Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

13 Haziran '21

 
Kategori
Deneme
 

ALGORİTMALAR

Günümüz dünyası artık tam kontrol çağının bir adım öncesidir. “Yazılı mecraya, dijital alana yapılan her giriş kesin bir bilgidir” ve daha sonra “ben bunu yapmadım” diyemezsiniz. Anlaşmalar ve diğer tüm işler, kayıt dışı olmadıkça birilerinin bilgisi dâhilindedir. Ancak bu durum kayıt dışı işlemlerin gizli kalacağı manasını taşımaz.

İki kişi veya daha fazla kişi arasında yapılan anlaşmalar ve bu anlaşmalara uyulmaması halinde kaideler açık ve seçik olarak belirtilmemişse ve de bu ortamda muğlak durumlar söz konusuysa ve bu anlaşmada aşırı kazanç beklentisi varsa aşırı kaybın da olması muhtemeldir. Türkiye’de dolandırıcılık vakalarını incelerek konuya dilerseniz açıklık getirelim, “tosuncuk skandalı” “bitcoin skandalı” “banker skandalı,” “sülün Osman skandalı” “titancıklar” daha adını sanını duymadığımız birçok dolandırıcılık hikâyesi ile çarpılan insanlarımızın düştüğü tuzaklardan birisi az emekle çok kazanca ulaşacaklarını düşünmeleridir. Çalmak iyi bir eylem değildir ancak, az az ve çok kişiden çalmak, hırsızdan çalmak, mirasyediden çalmak, malının içinde yoğun haram olandan çalmak nispeten daha az risklidir. Eğer adam veya kadın ya da bir organizasyon bir operasyon yapacaksa birinin canını yeterince yakmamış olması dahası onun bu işleri yaparken kamu görevlilerinin de ona yardımcı olması gerekir. Günümüz otomasyon çağında tek tuşla hesaplara ulaşım imkânı sağladığından bu kandırma olaylarında eğer bir para bir hesaba yatırılırsa dijital bir bilgi haline gelmiş olur ki bu bilgi artık o bilgiye ulaşımı olanların da gördüğü bir bilgidir ki normalde şüpheli işlemlerde doğrudan hesap sorulurken, çok büyük meblağları kaldıranların sorgulanmaması, bu işi kolaylıkla yapabilmeleri onları yaptıkları işte usta değil, diğer aktörleri de doyurmaları sebebiyledir. Yani denetleyen ya da kural koyanla, kuralları ihlal eden arasında bir anlaşma vardır. Aksi takdirde günümüzde iz süren binlerce algoritma vardır. Nasıl ki üzerinde milyonlarca liralık gayrimenkulü olan bir adamın bir kamu kurumunda ya da özel şirkette üzerine yatan para, kalan miras, her şey kayıt altında olduğu halde milyonlarca liralık mal, mülk açıklamaya, izaha muhtaç bir durumsa hiçbir ara mal girişi olmayan bir şirketin de milyonlarca liralık mal satmaları ve fatura kesmeleri olağan değildir. Bu konuyu açıklamaya kavuşturmak için bir okulun velililerinin başına gelen bir olayı isim vermeden burada yazmak isterim: Okul bir devlet okulu ve veliler de son derece organizeler. Kendi aralarında iletişimleri sayesinde çocuklarının daha kaliteli bir eğitim almasını istiyorlar dahası ülkemizde kaliteli eğitim denince Türkiye’nin elit üniversitelerine çocuklarını gönderebilmek akla geliyor. Kaliteli eğitim felsefeleri tartışılır olmakla birlikte, kendilerince çocuklarının yollarını sonuna kadar imkânları doğrultusunda açmak istiyorlar. Bunun için de standart testler satın almaları gerekiyor bu isteklerini okul idaresine bildirince okul idaresi bu isteklere şüpheli yaklaşıyor çünkü okul-aile birliğine para yatması sonrasında teklifsiz bir şekilde bir kurumun testini satın almalarının kendilerine sorun teşkil edeceğini düşünüyorlar ki diğer yayınevlerinin şikâyet etmesi durumunda, dengeleri değiştirebilecek kapasitede birilerinin (sıradan birilerinin değil!) olayın üzerine ciddi bir şekilde gitmesi halinde başlarının belaya gireceğini düşünerek söz konusu işi yapmak istemiyorlar. İş velilere düşüyor. Veliler de bir formül buluyorlar. Okula en yakın bir adreste oturan birisi sorumluluğu alıyor ve bir banka şubesinde bu fon için bir hesap açtırıyor. Neticede veliler oraya para yatıracak ve o paralarla testler satın alınacak. Bunda ne var diye düşünebilirsiniz. Veliler para yatırmaya başlıyorlar. Kişi başı iki yüz elli lira olarak belirlenen paralar söz konusu beyefendinin hesabına yatmaya başlıyor. Yaklaşık yüz veli, toplamda yirmi beş bin lira yatıracak ancak tam yirmi beşinci kişi parayı yatırınca hesap bloke oluyor.  Birbiriyle bağlantısı olmayan kişilerin bir hesaba para yatırması şüpheli bulunuyor, mali polis geliyor olayı soruşturuyor vs. Durumu izah edene kadar akla karayı seçiyorlar. Uzun süre para üzerindeki (altı bin iki yüz elli lira) kaldırmak için uğraşıyorlar. Sonra veliler de parayı elden toplamaya karar veriyorlar ve sorunu zar zor çözüyorlar.

Dijital dünya her ayak izini anlamlandırıyor.  Gerekli yerlere bilgi olarak iletiyor hatta polise, memura gerek kalmadan yazılan bir program algoritması devreye girerek şüpheli işlemleri anında işleme kapatabiliyor. Bazen de kapatmayabiliyor.  Bazı küçük işlemler şüphelidir, daha da büyükleri elbette daha da şüpheli olması gerekir. Çünkü kullanılan algoritmalar taraf tutmaz.

 
Toplam blog
: 2271
: 163
Kayıt tarihi
: 15.10.14
 
 

Bugünün doğrusu yarının eğrisi, dost görünenler düşman ve herşey aslında zıddı olabilir. Büyük ih..