Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

30 Nisan '13

 
Kategori
Sağlıklı Yaşam
 

Algoritmasını çıkardığında karmaşıklaşan basit işlerin altında ezilen bahtsızın derin trajedisi

Algoritmasını çıkardığında karmaşıklaşan basit işlerin altında ezilen bahtsızın derin trajedisi
 

Algoritma yapmak zor problemlerin çözümünü olağanüstü pratikleştirirken, sakın basit işleri de altından kalkılamaz hale getiriyor olmasın?


Sadece doktorlar ve diyetisyenler gibi insan sağlığının profesyonel destekçileri, yardımcıları değil; aklı başında olduğu varsayılanların kısmı azamisi de, güne kahvaltı ederek başlamanın öneminde hemfikirdir.

‘Kahvaltını kimseyle paylaşma, öğle yemeğini dostunla üleş, akşam yemeğiniyse düşmanına ikram et’ atasözü, kahvaltı etmenin sağlıklı yaşam sürdürmekteki önemin tarihsel arka plânına dair ipuçları içermektedir.

'Sağlıklı bir kahvaltı yapmak, günlük mücadeleye 1 - 0 önde başlamaktır' ifadesi, birçokları gibi, benim de, gündelik konuşmalarımda, yeri geldiğinde sarf ettiğim favori deyişlerdendir.

Böyledir böyle olmasına, lâkin, bazen bir şey yaşarsınız ve, meselâ, yukarıda dillendirilen sağlıklı bir kahvaltının bünye üzerindeki olumlu etkisine dair olan güçlü ve köklü kanaat (yoksa inanç mı demeliydim) kabilinden temel kabulleriniz bile, birdenbire taa kökünden sarsılıverir.

Görüşlerine değer verdiğim bir dostumlaydım geçen gün. Bana, ‘birisi bana hazırlamadığı müddetçe, asla kahvaltı edemiyorum artık’ dediğinde çok şaşırmıştım. ‘Niye?’ diye sorduğumda anlattıkları, o günden beri kahvaltı hazırlamakta zorlanmama neden olmakta.

İşte, dostumun beni allak bullak eden o enteresan yaklaşımları:

‘Doğrusu ben de, kahvaltının önemi bilen ve sabah öğününde, sağlıklı olmasına özen gösterdiğim şeyler yemeden günün diğer işlerine kalkışmayanlardandım. Ancak, bir an geldi, bir kırılma noktası yaşadım ve ondan sonra da kahvaltı hazırlamak fikri beni öylesine yormaya başladı ki, başkasının hazırlamadığı durumlarda, sabah öğününü atlamaya başladım.

Biliyorsun, çok yoğun biriyim. Bu yüzden de, vaktimi rasyonel ve efektif kullanmak benim için hayati önemdedir. Zaman plânlamasında, mühendislik eğitimimle bilişimcilik pratiğimin bana kazandırdığı becerileri kullanıyor; her şeyi önce inceden inceye plânlıyor, atacağım fiili adımların algoritmasını titizlikle çıkarıyor, ardından da pratiğe geçiyorum.

Bu yöntemi, profesyonel hayatım dışında da kullanmaya; yemek hazırlamak, giyinmek, araba kullanmak gibi rutin faaliyetlerime de uygulamaya başladığımda sorunlarla karşılaşmaya başladım. Anlayacağın dostum, özel yaşamımın basit ve çok sıradan pratikleri bile, algoritmaları çıkarıldığında, öylesine gözümde büyümeye, öylesine yorucu gözükmeye başladılar ki, artık onları yapamaz oldum’

Burada lâfını keserek sordum: ‘Nasıl yani, artık yemek yemiyor, araba kullanmıyor musun?’

Çaresiz bir ifadenin yerleştiği yüzünü buruşturarak devam etti: ‘O algoritmasını yazma işini profesyonel yaşamım dışına çıkardığımdan beri, evet, araba kullanmıyor, gideceğim yerlere taksi, ya da umumi vasıta ile gidiyorum. Öğle ve akşam yemeklerinde bir sorun olmuyor, zirâ, dışarıda yiyorum. Sabah dışarıdaysam gene sorun yok, bir şeyler atıştırıveriyorum. Sorun evdeyken patlıyor’. ‘İyi de’ diyerek tekrar girdim söze ‘evlenebilirsin, ya da ev işlerinde sana yardımcı olacak birisini bulabilirsin, öyle değil mi?’

Sitem dolu, biraz da öfkeli bir nazarla bakıp adeta tıslayarak devam etti dostum: ‘beni tanımazmışsın gibi konuşma lütfen! Münzevi bir hayat sürdüğümü, vaktimin büyük kısmını, günümün neredeyse 20 saatini bilgisayarların başında geçirdiğimi, çekilmesi, katlanılması imkânsız bir huysuz olduğumu unuttun galiba!’

Dostumun sitemleri, onun hayat arkadaşı bulmak için yaptığı her atağın başarısızlıkla sonuçlandığını, benim dışımda samimi bir başka arkadaşı olmadığını, evinde çalışmaya başlayanlarınsa, onun kapris ve sinirine dayanamayıp 1 – 2 günde kaçtıklarını hatırlamama vesile oldu ve ona hak verdiğimi belli edercesine başımı sallama yol açtı.

