Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

11 Ocak '08

 
Kategori
İnsan Kaynakları
 

AİLE DANIŞMANI OLARAK SOSYAL HİZMET UZMANLARI

AİLE DANIŞMANI OLARAK SOSYAL HİZMET UZMANLARI
 

Fotoğraf için, Gazeteci Yazar Nizamettin ÖZMEN' e teşekkür..


AİLE DANIŞMANI OLARAK SOSYAL HİZMET UZMANLARI
Toplumumuzun yeni yeni adını duymaya başladığı, davranış ve sosyal bilimleri temel alan uygulamalı bir bilim olan sosyal hizmet; mikro, mezzo ve makro düzeyde tüm insanların psiko-sosyal işlevlerini yerine getirmede ve refahlarının sağlanmasında koruyucu, geliştirici ve rehabilite edici işlevleriyle önemli bir misyona sahiptir. Ülkemizin bugün içinde bulunduğu sosyo ekonomik ve kültürel ortam nedeniyle sosyal hizmet uygulamalarına duyulan ihtiyaç ve bu bağlamdaki çalışmalar giderek artmaktadır. (Bulut I., 2004)

Çalışılan alanının özelliklerine bağlı olarak sosyal hizmet alanlarındaki uygulamalar kurumların hizmet türüne, mevzuatına hatta yöneticinin mesleğe bakışına göre mesleğin görev tanımı farklılıklar taşıyabilmektedir. Bu yazıda benim üzerinde duracağım boyut daha çok özel profesyonel sosyal hizmet alanlarına özgü genel durum, teknik ve yaklaşımlar olacaktır.

Sosyal Hizmet Uzmanları, sağlık hizmetleri sınıfında, sosyal sağlık alanında, sağlık lisansiyerleri olarak gereksinim duyulan sektörlerde görev almaktadırlar. Bireylerle, ailelerle ve gruplarla çalışmaktadırlar. Daha çok sistem teorisi yaklaşımı gereği aile odaklı çalışmalar son yıllarda ağırlık kazanmıştır. Gerek rehabilitasyon merkezlerinin gerekse aile danışmanlığı hizmeti veren özel merkezlerinin sayısındaki artış bu sonucu ortaya çıkarmıştır. Bu merkezlerde daha çok aile odaklı çalışmalar ön plana çıkmaktadır.

Ekip çalışması çerçevesinde birden fazla profesyonel bu merkezlerde, yukarıda mesleğin işlevsel tanımında yer alan; mikro, mezzo ve makro düzeyde tüm insanların psiko-sosyal işlevlerini yerine getirmede ve refahlarının sağlanmasında koruyucu, geliştirici ve rehabilite edici işlevleri, davranış ve sosyal bilimleri temel alan uygulamalarla yerine getirmektedirler. Böylelikle Sosyal Hizmet Uzmanları Toplumsal Refahın sağlanmasında önemli bir misyon üstlenmiş bulunmaktadırlar.

Felsefi bir ele alışla şu soruları yöneltirsek vermek istediğim mesaj sanırım daha iyi anlaşılır hale gelecektir. Sosyal Hizmet Uzmanları, mikro, mezzo ve makro düzeyde tüm insanların psiko-sosyal işlevlerini yerine getirmede ve refahlarının sağlanmasında koruyucu, geliştirici ve rehabilite edici işlevleri, nerede, ne zaman, kiminle ve nasıl yerine getirmektedir? Bu önemli misyonu nasıl taşımaktadır? Tek tek soruları yanıtlayalım.

NEREDE ? Aileye, çocuklara, gençliğe, özürlüye, yaşlıya, bireylere, hastalara, gruplara hizmet veren tüm özel merkez kurum ve kuruluşlarda, varsa özel danışmanlık ofislerinde yerine getirir. Bu merkezlerin bu kuruluşların aracılığı ile resmi kurumlarda örneğin uzman bilir kişi olarak aile mahkemelerinde..

NE ZAMAN ? İnsanların psiko-sosyal işlevlerini yerine getirmede ve refahlarının sağlanmasında koruyucu, geliştirici ve rehabilite edici hizmetlere gereksinim duydukları zaman ve profesyonel yardım ve destek almaya karar verdiklerinde..

