Alman eğitim sistemi(Özet olarak)

Almanya’da, görev yaptığım süreçte , Alman Eğitim sistemini tanımaya çalıştım. Belki birilerine, ülkemize faydası olur düşüncesiyle, Alman Eğitim sistemini genel hatlarıyla özetlemek istiyorum. Almanya’da eğitimin önemli bölümleri, federal eyaletlerin yetkisindedir.Bu alana, genel eğitim veren okullar, meslek okulları, yetişkinler eğitimi, geliştirme yenileme(tekamül)eğitimi ve yüksekokullar girer.

Okula gitme zorunluluğu, çocuğun altı yaşını doldurduğu yıldan 18 yaşına kadar on iki yıl sürer.Resmi okulların hepsi ücretsizdir.Öğretim malzemesi, özellikle okul kitapları, öğrenciye kısmen parasız verilir.

Din dersi, Temel Yasa gereğince normal öğretim dalıdır;ancak zorunlu ders değildir.Öğrenci din dersine girip girmeyeceğine on dört yaşından sonra kendisi karar verir. Çocuk yuvaları:(Kindergarten)Çocuğun yuvaya gitmesi zorunlu değildir.Yuva, devletin okul sistemine dahil değildir. Çocuk Yuvalarının Eğitim programının ağırlık noktasını, konuşma yeteneğini artırmak, kişiliğini geliştirmek, sosyal eğitim ve oyun oluşturur.

Temel Okullar:(Grundschule) Çocuklar, altı yaşında bu okula giderler.Bu okullar genellikle dört yıldır.Eyaletlerin çoğunda ilk iki yılda öğrencilere karne verilmez. Sadece bir değerlendirme yapılır. Bu okullarda okuma-yazma, temel bilgi ve beceri dersleri verilir. Öğrenciler zorlanmaz. Okuma-yazma bu süreç içinde tamamlanır. Yüzme, bisiklet sürme, okul kampları, cinsel eğitim, bu okullarda başlar.

Yön tayini okullar-Yönlendirme sınıfları-(Orientierungsstufe) Çocuklar, Temel okullardan sonra, yönlendirme sınıflarına başlarlar. 5.ve 6.sınıflar yönlendirme sınıflarıdır. Bu dönemde çocuklar, devam edecekleri okul modelini, anne- babalarıyla, öğretmenleriyle, bu okuldaki başarı durumlarına uygun okul modelini seçerler.

Çocukların önünde bundan sonra üç seçenek vardır.

Hauptschule(Esas okul) Yaklaşık olarak öğrencilerin üçte biri bu okula gider. Bu okul dokuzuncu, onuncu(Eyaletlere göre farklı)sınıfta bitirenler, meslek öğrenimine başlarlar. 18 Yaşına kadar meslek öğrenirler. Bu okula giden Türk öğrencilerin oranı fazladır.

Realschule(Ortaokul)Bu okullar, Hauptschule ile lise arasında yer alır. 10.sınıfa kadar altı yıl sürer. Bu okulu bitirenler meslek okuluna ya da meslek lisesine girmeye hak kazanırlar. Ekonomi ve kamu hizmetlerinde orta düzeyde işlere girebilmek için, bu diploma şarttır. Bütün öğrencilerin üçte biri bu okulları bitirmektedir.

Gymnasium (Lise) Almanya’nın geleneksel üst düzey ortaöğretim kurumudur. 13.Sınıfa kadar devam eder. 11, -13.sınıflarda öğrencilerin daha çok kendilerini ilgilendiren derslerle meşgul olmaları öngörülmektedir. Bu suretle yüksek okullara geçişleri kolaylaştırılmaktadır. Lise diploması, bilimsel yüksek okullara girme olanağı sağlar. Bu okullara , Alman öğrencilerin %23’ i, Türk öğrencilerin ise ancak %5’i bu okullara gidebilmektedir.

Bu üçlü okul sistemi, çocuğun izleyeceği yolun çok erken saptandığı gerekçesiyle, sık sık eleştirilmektedir. Gesamtschule(Entegre)Her üç okul modelini bir araya getiren okul sistemidir. Bu okula çocuklar, 5.sınıftan, 10.sınıfa kadar devam ederler. Bazı karma okulların, liselerin üst kademesi gibi düzenlenmiş bir sistemi vardır. Bu okulu bitirenlerin diploması tüm eyaletlerde geçerlidir.

Okullardan bahsetmişken, öğretmenlerden de bahsetmek gerekiyor. Her okul modelinin öğretmeni ayrıdır, ona göre yüksek eğitim alırlar. Lise, meslek okulları, özürlüler okulu öğretmenlerinin eğitim süreleri daha uzundur. Öğretmen olacak gençler , öğretmenlik eğitimden sonra sınava tabi tutulurlar. Bu sınavlardan sonra okullarda uygulama kurslarında, pratik öğrenim görürler. Bu sınavı da başarıyla verirlerse öğretmen olurlar.

Liseyi bitiren öğrenciler için, üniversite kapıları açılmıştır. Real schule bitirenler, uzmanlık kazanacakları, meslek liselerine ve yüksek okullara gidebilirler.

Haupt schule’yi bitirenler, önceden belirtilen iş yerlerinde çıraklık kurslarına katılarak, pratik yaparlar, uzmanlaşırlar. Bu yasalar çerçevesinde yapılır. Bu işe çok önem verilir.

Ayrıca bu sistemin içinde, ”Sonder Schule” okulları da vardır. Özür grupları-görme, işitme vb engelliler-dışında zihinsel engellilerde bu okullarda eğitilerek, yaşama hazırlanırlar. Bilgi ve beceriler kazandırılarak bir iş meslek sahibi olmaları sağlanır..