Amatörler için Begonvil yetiştirilmesi

Botanik meraklıları, bahçe ve saksı çiçek hobisi olanlar için kaleme aldığım bitki köşesine, bu Şubat ayı sonunda, câmekanlarda ve kış bahçelerinde tomurcuklanıp varlığını hatırlattığı sebeple, Begonvil sarmaşığı ile devam ediyorum.

BEGONVİL ( BOUGAINVILLEA)

Budama şekline göre veya bulunduğu toprağın besi durumuna göre 10-15 metre yükseklere tırmanabilen sarmaşık türü veya daha zayıf ve saksı gibi toprak azlığında bodur ağaççık şeklinde gelişen süs ağacı.

Aslında küçük sarı yıldız şeklinde olan gerçek çiçeklerinin etrafını, genelde pembe, leylak mor, daha nadiren kırmızı, beyaz, sarı renklerde olabilen ve çiçek şeklinde farklılaşmış yapraklar çevreler. Görenlerin çiçek zannettiği, dalında kuruduğu zaman bile kağıtsı yapısı ile bir süre daha rengini korumaya devam eden bu çiçek yapraklar;

duvarları, evlerin cephelerini kaplayarak altındaki gerçek yeşil yaprakları gizler.

B. tropik ve tropik altı bölgelerin ağacı olup, yaz başından itibaren neredeyse sonbahar sonuna kadar pembe mor çiçekleri ile Akdeniz iklimli bahçeleri şenlendirir. Bahçelerde doğal yetişim alanının en Kuzey sınırı, İstanbul Büyükada ve diğer adalarıdır. Daha sert iklimli yerlerde kış donlarını atlatamaz.

Bakımı: Genelde büyük saksı ihtiyacı gösterdiğinden, balkonunuz için aldıysanız, buna dikkat ediniz. Ayrıca çok hassas olduğundan saksı büyütürken kök sistemini oynatmadan, kuru bıraktığınız toprağı ile sarsmadan bir bütün olarak çıkarıp yeni saksıya dikiniz. Güneşi çok sevmesine rağmen balkonda konuşlandıracaksanız, saksının yani köklerinin gölgede, serin kalmasına dikkat ediniz. Çiçekli bitkiyi kıskanarak sulayınız.

Bol sulama çiçeklerini birden bire bırakmasına neden olur. Ayrıca bu bitki dış mekân ağacı olduğundan, iç ortamlarda çiçeğini yine hemen döker. Ben câmekanda kış sonunda erkenden çiçeklendirdiğim begonvili, diğer bitkileri üşütmek pahasına gündüzleri açık cam önünde tutarak, çiçeklerini dökmemesini sağlamaya çalışıyorum ve kırağı soğuk tehlikesi ilk geçtiği ağaçların çiçeklenme döneminde balkona açık havaya çıkarıyorum.

Eğer Akdeniz özlemiyle begonvili İstanbul’da veya yakınında bir ılıman yörede bahçenizde yetiştirmek arzusundaysanız, size marketlerde satılan ve sıcak bölgelerde üretilmiş o yöre türleri yerine; Büyükada’ya giderek, çiçekçiden bu adanın özel türü olan bugenvil fidesinden almanızı kuvvetle öneririm!

Bitkiniz eğer saksı bitkisiyse ve eviniz Akdeniz bölgesi dışındaysa, don olmadan en geç Kasım’ın ortalarında bitkinizi korunaklı yerlere örneğin varsa camla kapatılmış balkona taşıyın. Ortam sıcaklığına göre ağaç yaprağını döker veya dökmeden kışı öyle geçirebilir. Kışın daha az sulayarak köklerini çürütmemek gerekir! İnce zayıf dalları ve dal uçları budama yapılırken bitkinin dikenlerinin elinize batmamasına dikkat ediniz.

Üretilmesi: Kitaplarda üretilmesinin kolay olduğu, ılık iklimlerde kışın veya geç sonbaharda kesilen çubukların aynı asma üretimi gibi, yataklama yöntemi ile üretildiği belirtilmekteyse de; amatörler için üretilmesi oldukça güçtür. Ben, başarısız denemelerden sonra, sürgün mevsiminde veya erken yazda, yarı odunlaşmış dallardan alınan kurşun kalem kalınlığında çelikleri nemli dere kumundan yatak içinde 45’ yatık olarak yarısına kadar sapladığımda sonuç alabildim. Ayrıca kolay bulunur türler daha kolay köklenirken, az bulunur renklerdeki türleri çoğaltmak daha zor olmakta.