Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

20 Eylül '13

 
Kategori
Kültür Turizmi
 

Ammûriye Neresi

Ammûriye Neresi
 

Geçtiğimiz günlerde Isparta’da bir konferans düzenlendi. Konu Ammûriye şehrinin bulunduğu yerdi. Bu yer tam olarak ortaya konduğunda Miryakefalon savaşının yapıldığı yere de açıklıkta getirecek ve tarihi yanlışlar giderilecekti. Ülkemizde yerli ve yabancı araştırmacıların iddiaları doğrultusunda yıllardan beri tartışılan Miryakefalon savaşının yeri daha net olarak ortaya konulacaktı. Bu konularda özel çaba gösteren Hamideli Derneği’nin öncülüğünde Isparta Merkez olmak üzere Eğirdir ve Gelendost Konferanslar ve törenler düzenlendi. Bu toplantı ve törenlerde yapılan yeni araştırma çalışmaları açıklandı. Akademik değerlendirmeler ile elde edilen bulguların önemi dile getirildi. Gelendost ilçesinde de Miryakefalon Zaferinin yıldönümü kutlandı.

Miryakefalon Savaşının önemi konusunda toplumda farkındalık yaratmaya yönelik mesajlar verildi. Konferansın oturum başkanlığını Tarihçi Prof Dr Refik Turan yaparken, yörenin insanı olan araştırmacı yazar Başbakanlık Basın Müşaviri Ömür Çelikdönmez ve Hamideli Derneği Başkanı araştırmacı yazar Ramazan Topraklı yeni bulguları doğrultusunda bilgiler aktardılar, Üç gün süren programın Gelendost’daki bölümünde Gelendost Belediyesince her yıl organize edilen   Miryakefalon Savaşının 837. kutlama törenleri kapsamında yapılan konuşmalarda da Doç Dr Güray Kırpık yöredeki haçlı seferleri ile bilgiler verirken, ülkemizin tanınmış tarihçilerinden Prof Dr Abdülhaluk Çay savaşın sonuçlarının neler kazandırdığı ve yeri çalışmalar hakkında bilgiler verdi, son çalışmalar ve Ammuriye’nin yeri konusunda değerlendirmelerde bulundu. Isparta Valisi Vahdettin Özkan’da yaptığı konuşmada Miryakefalon savaşının önemini dile getirirken, konuya il bazında gereken önemin verileceğini ifade ettiler.    

Biliyorum ki çoğumuz bu antik şehir konusunda pek bilgi  sahibi değildir. Şahsen bende şehrin önemi konusunda detaylı bilgiye bu konferasta sahip oldum. Ammuriye adı eski yunanda Amorion olarak geçmekte, kahramanları hayvanlar olan Ezop’un yaşadığı yer olarak belgelerde anlatılmaktadır. M.Ö 1. yüzyıldan itibaren Anadolu’nun büyük şehirlerinde biri olarak maden ve doğal kaynaklar bakımından zengin, kendi sikkelerini basan refah düzeyi yüksek ve Romalılar döneminde de daha da gelişen bir şehir olarak karşımıza çıkmaktadır. Diğer önemli bir yönü de tarihte İstanbul’dan Çukurova bölgesine inen stratejik askeri yollardan biri olmasıdır. İslam’ın ilk dönemlerinden itibaren İstanbul’un fethi için yapılan seferlerde bu yol kullanılmış, yol üzerinde bulunan Ammuriye’de (Amorion) feth edilen şehirler arasında yer almıştır.

Hıristiyanlık tarihi kadar olmasa da İslam tarihi için önemi Peygamberimiz döneminde yaşamış ve onun yakın çevresinde yer almış Sahabe Selman-ı Farisi’nin Müslüman olmadan önce bu şehirde yaşaması ve talebesi olduğu rahip tarafından İslam’ın hak din olduğunu söylemesi üzerine Medine’ye gittiği şehir olmasıdır. Türkler Malazgirt Savaşı öncesi Ammuriye çevresine yerleşmeye başlamışlar ve Türkmen Beyleri Ahmet Şah ve Emir Afşin tarafından 1068’de bir sürede şehir zapt edilmiştir. Bugüne kadar yapılan çalışmalar ile şehir Emirdağ ilçesine 13 km uzakta gösterilmiştir.  Ancak elde edilen yeni bulgular ışığında ünlü Ammûriye/Amorion antik şehrinin yerinin Uluborlu olduğu ifade edilmektedir.

