Ahmet Hamdi Tanpınar Okumaya 'Huzur'la Başlarsanız Huzursuz Olabilirsiniz

 

Hemen belirteyim, bu başlık profesyonel okuyucular için değildir. Bu başlık, amatör ve genç okuyucular içindir. Onlar 'Huzur' da huzursuzluk bulabilir. Çünkü, 'Huzur' zor bir kitaptır; dili ağırdır. Edindiği konu itibariyle güç bir kitaptır.

 

Ama profesyonel ve olgun bir okuyucu için 'Huzur',  gerçekten huzur verici bir kitap. Çok başarılı ve tadından yenmeyecek bir kitap...

 

Ve ben derim ki, Ahmet Hamdi Tanpınar okumaya 'Saatleri Ayarlama Enstitüsü'yle başlanılmalı. 'Saatleri Ayarlama Enstitüsü' Ahmet Hamdi Tanpınar'ın ve edebiyatımızın en muhteşem kitabıdır. Ahmet Hamdi Tanpınar'ın dili en hafif ve en sağlam kitabıdır. Kitabının başarısını bir kendisi görememiştir. Çünkü yayımlandıktan dokuz gün sonra hayata gözlerini kapamıştır.

 

*

 

Çok profesyonel olmasa da, hallice, iyi bir okurum. Böyle olduğu halde, 'Huzur'un ilk bölümü bana sıkıcı geldi. Hemen amatör ve genç okurlarla empati yaptım. Herhalde böyle kitap boğucu, bunaltıcı ve azap dolu gelebilirdi. Kitaplardan soğutabilirdi. Ahmet Hamdi Tanpınar hakkında büyük bir önyargı beslettirebilirdi.

 

Onbinlerce edebiyat öğretmenimiz var. Çoğunun Ahmet Hamdi'nin 'Huzur'unu öğrencilerine gönül rahatlığıyla önerdiğini tahmin edebiliyorum. Sizce bu edebiyat öğretmenleri, edebiyata hizmet mi ediyor, yoksa zarar mı veriyor? Tabii ki, zarar veriyor. Çünkü, 'Huzur' zor bir kitap. Genç nesillerin %95'i için ağır bir kitap. Sizce bu kitaplar genç nesillerin kalbi kitaba ısındırılabilir mi? Asla! Isındıramayacağı gibi, kitaba karşı soğutabilir de. Kitabın mahzun ve garip olduğu ülkemizde, bu büyük bir zarardır.

 

Maalesef bizde, edebiyat öğretmeni de profesyonel okuru da kitap önerilerini kendi beğenisine göre yapar. Çoğu hiç düşünmez, ben zevk aldım, beğendim ama, amatör bir okur beğenir mi, ona zor gelmez mi diye.

 

*

 

'Güneşim' dediğim can dostumla eş zamanlı okuduk 'Huzur'u. Aramızda mesafeler olsa da aynı kitaptan okur gibi. Aynı lezzeti ve keyfi, aynı anda alarak... Satırları ışığıyla aydınlatıyordu güneşim...

 

İlk bölümü biraz sıkıcı gelse de, çok huzur aldık 'Huzur'dan. Kalamış'tan bir tatlı huzur alır gibi... Boğaz'da dolaştık, İstanbul'u özledik, Mümtaz'la Nuran'ın aşkına şahit olduk, sohbetlere kulak kesildik, Doğu ve Batı edebiyatının pınarlarında içtik, musuki ruhlarımızı okşadı, kendi fikirlerimizi okur gibi olduk, 

 

*

 

Ahmet Hamdi Tanpınar 'Huzur'u 1949 yılında yayımlamıştır; 48 yaşındayken.

 

'Huzur', Dergâh Yayınları'ndan çıkıyor.Türü, roman. Sayfa sayısı, 413.

 

*

 

'Huzur'un konusu 1937 yılında geçiyor. Mümtaz'la Nuran'ın aşkını anlatıyor. Tabii sadece onların aşkı değil; boğaz da var, İstanbul da. Doğu kültürü, Batı kültürü. Musuki.. Tarih... Çağdaş dünya için yorumlar...

 

*

 

Ahmet Hamdi'nin 'Huzur'u bence zamanına göre devrim niteliğindedir. O'nun zamanında klasik edebiyat horlanıyordu. Ahmet Hamdi'nin buna gönlü razı olmamış, bu romanla 'hoopp kardeşim, Batı edebiyatında nasıl muhteşem şeyler varsa, Doğu edebiyatında da vardır; hatta daha iyisi vardır' demiştir.

 

*

 

'Huzur'u genç ve amatör okurlara asla önermem; ama profesyonel ve olgun bir okurun 'Huzur'u okumamış olması hatadır.

 

-Mustafa Yıldırım - 25.08.2017