ANAP: 12 Eylül’ün son partisinin sonu

1983 yılının yaz günlerinde ülkemizde önemli gelişmeler oluyordu. Kenan Evren Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) adında bir parti kurdurtmuş bu partinin iktidara geleceğinden emindi. Halkçı Parti (HP) adında başka bir partinin kurulmasına izin vermişti. Bakanlıktan istifa eden Turgut Özal, Anavatan Partisi (ANAP) adında bir parti kurmuştu. Bu sırada Erdal İnönü’nün kurmaya çalıştığı Sosyal Demokrasi Partisini gösterdiği kurucuları sürekli veto ederek engellemeye çalışan Kenan Evren, Özal’a seçime girme iznini vermişti.

ANAP, 4 eğilimi topladık diyerek ve de Evren’e muhalifmiş imajı yaratarak bir rüzgarı arkasına aldı ve 1983 seçimin kazandı. Sonraki her seçimde drastik bir düşüş eğilimi oldu ve 2002 seçimlerinde baraja takıldı.

1983 seçiminde % 45.14 oy alıp 1. parti oldu. 400 milletvekilliğinin 211’ini kazandı.

1987 seçiminde % 36.31 oy alıp 1. parti oldu. 450 milletvekilliğinin 292’sini kazandı. Oyu düşerken milletvekili sayısının bu kadar artması çok eleştirildi.

1991 seçiminde % 24.01 oy alıp 2. parti oldu. 450 milletvekilliğinin 115’ini kazandı. 8 yıl süren ANAP iktidarı sona erdi.

1995 seçiminde % 19.65 oy alıp 2. parti oldu. 550 milletvekilliğinin 132’sini kazandı.

1999 seçiminde % 13.22 oy alıp 4. parti oldu. 550 milletvekilliğinin 86’sını kazandı.

2002 seçiminde % 5.11 oy alıp 7. parti oldu ve baraj altında kaldı.

2007 seçimleri için DYP ile birleşme çalışmaları aday listelerinin verilmesine kısa bir süre kala olumsuzlukla sonuçlandı. DYP adını DP olarak değiştirdi ve ANAP’ın da kendini feshedip DP'ye katılması bekleniyordu. Olmayınca, iki parti ayrı ayrı aday listelerini YSK’ya verdiler.

O günlerde ANAP’ın ne yapması gerektiğini yazmıştım (1): "Şimdi merkez sağdakiler, kırgınlıkları, küskünlükleri bırakıp şapkalarını önlerine koyup düşünmelidirler. Hatta başka bir şapkanın sahibi ile konuşmalıdırlar. ANAP birleşmekten vazgeçip, birkaç kişiyi DP'nin bu akşam listeleri teslim ederken boş bıraktığı yerlerden aday göstererek, hatta hiç aday göstermeden DP'yi desteklediğini açıklayarak seçimden çekilmelidir. Erkan Mumcu'nun son şansı budur. Yoksa seçimlerde 2002 yüzdelerinin yarısını bile bulamadan yok olup gidecektir."

Aklın yolu birdir, başka seçenek yoktu, onlar da böyle yaptılar. YSK da ANAP listelerinde olanların DP listelerine yazılmasına izin vermedi. ANAP seçimden çekildi. 22 Temmuz’dan sonra da artık daha fazla ısrar etmeye gerek olmamalıdır. 12 Eylül döneminin diğer iki partisi gibi ANAP da tarihteki yerini almalıdır.

(1) Erkan Mumcu’nun son şansı: http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=44547