Çelikdönmez ve Topraklı yaptıkları araştırmalarda elde ettikleri belge ve bilgiler ışığında yaptıkları alan çalışmalarında Selman-ı Fârisî’nin yaşadığı kenti Uluborlu olarak göstermektedirler. Ammuriye’nin islam orduları tarafından zapt edildiğinde yakıldığı ve yok edildiği iddiasının da doğru olmadığı açıkladılar. Osmanlı dönemi arşivleri başta olmak üzere çeşitli kaynaklara dayanarak yapılan çalışmaları ile Uluborlu ve çevresinde çok sayıda antik kent bulunduğunu belirttiler. Bu yönüyle de Ammuriye kentinin yeri Emirdağ çevresinde değil Uluborlu’da olduğu tezi savundular. Ayrıca ünlü kral yolunun da Uluborlu’dan geçmesi, İslamiyet öncesi ve sonrası bölgede kurulmuş medeniyetlere ait eserlere bu ilçede rastlanmasının bu tezi güçlendirdiğini ifade ettiler.   

Çelikdönmez  Uluborlu’nun Hititler döneminde ismi Apullunas  olduğunu, Kapılar Tanrısı anlamına gelen bu yer adının daha sonra da Apullunas ismi Apollania'ya ya dönüştüğünü söyledi. Roma öncesi Perslerin eline geçtiği, Hz. Ali'nin islamı tebliğ için Uluborlu bölgesine geldiğine dair rivayetlerin bulunduğunu açıkladı. Bu rivayetlere ait bulguların yörede olduğunu, Hz. Ali’nin gerek elinin gerekse atının ayak izlerinin olması bunu doğruladığını ve tezini güçlendirdiğini belirtti. O dönemde yapılan kanlı savaşlar nedeniyle yörede sahabe mezarlarının olduğunu anlattı. Ayrıca Battalgazi’nin akrabaları ile Ulubey’in köyünde yaşadığını, Battalgazi  filmlerin de yer verilen Ammuriye kentinin gerçekte Uluborlu’nu açıkladı. 

Çeliksönmez Roma döneminden önce Perslerin bölgeyi işgali sırasında şehrin adı olarak Mordiaum kullanıldığını bununda bu adı taşıyan Persli biro dön komutan olduğunu, bununda anlamının antik Farsça'da hem de Latince'de ölüm yeri, ölüm vadisi, ölüm şehri anlamına geldiğini ifade etti.  Müslüman Arapların Uluborlu ve çevresini ele geçirdiklerinde şehrin adının Amorion veya Amuriye şekline dönüştüğünü belirtti. Diğer taraftan Hz isa'nın sahabelerinden (havari) Aziz Barnaba Sen Paul ile Kıbrıs üzerinden Uluborlu'ya geldiğini Barnaba'nın yeğeni Markos'un Uluborlu'da Anadolu'da ilk kurulan yedi kiliseden birinde papaz olduğunu açıkladı.

Özetle çeşitli kazılarla aranan ve hakkında çeşitli yazılı eserler bulunan tarihin en önemli kenti olan Ammuriye’nin yerinin Ulubey olduğu tezinin güçlü delillerle ortaya konmasının birçok tarihi yorumu da değiştirmesi kaçınılmazdır. Bunlardan biri de uzun yıllardır tartışılan Miryakefalon savaşının yeridir. Bu değerlendirmeler çerçevesinde bu yerin Gelendost, Yalvaç ve Eğirdir çevresi olduğu tezi daha da güçlenmiştir.  

 

 
Toplam blog
: 416
: 790
Kayıt tarihi
: 19.02.10
 
 

Tarım, Gıda, Ormancılık, Çevre, Örgütlenme ve Proje konularında çalışmalarda bulunmaktayım. Öncel..