Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

05 Aralık '17

 
Kategori
Kent Yaşamı
 

Anadolu'da Yarenlık

Anadolu'da Yarenlık
 


Anadolu’da bizim yaşımızdakiler babalarının katıldığı yaran meclislerini görmüş ve duymuşlardır.

Cuma sabahı evde bir faaliyet başlar, böreklik yufkalar açılır, güveçler fırına verilir, kuru bamyalar haşlanır, kadayife şerbeti dökülür, akşama yaran daveti vardır. Akşam ezanına yakın davetliler birer ikişer gelmeye başlar. Evin en geniş odası hazırlanmış sobalar yakılmış sofralar hazırlanmaktadır.

Akşam ezanının okunmasıyla yaran başı namazı kılalım der ve cemaatle kılınır.Yaranlar çarşı esnafından komşulardır.Beklenenler tamamlanınca sofra örtülerinin üzerine ahşap ve yuvarlak sofralıklar getirilir,ortaya çorba kasesi konur etrafına kaşıklar, ekmekler dizilir.Yaran başının besmele çekmesiyle hep beraber yemek başlar.Dana etinden güveç , etli bamya keşkek ve böreğin yanında ayva hoşafı ikram edilir. Sonra yemek duası yapılır.Sofralar kaldırılırken eller yıkanır, intizamla oturulur. Odaya yaranlardan başkası alınmaz.
Önce yaranlardan biri kuran-ı kerim  okur başka biri mevlitten bir kısım okur. Yaren başı veya onun işaret ettiği başka bir yaren sohbete başlar. Sohbetin konusu güzel ahlak, dayanışma , kardeşlik, kötü huyları terk etme, dine bağlılık üzerinedir.

Arada çay veya kahve ikram edilir. Mangalda kestane közlenir, mısır patlatılır. Bu görevleri en iyi bilenler yapar. Sonra yüzük oyunu başlar.Ortaya 12 veya 9 adet mendil konur.Yaranlar iki gruba ayrılır. Yaran başı fark ettirmeden yüzüğü bir mendilin altına saklar.Yaran grupları birbiriyle danışır, istişare ederler,  yüzük bulununcaya kadar mendiller her iki grup tarafından birer birer açılır.Yüzüğü bulan taraf galip ilan edilir.Yenilen taraf yaranları ya çay -kahve ısmarlar ya da baklava ikram edilir.

Yarenlar arasında kardeşlik çerçevesinde sözlü ve manili atışmalar olur. Hikaye bilenler hikaye anlatır, askerlik hatıraları, öğüt verici meseller konuşulur. Gece geç saatlere kadar oturulur. Haftaya kimde olunacağı kararlaştırılır dualar yapılır, helalleşip evlerine dönerler.

Yaren cemiyetleri belli bir disiplin içinde gerçekleşir. Küçükler daima büyüklere saygılı,ölçülü,büyükler küçüklere sevgi ve şefkatle davranırlar.Bunun dışına çıkıp haddi aşanlar cezalandırılır veya bir daha ki cemiyete alınmaz.

Yarenlar faili meçhul vakalarda zabıtaya yardımcı olur, yangın söndürmedeilk koşanlardan olur, karlı havalarda yolları açar kervancılardan bahşiş alırdı.

Tarihi Oğuz Türklerine dayanan yarenlık ; fütüvvet-ahilik halkasının sonuncusudur. Selçuklu-Osmanlı dönemlerinde devam edip Cumhuriyet dönemine intikal etmiştir.Ta ki televizyonlar yaygınlaşıncaya kadar.

Beraber yemek yeme, topluluğa hitap etme ve dinleme insan ilişkileri, topluca oyuna iştirak etme, ibadet gibi birçok toplumsal adap bu cemiyetlerde öğrenilir.Toplumda aidiyet duygusu veren bu cemiyetlere katılanlar kendilerini yalnız hissetmez, yaran kardeşleriyle düğün,sünnet cemiyetlerinde ve hastalık ve cenazelerde beraber olurlar, sevinçlerini ve kederlerini paylaşırlar.
Bir deyiş vardır;
Her kişiden yaran olmaz,
Er kişiden yaran olur.

 
Toplam blog
: 119
: 225
Kayıt tarihi
: 04.12.17
 
 

İlgi duyduğum alan tarih. Milli mücadele ve Osmanlı tarihine  odaklandım. Gözden kaçan tarihi şah..