Anayasa değişikliği metninde ‘Meclisi feshetmek’ diye bir şey yok

Aylardır,“Meclisi feshetme” meselesi tartışılıyor, konuşuluyor, yazılıp-çiziliyor.

Hâlbuki 21 maddelik Anayasa değişikliği metninde “feshetmek” diye bir terim yok!

“Feshetmek”, kapatmak, dağıtmak demek… Bu yetkiyi meclis için, bir kuruma veya kişiye verdiğin zaman, “Meclisi kapatma, dağıtma” yetkisini vermiş oluyorsun.

İtici…

Hatta ürkütücü…

Böyle olduğu halde, muhalefet de iktidar sözcüleri de, başta Anayasa Profesörü Burhan Kuzu ısrarla bu tabiri kullanıyorlar.

Konuyla ilgili olarak, getirilmek istenen değişiklik metninin 12’nci maddesinde “feshetmek”ten bahsetmiyor…

Ya?

“Seçimlerin yenilenmesi”nden bahsediyor…

Ha fesih, ha seçimlerin yenilenmesi denilebilir mi?

Hayır, asla!

“Feshettiğin” vakit, Yüce Meclis’i kapatmış oluyorsun…

Kapattıktan sonra ne olacağı, ne zaman açılacağı hiç belli değil…

Oysa “seçimlerin yenilenecek” dediğinde Yüce Meclis açık kalıyor… Seçimler sonuçlanıp, yeni meclis teşkil edilinceye kadar yetki ve sorumluluğunu sürdürüyor.

Farkı daha açık gösterebilmek için örnekleyelim: 1876’da yürürlüğe giren, demokrasi tarihimizin ilk Anayasa’sı “Kanun-i Esasi”de Padişah’ın meclisi “feshetme” yetkisi vardı. Meclis 1877’de açıldı, Meclis’in açılışından sadece bir yıl sonra, Şubat 1878’de Sultan Abdülhamit yetkisini kullandı… Meclisi feshetti…

Meclis bir daha ne zaman açılabildi, biliyor musunuz?

Ancak, 30 sene sonra,1908’de ilan edilen 2’nci Meşrutiyet’le birlikte…

İşte, fesih böyle bişey!

Seçimlerin yenilenmesi ise 4-5 yılda bir yapılan parlamento seçimlerinin dışında, misal erken seçim kararı alınması bir “yenileme”dir.

Mevcut Anayasa’da da Cumhurbaşkanı’nın “seçimleri yenileme” yetkisi var… Onu da yaşadık. 7 Haziran 2015 genel seçimlerinden sonra, 45 gün içinde hükûmet kurulamadığı için Cumhurbaşkanı “seçimlerin yenilenmesi”ne karar verdi. Bilindiği gibi, 1 Kasım 2015’te de yeni seçimler yapıldı. O zamana kadar 7 Haziran’da oluşan Meclis yürürlükte kaldı.

Anayasa’nın değişmesi halinde, bundan sonra olacak olan da budur. Hatta bundan sonra “Meclis’in yenilenmesi”ne karar verilince, Meclis seçimleriyle Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılacak.

Üstelik değişiklik metninde; “Seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verilen Meclisin ve Cumhurbaşkanının yetkileri, bu organların seçilmesine kadar sürer.” hükmü varken, neden ısrarla “meclisin feshedilmesi” mevzuu tartışılıyor, anlamak mümkün değil.

Yalnız, değişiklik teklifinin bu maddesinde tuhaf bir fıkra var, şöyle: “Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir.”

Burada, Meclis’in “yenilenme kararı” alması zorlaştırılmak mı isteniyor yoksa 2 defa cumhurbaşkanı seçilmiş kişiye 3’ncü dönemin yolu mu açılmak isteniyor; belli değil!

x   x   x

Sistem konusunda şahsî görüşüm: Bendeniz, cumhurbaşkanını meclisin seçtiği, başbakanın icranın başı olduğu “parlamenter” sistemden yanayım.