile açıklamak zorunda kaldık. Oysa ki; da, bizim iki tümcemizi birbirine bağlamış, anlamını kuvvetlendirmişti. O halde; ayrı yazılması gerekir.
Bir de şu örneği inceleyelim: Bu şehirde anılarım var.
Çıkartalım, bulunma hal ekini: "Bu şehir anılarım var." Tümce anlamsızlaştı ve "Nerede anıların var?" sorusunu karşılamadı. O halde; bitişik yazılması gerekir.
"Affedersiniz; de, da bitişik mi yazılacak yoksa ayrı mı?" diye biri size sorarsa kısaca ona bu kadarını söyleyin yeter. Bu yöntem, bu kuralı, sizin de gereken yerde doğru anımsamanızı sağlayacaktır.
Bu arada; "ya da" ayrı yazılır ve asla "de, da" , "te, ta" olmaz.
Hoşça kalın...