ALS hastalığı nedir? Ice Bucket Challenge (Bir kova buz) kampanyası...

Son günlerin moda eylemi olan baştan aşağı bir kova buzlu su dökme eylemi gittikçe toplumun her kesimine yayılıyor.

Peki, bu eylem niçin yapılıyor?

ALS hastalığı için!

ALS hastalığı için başlatılan ice bucket challenge yani Bir Kova buz kampanyası tam bir çılgınlığa döndü, meydan okuyan meydan okuyana peki niye buzlu su döküyorlar?

ALS HASTALIĞI NEDİR? 

Ice Bucket Challenge (Bir kova buz) kampanyası ile gündeme gelen ALS (Amiyotrofik lateral skleroz) bir sinir sistemi hastalığıdır. 

ALS hastalığı motor sinirleri etkiler ve kas hareketlerine engeller. ALS hastaları ilerleyen safhalarda felç geçirirken beyin sistemi bundan etkilenmez.  Dünyadaki ünlü ALS hastaları arasında dahi fizikçi Stephen Hawking bulunmaktadır. 

ALS belirtileri…

ALS hastalığının başlangıç belirtileri çok hafif olduğundan birçok kez fark edilmez. Özellikle kol ve bacaklarda olmak üzere kas güçsüzlüğü ile başlayan ALS, konuşma, çiğneme ve nefes alma sistemine varana kadar etkiler.

ALS hastalığı sonucu kol ve bacaklar incelirken, el ve ayak kaslarında seyirme ve kramplar olabilir. Kişi kol ve bacaklarını iyi kullanamazken ALS hastalarında kontrol edilemeyen gülmeler yaşanır. 

Kas zafiyeti önce bir kas grubundan başlar, yavaş yavaş diğer kas gruplarına yayılır. Kaslardaki iş görememenin derecesi ve hastalığın ilerleyişi hastadan hastaya değişir. Solunum kaslarının giderek daha fazla etkilenmesi ve buna bağlı solunum güçlüğü hastalıkta gelinen son aşama olur.

ALS hastalığında genel olarak duyular, idrar ve barsak işlevleri, cinsel işlevler etkilenmez. Kalp kası zarar görmez. Göz kasları çoğu kez en son etkilenen kas olur, kimi zaman da hiç etkilenmez. Kişinin zihni yetenekleri normaldir.

Dünya genelinde yüzbinde 8 ila 10 düzeyinde ALS hastası bulunuyor.  Türkiye'de yaklaşık 6 ila 7 bin arasında ALS olduğu tahmin ediliyor. 

Genellikle erişkin yaşlarda (40-50) ve erkeklerde kadınlara göre biraz daha fazla görülüyor. Sıklığı 100.000 de 1-1,5 civarında. Daha genç ve daha ileri yaşlarda da ortaya çıkabilen ALS genellikle zayıf insanlarda görüldüğü dikkat çekiyor.

ALS bulaşıcı bir hastalık değildir. Ama bazı kişilerde kalıtsal yani ırsi özellik gösterebilir. Tüm ALS hastalarının yaklaşık %10'unda hastalık kalıtsaldır. Bu duruma ailevi ALS deniyor. Kalıtımla ilgisi olmayan tipe ise sporadik ALS denir. Ailevi tipte anne veya baba ALS olduğunda doğan her iki çocuktan birinde hastalık olabilir.

ALS hastalığı için başlatılan ve orjinal adı Bucket Challenge olan Bir kova buz kampanyası tam bir çılgınlığa döndü, peki nedir ALS hastalığı niye bir kova buzlu su döküyorlar? 

Önce dünyada başladı, Türkiye'ye geldiğinde katılmayan kalmadı, bir kova buzlu su kampanyasında en son yeni Başbakan Ahmet Davutoğlu'na meydan okundu. 

Ice Bucket Challenge kampanyası ALS hastalarına maddi destek için başlatıldı, kampanyaya katılan kişi başından aşağı bir kova buzlu suyu döküyor. 

ALS hastalığı bir sinir sistemi rahatsızlığı, kasları felç ediyor ve kişiyi yatalak yapıyor. Bir kova buzlu su dökülmesinin sebebi de bu, şok soğukla birlikte kişi bir anlık kısmı felç yaşamış gibi oluyor. Haliyle Ice Bucket Challenge kampanyasına katılan bir kova buzlu suyu başından aşağı boca edenler ALS hastaları ile bir anlık da olsa empati yapmış onları anlamış oluyorlar. 

Türkçe çevirisi Bir kova buz olan Ice Bucket Challenge kampanyasına katılan kişiler başlarından aşağı bir kova buzlu suyu boca ediyorlar. Bunu yapmadan önce de 3 kişiye Ice Bucket Challenge için meydan okuyorlar. 

Meydan okudukları kişi de Ice Bucket Challenge yapmak ya da ALS hastaları için 100 dolar bağışlamak zorunda. Meydan okunan kişi 24 saat içinde bir kova buzlu suyu dökmek zorunda.  

Bir Kova buz (Ice Bucket Challenge) kampanyasının yaratıcı 27 yaşındaki Corey Griffin çok yakın arkadaşı Pete Frates ALS’ye yakalanınca bu kampanyayı başlatmıştı. İlginç olan ise Corey Griffin'in Bir Kova buz (Ice Bucket Challenge) kampanyasını başlattıktan sonra trajik bir deniz kazasında hayatını kaybetmesi oldu.