Yine de, bir işin algoritmasının çıkarılmasının, onun hayata geçirilmesine nasıl olup da engel olduğunu bir türlü kafamda canlandıramıyor, bu sorunu kendimce mantıklı bir temele oturtamıyordum.

Bu tereddüdümü, ‘bir pratiğin, söz gelimi kahvaltı hazırlamanın algoritmasını çıkarmak, nasıl olur da insanı o işi yapmaktan alıkoyar, gerçekten anlamakta zorlanıyorum’ itirazıyla dile getirdiğimde, koltuğunda iyice kaybolan ve gözlerini tavana dikerek adeta katatoniye girdiği izlenimi bırakan dostum, bıkkın bir edayla devam etti sözlerine:

‘Gündelik, üstelik de çok basit ve rutin bir işin, algoritması yazıldığında nasıl da altından kalkılamaz bir külfete dönüştüğünü, kahvaltı hazırlamak üzerinden anlatayım öyleyse sana. Ama bak, sakın uyarmadı deme: birazdan anlatacaklarımı duyduğunda, artık hiçbir şey senin için eskisi gibi olmayacak. Hatta, diyebilirim ki, şahsi cehennemin kapıları da, bir daha kapanmamak üzere, ardına kadar açılacak dostum. Bu belâyla yüzleşmeyi sen istedin Ziyaver Şencan, iblislerinle didişmeye hazır mısın?’

‘Evet’ anlamında başımı sallamamla birlikte, bilgi işlemci dostum, kâh ununu elemiş eleğini asmış ve kâh, yaşamdan zerrece zevk almayıp, hayattaki uzatmalarını oynayan bir ‘Bezgin Bekri’ edasıyla devam etti diskuruna:

A – Kahvaltı yapacak mısın?

a  – ‘Hayır’ ise, çevrim dışına çık.

b  – ‘Evet’ ise, çevrim içi ilerle.

1 – Yulaf ezmesi, kuru ceviz, kuru kayısı, kuru kara erik, kuru kara üzüm, bal ve diyet sütten oluşan ‘süper sağlıklı menü’yü mü; yoksa, siyah zeytin, diyet kaşar, diyet beyaz peynir, tam buğday ekmeği, domates, bal ve az diyet sütlü sallama earl grey çaydan oluşan ‘mükellef menüyü’ mü yiyeceksin?

1 –  Yulaf ezmesi, kuru ceviz, kuru kayısı, kuru kara erik, kuru kara üzüm, bal ve diyet sütten oluşan süper sağlıklı menüyü yemeye karar verdin.

2 - Diyet sütü buzdolabından; ceviz, kayısı, yulaf ezmesi, kara üzüm, kara erik ve balı bulundukları dolaplardan çıkarıp tezgâh üzerine diz.

3 - 5 kuru ceviz içiyle, büyüklüklerine göre 3 ya da 5 (tercihan gün kurusu) kayısı, erik ile bir miktar üzümü bulundukları paket ya da kavanozlardan çıkarıp, sudan geçirdikten sonra kıyma tahtasına koy.

4 – Kayısı, erik, üzüm ve cevizin poşet ya da kavanozlarını saklandıkları dolaba geri koy.

5 – Kıyma tahtasındaki malzemeyi yeterince keskin bıçakla kıy.

6 – Bıçağın yeterince keskin değilse, bileyleme cihazında derhal bileyle.

7 – Süper sağlıklı menü için kullandığım camdan derin kabı tezgâha koy.

8 – Cam kaba 5 çorba kaşığı yulaf ezmesini koy.

9 - Ceviz içi, erik, üzüm ve kayısıyı yulaf ezmesinin üzerine ekle.

10 – Cam kaptaki malzemeyi şöööle bi karıştır.

11 – Dolu olmamak kaydıyla, 1 çorba ya da 2 tatlı kaşığı kadar eli yüzü düzgün bir balı cam kaptaki malzeme üzerine, gezdirerek ekle..

12 - Cam kaptaki malzemenin üzerine, (ne cumbur cumbur süt çorbası, ne de kuru bir yulaf maması kıvamında olmamasına yetecek miktarda) göz kararıyla yeter miktarda diyet süt ekle.

13 – Sütü ısıtacak düzeneği kurmak zorsa, ya da bu adımı atladıysan, soğuk sütün üstüne, çok az kaynar su ekleyerek malzemenin içindeki mainin ısısını ılıştır.

14 - Sütü, balı ve yulafı muhafaza edildikleri yerlere kaldır.

15 – Yakın zamanda kullanılmayacaksa, su ısıtıcısının fişini prizden çek. Şayet kullanılacaksa, ısıtıcıya su ekle, düzeneğin fişini de prizde bırak.

16 – Mutfak tezgâhı silerek onu aldığın gibi bırak.

