- Kategori
- Deneme
Akıllı Olmanın Kriterleri
Bu tür yazılarımın başkalarını akılsız gördüğüm ve sözde toplumu düzeltmeye çalıştığım şeklinde algılanmasından endişe ediyorum.
İnsanların aklı da var fikri de. Sorun akıllı insan algısı.
Tarih boyunca başarı, galibiyet, üstünlük gibi şeyler bu algıyı hep bir tarafa doğru sürüklemiş.
“Her şekilde başarı sağlayan üstün olan bilgili yetenekli kimseler akıllıdır” algısı değişmez değiştirilemez bir şekilde yerleşmiş.
Araştırıldığında bu üstünlüklerde akıl ama daha çok güç vardır ve güç akıl değildir. Artı yetenek, yetenek de akıl değil. Ve günümüzün ikna kralı bilgi; bilgi hiç akıl değil.
Bir insan güçlü, yetenekli ve bilgili olmayabilir; akılsız mı diyeceğiz.
Akıl, yaşama bilgisidir, kim doğru yaşıyorsa o akıllıdır. Tabii ki işlerini doğru yapıyorsa da buna dâhil. Ve yine tabii ki güç, yetenek ve bilgi daha akıllı davranmamıza yardımcı olur. Tüm insanlarda (düşünmeyi ve eylemde bulunmayı engelleyecek sağlık sorunu yoksa) akıllı davranmayı sağlayacak kendine yeter temel vardır.
Asıl olan da budur zaten. Simitçide simidini satacak kadar akıl olduğu zaman akıllıdır.
Daha yüksek mevkilerde bulunan kimselerin daha akıllı oldukları sanılır ama akıl yaşama bilgisidir yapma bilgisi değil. O kişilerin nedeni akılla birlikte, yetenek, cesaret ve bilgidir.
Akıl yaşama bilgisidir dedik.
Öncelikle başına olumsuz işler gelmeyenlerin akıllı oldukları düşünülmeli çünkü birileri uzaydan başımıza taş yağdırmıyor.
Sorunlarını çözen ama özellikle sorunu olmayan kimseler keza.
Zengin olamayabilir, okumamış, işi mesleği önemsiz, çevresi yok vs. Bunlar pek akılla alakalı değil, yeteneği o kadar. Var olanı ya da sahip olduğunu nasıl değerlendirdiğin önemli.
Bütün bunlar herkesin kendi çapında akıllı olabileceğini gösterir. Sizden yukarıdakiler sizden daha akıllı değildirler; belki daha yetenekli, daha cesur ve daha bilgilidirler ve bunlar akıl değildir.
Çalışmanın ise akılla uzaktan yakından ilgisi yoktur, çok çalışıyorum o halde akıllıyım diyene cevabım; çok çalışmak hamallıktır, işini yaparsın.