Algarla bıldırcın avı

Yaz sonu geceleri yağmur yağmaya başladığında bir eline lüks lambasını (1) diğer eline algarını (2) alan İnebolu’nun boş alanlarında dolaşmaya başlarlardı. Normal zamanlarda tek ışığın olmadığı tepelerde sanki yüzlerce ışığın olduğu şehirler kurulurdu. Bunlar şehir ışıkları gibi göz kırpmazdı, her biri başka yönlere hareket ederdi.

Bıldırcın avı bizim oraların sonbaharlarında çok yaygın bir eğlenceydi. Çok adil bir avlanma yöntemi değildi elbette. Bıldırcınlar kuzeyden göç ederlerken denizi geçtikleri için yorgun bir şekilde kıyıda ve tepelerde yerlere inerlerdi. Yağmur varsa dinlenmek için yere inenlerin sayısı daha çok olur ve kuşlar o zaman avlanırdı. Lüks lambasının güçlü ışığıyla gözleri kamaşan bıldırcınlar uzaktan algarla yakalanır ve çoğunlukla bol giyilmiş elbiselerin koynuna atılırdı. Bıldırcın avına çıkılması “Kuşa gitmek” diye adlandırılırdı.

Kuşa gitmek yalnızca bir avcılık değildi, herkesin kırda bayırda yaptığı spordu, gece sohbetleriydi. Ertesi gün ise yemekte bıldırcın lezzetiydi. Eskiden bıldırcın çiftliklerde yetiştirilmezdi, yalnızca avlanırdı.

Bundan otuz yıl kadar önce bir gece kuşa giderken ben de bizimkilerin arkasına takılmıştım. O gece bıldırcınların o yorgun zavallı hallerini görmüştüm. Bu şekilde avlanmak, ışık kullanarak ve aldatarak olduğu için geçerli avcılık kurallarının ihlali sayıldığından geçtiğimiz yıllar içinde resmen yasaklandı. Bu yasaklama bir geleneğin bitirdi ama iyi oldu. Adil bir avlanma olmadığı için yasaklanması çok olumlu, ancak tüfekle yapılan avlanmalar ne kadar adil.

(1) Lüks lambası: Alttaki haznesine gazyağı doldurulan, ortadaki camlı bölmenin içinde çok hassas bir fitil olan ve üst bölümde havalandırma delikler buluna bir aydınlanma aracı. Pompalanarak içinde basınç yaratıp gazyağının çok ince bir delikten fitilin içine püskürtülerek yanar. Beyaz ve güçlü ışık verir. Çok dikkatli kullanmak gerekir, sarsılırsa fitili düşüverir. Gazyağı temiz olmazsa delikleri tıkanır ve özel bir iğneyle açılır.
(2) Algar: 3 metre kadar uzunluğu olan bir sopanın ucunda çemberin içinde bir ağdır. Çember ve ağ bölümü sopayla ağaçtan tek parça olarak yapılmışları olduğu gibi ayrıca yapılıp sopanın ucuna bağlanmış olanları da vardır.