17 – Su ısıtma aletini fişten çek; kullandığın kıyma tahtasını ve bıçağı yıkayıp yerlerine kaldır.

18 – Mutfağa dikkatlice bakarak; seni her fırsatta eleştirmeyi  alışkanlık haline getirmiş olan beklenmedik bir ziyaretçin ‘kulp takabileceği’ bir ‘kusurlu hareketinin’, ya da buna işaret eden bir ‘suç delili’nin ortada kalıp kalmadığını kontrol et.

19 – Münasebetsiz birinin eleştirisine muhatap olmanı gerektirecek bir husus olmadığına kanaat getirdiğinde, elinde kahvaltınla mutfağı terk et.

20 - Hazırladığın kahvaltıyı, home ofisinin ilgili lokasyonuna taşı.

21 – İnternet bağlantının olup olmadığını kontrol et.

22 – Bağlantı varsa, Nootbook’unu aç.

23 – Teledünya’yı aç, yerli ve yabancı haber kanalları arasında zap yaparak kahvaltı sırasında izleyeceğin kanalı sapta.

24 – Bir taraftan TV’yi izlerken, diğer yandan da internette sörf yap ve tabii aynı zamanda da, çeşitli malzemelerle augmente ederek hazırladığın yulaf ezmesini yemeği ihmal etme.

25 – Kahvaltın bittiğinde, mutfağa git; kahvaltı kabını, kaşığını, kıyma tahtasını, bıçağı yıka ve yerlerine kaldır.

26 – Mutfağa son bir defa daha göz atarak ‘asayişin berkemal’ olduğundan; yukarıda dillendirilen ‘olağan münasebetsizler’in ‘mutfağı dağıtmışsın, tezgâhı kirletmişsin, malzemeleri açıkta bırakmışsın’ mealindeki olası eleştirilerine zemin oluşturacak ‘kabahatleri’ işlemediğinden emin ol.

27 – Süper sağlıklı menü seçenekli kahvaltı operasyonun bu suretle tamamlandı. İmdi, bulunduğun lokasyonda düşük hızla ortalama 5 dakika yürü.

28 – Bağlantı varsa, Nootbook’unu aç.

29 – Teledünya’yı aç, yerli ve yabancı haber kanalları arasında zap yaparak kahvaltı sırasında izleyeceğin kanalı sapta.

30 – Bir taraftan TV’yi izlerken, diğer yandan da internette sörf yap ve tabii aynı zamanda da, mükellef kahvaltını yemeği ihmal etme.

31 – Kahvaltın bittiğinde, mutfağa giderek kahvaltı kabını, çatalı, kaşığı ve çay magını yıka ve yerlerine kaldır.

32 – Mutfağa son bir defa daha göz atarak ‘asayişin berkemal’ olduğundan; yukarıda dillendirilen ‘olağan münasebetsizler’in ‘mutfağı dağıtmışsın, tezgâhı kirletmişsin, malzemeleri açıkta bırakmışsın’ mealindeki olası eleştirilerine zemin oluşturacak ‘kabahatleri’ işlemediğinden emin ol.

33 – ‘Mükellef menü’ seçenekli kahvaltı operasyonun bu suretle tamamlandı. İmdi, bulunduğun lokasyonda düşük hızla ortalama 5 dakika yürü.

Dinlerken yorulmama karşın, dostum anlatmaya doyamamış olacak ki, tutkuyla devam ediyordu:

‘Seni sıkmamak için, kahvaltı menülerimi normalde olduklarından daha kısa tuttum’ deyince, ‘aman’ diyerek kestim sözünü ‘bu kadarı bana yetti de, arttı bile!’

İşte, arkadaşımın paylaştığı bu kahvaltı algoritmaları yüzünden, artık ben de, birçok sabah, kahvaltıyı geçiştiriyorum.'Algoritması çıkarıldığında alabildiğine karmaşıklaşarak zorlaşan çok basit işlerinin altında ezilen bir bilgi işlemcinin yürek sızlatan trajedisi' diye tanımlamayı (isimlendirmeyi, tasnif ve tavsif etmeyi) uygun gördüğüm işte bu hadise yüzündendir ki, artık ben de, birçok sabah, kahvaltı hazırlamayı başaramıyorum, bu yüzden de, sabah öğününü ister istemez geçiştiriyorum.

Umarım bu yazıyı okuduktan sonra, ‘bunca hazırlığın altından ben nasıl kalkarım?’ diyerek arkadaşım ve benim gibi tırsmaz ve kahvaltı hazırlama alışkanlığınızdan da bu yüzden vazgeçmezsiniz.

* Yukarıdaki metin, 11 Kasım 2011'de bloguma koyduğum aşağıdaki yazımın değişik bir versiyonudur: http://ziyaversencan.blogspot.com/2011/11/kahvalt-yapmak-tabii-ki-cok-onemli-ama.html 

 
Toplam blog
: 297
: 1623
Kayıt tarihi
: 29.08.11
 
 

1958 Fatih / İstanbul doğumlu. Etiler Lisesi ve İTÜ Maden Fakültesi Petrol Mühendisliği Bölümü me..