KİMİNLE ? Ailelerle, aile bireyleriyle, gruplarla, topluluklarla.. kurum ve kuruluşlarla..çocuklarla, gençlerle, özürlülerle, yaşlılarla ve hastalarla..

NASIL ? Davranış ve sosyal bilimleri temel alan uygulamalı bir bilim olan sosyal hizmetin yöntem, teknik ve yaklaşımlarıyla..

MESLEĞİN KULLANDIĞI TEMEL YÖNTEMLERİ İSE ŞUNLARDIR :

1- Kişisel Sosyal Çalışma Yöntemi

2- Grupla Sosyal Çalışma Yöntemi

3- Toplumla Çalışma Yöntemi

4- Sosyal Refah Araştırması

5- Sosyal Hizmet Yönetimi,

Bu beş temel yöntemi ve çok sayıda mesleki teknik ve yaklaşımları, danışanın ihtiyacına göre mesleki çalışmalarında bir teknik olarak kullanarak işlevini yerine getirir. Sosyal Hizmet Uzmanları bu işlevleri yerine getirirken lisans düzeyinde edindiği bilgi, beceri ve deneyimlerinden yararlanır. Çok sayıda toplumsal sorun alanına ve refah alanlarına özgü, zorunlu ve seçmeli derslerle eğitim programlarında edinmiş olduğu mesleki bilgiyi ve uygulama becerisini kullanırlar. Bunlardan bazılarını sıralayalım; Tıbbi ve Psikiyatrik Sosyal Hizmet, Terapötik İletişim Tekniği, Sosyal Sorunlar, Sosyal Psikoloji, Animasyon, Oyunla İletişim, İletişim Becerileri, Kentleşme ve Kentsel Sorunlar, Aile ve Çocuklarla Sosyal Hizmet, Özürlülerle Sosyal Hizmet, Yaşlılarla Sosyal Hizmet, Okul Sosyal Hizmeti, Suçluluk ve Sosyal Hizmet, Davranış Bozuklukları, Kadın Sorunları ve Sosyal Hizmet, Madde Bağımlılığı ve Sosyal Hizmet, Sivil Toplum Örgütleri ve Sosyal Hizmet, Psikodrama, Yaratıcı Drama ..Ayrıca mezuniyet sonrası eğitimlerle, kazandığı diğer terapötik iletişim becerileriyle mesleki rolünü yerine getirir.

Aile Danışmanlığı veya Aile ve Evlilik Terapileri, diğer bazı psikoterapi eğitimlerini almış olan Sosyal Hizmet Uzmanları, bu alanlarda sertifika sahibi olmak koşuluyla bu yöntemleri kullanabilmektedirler. Bu konuda önemli olan yeterli eğitimi almış olmaktır. Bu konuda yasal dayanak, SHÇEK’ in Aile Danışma Merkezleri yönetmeliğinde yer verdiği aile danışmanlığı alanında en az yüz saatlik teorik eğitim alma koşulu yasal bir kriter olup, Aile Danışmanı olarak hizmet verecek Sosyal Hizmet Uzmanları için yeterli bir eğitim olarak görülmüştür.

Bu konuda tek yasal mevzuat, Ekim 2007 tarihli SHÇEK’ in Aile Danışma Merkezleri Yönetmeliğidir. Sosyal Hizmet Uzmanları bu yönetmelikte üstlendiği işleve ve aldığı mezuniyet sonrası eğitimin kredi miktarına göre Aile Danışmanı Sosyal Hizmet Uzmanı olarak nitelik kazanmıştır. Diğer akraba meslekler içinde benzer bir durum sözkonusudur.

Bu Yönetmeliğin 4. Maddesinde adı geçen:
a) Aile danışma merkezi: Toplumun ve ailenin gelişmesi için; bireyin katılımcı, üretken ve kendine yeterli hale gelmesi amacıyla koruyucu, önleyici, eğitici, geliştirici, rehberlik ve rehabilite edici işlevlerini, gerekirse diğer kuruluşlar ve gönüllülerle işbirliği içerisinde sunmakla görevli bulunan gündüzlü sosyal hizmet kuruluşlarını,
b) Aile danışmanı: Merkezde aile danışmanlığı hizmetlerini yürütmek üzere görev yapacak sosyal hizmet uzmanı(sosyal çalışmacı), psikolog, çocuk gelişimcisi, tabip, psikolojik danışma ve rehberlik bölümü mezunu öğretmen, en az dört yıllık yüksek öğrenimi olan hemşire unvanlarından birine sahip olmasının yanı sıra üniversitelerin ya da bu mesleklerden birine ait meslek dernek ya da odalarının düzenlemiş olduğu aile danışmanlığı alanında en az yüz saati teorik olmak üzere eğitim programını ya da bu alanda hizmet veren sivil toplum veya kamu kuruluşlarının Uluslararası Aile Terapileri Örgütünün (IFTA) ya da Avrupa Aile Terapileri Örgütünün (EFTA) ölçülerine uygunluğu belgelenen aile danışmanlığı alanında en az yüz saati teorik olmak üzere eğitim programını başarıyla tamamlamış olan personeli,
c) Aile danışmanlığı: Merkezde görevli aile danışmanı tarafından sürdürülecek olan ailenin sınırları ve üyeler arası ilişkiler üzerinde çalışarak aile üyeleri arasındaki bozuk ilişkileri düzeltmeyi ve tedavi sürecinde kazanılan yeni iletişim ve etkileşim kalıpları sayesinde, aile bireylerinin sürdürülen, özel teknik ve stratejileri içeren iyileştirme sürecini,
ç) Ailelere yönelik psikolojik ve sosyal hizmetler: Merkezde görevli meslek elemanlarınca sürdürülecek olan ailenin ve aile bireylerinin refah mutluluk ve bütünlüğünü güçlendirmek amacıyla, bireylerin aile içi ilişkileri, toplumsal yaşama uyumları ve ailenin her türlü işlevlerinin yerine getirilmesi ile ilgili sorunlarını önleme ve çözme kapasitelerini geliştirecek, bireylere ya da gruplara yönelik tüm koruyucu-önleyici, eğitici-geliştirici ve rehabilite edici psikolojik ve sosyal programlar ile çalışmaları, ifade eder. denmektedir.

Hiç kuşkusuz bu yönetmeliğin çıkması önemli bir gelişmedir. Sosyal Hizmet Uzmanlarının aile odaklı branşlaşmalarına bu yasal mevzuat hız kazandıracaktır. Diğer taraftan toplumun, mesleğin işlevlerini fark edebilmesi, sağlık çalışanlarının ve özellikle ruh sağlığı uzmanlarının sağlıkta psikososyal boyutu dikkate alarak Sosyal Hizmet Uzmanlarının rol ve fonksiyonlarından biri olan Terapötik İletişim becerisi ile terapist rolünü görmeleri ve Tıbbi ve Psikiyatrik Konsültasyon ekibinin doğal bir üyesi olarak Sosyal Hizmet Uzmanlarıyla işbirliğini geliştirme sürecini destekleyecektir.

Sonuç olarak ülkemizde gerek mezuniyet sonrası alınan eğitimlerin niteliği ve gerekse Avrupa ve ABD’ deki sosyal hizmet fakültelerine muadil eğitim öğretim müfredatı sonunda alınan uluslararası geçerliliğe sahip Sosyal Hizmet Uzmanı unvanlı lisans diplomasının varlığı. konu ve mesaj açısından önemli bir referanstır. Dolayısıyla "bu meslek ABD’de başka, bizde başka bir rol ve işleve sahiptir, oradaki üstlenilen mesleki roller burada sözkonusu olamaz" denemez. Bir başka önemli referans da, Aile Terapilerinin kurucusu olan V. SATİR’ in de bir Sosyal Hizmet Uzmanı olduğu ve sosyal hizmet anlayışı üzerine Aile Terapileri yaklaşımını kurduğu anımsanırsa, Sosyal Hizmet Uzmanlarının Aili terapisti olarak işlevi açısından yeterince ikna edici bir referansa ulaşılmış olur.

SHU.ALİ SONGÜL

 
Toplam blog
: 59
: 2276
Kayıt tarihi
: 31.10.07
 
 

1997 Hacettepe Üniversitesi mezunu sosyal hizmet uzmanıyım. Pozitif Psikoterapi, Aile ve Evlilik ..