Anayasa'nın yarısı (sivil) darbesiz!

AKP tarafından üzerinde tekrar değişiklik yapılması tartışmaya açılan 1982 Anayasası, şimdiye kadar tam 16 defa değişikliğe uğradı ve anayasa’nın başlangıç metni ile birlikte toplam 83 maddesi değiştirildi. ANAP döneminde 4 maddede, DYP-SHP döneminde 15 maddede ve Başlangıç Metni’nde, DSP-MHP-ANAP döneminde 37 maddede ve Başlangıç Metni’nde, AKP döneminde ise 27 maddede değişiklik yapıldı. Özetle anayasanın 177 maddesinin 83 maddesi değiştirildi.Şimdi değişikliklere bir göz atalım.

<ı>TARİH / HÜKÜMET<ı> DEĞİŞEN MADDELER

45. Hükümet (I.Özal)

17.05.1987: 67, 75, 175, Geçici 4.Mad.

50. Hükümet (I.Çiller)

08.07.1993: 133

51. Hükümet (II.Çiller)

23.07.1995: 33, 52, 67, 68, 69, 75, 84, 85

93, 127, 135, 149, 171

56. Hükümet (VI.Ecevit)

18.06.1999: 143

57. Hükümet (ANAP, MHP, DSP)

13.08.1999: 47, 125, 155

03.10.2001: 13, 14, 19, 20, 21, 22, 23, 26

28, 31, 33, 34, 36, 38, 40, 41

49, 51, 55, 65, 66, 67, 69, 74

87, 89, 94, 100, 118, 149,

3 Yıllık Koalisyon hükümeti sürecinde 25 tanesi Temel Hak ve Ödevler Bölümü'nden olmak üzere toplam 35 maddede değişiklik yapılmış.

21.11.2001 86

58. Hükümet (Abdullah Gül)

27.12.2002: 76, 78 Erdoğan'ı Milletvekili Seçtirme yasaları. CHP Desteği ile çıktı.

(AKP Hükümetlerinin değiştirdiği maddelere bakılınca kendine demokratlık daha bir anlaşılıyor!)

59. Hükümet ( 1.Tayyip Erdoğan)

07.05.2004: 10.Mad. "Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir." Sözü yeterli gelmemiş. Değişiklikle "Kadınlar daha fazla eşittir" denilmiş.

15.Mad. "Kimse din, vicdan, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz ve bunlardan dolayı suçlanamaz; suç ve cezalar geçmişe yürütülemez;" Kabilinden şeyler eklenmiş.

17.Mad. Nefsi müdafa durumunda silah kullanma meşru kılınmış

30.Mad. "Basın yayın araçlarına el konulamaz" denilmiş ama malum basında birşekilde el değiştirmeler yaşandı. Önce TMSF’ye geçen Sabah, ATV grubu, uzanların elindeki Star televizyonu, star gazetesi daha sonra büyük bölümü devlet bankalarının verdiği kredi ile çalık grubunun oldu. Bu arada bu günlerde Fransa’da uluslar arası tahkim’e baş vuran Uzanlar devletten 20 milyar dolar alacak gibi gözüküyor!

38.Mad. "Ölüm Cezası ve genel müsadere yapılamaz." Ölüm cezası anayasadan tamamen çıkarıldı.

87.Mad. TBMM'nin yetkileri genişletildi.

90.Mad. Uluslar arası anlaşmalar tek referans haline getirildi.

131.Mad. YÖK Kanunu ile ilgili değişiklik yapıldı.

143.Mad. DGM'lerin kaldırılması ( Özel yetkili mahkemeler aldı, tabela değişikliği dışında değişen hiç bir şey yok.).

160.Mad. Danıştay ve Sayıştay ile ilgili mad.

21.06.2005:133.Mad. RTÜK Kanunu

29.10.2005: 130.Mad. YÖK Kanunu ile ilgili değişiklik.

160.Mad. Danıştay ve Sayıştay ile ilgili mad. (AKP hükümeti, ikinci kez ).

161.Mad. KİT'lerin bütçeleriyle ilgili madde.

162.Mad. Bütçe Görüşmelerinde Vekillerin konuşmalarını engelleyen madde!

163.Mad. Merkezi Yönetim Bütçesi hakkında.

13.10.2006 :76.Mad. Seçilme yaşı ( İkinci kez ).

31.05.2007: 77.Mad. Seçimlerin Dört Yılda yapılması.

79.Mad. "Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin seçim tutanaklarını ve Cumhurbaşkanlığı seçimi tutanaklarını kabul etme görevi Yüksek Seçim Kurulunundur. Yüksek Seçim Kurulunun kararları aleyhine başka bir mercie başvurulamaz." Seçimler Yargı Organının denetiminde yapılır hükmü bu hale dönüştürülmüş.

96.Mad. TBMM Toplantı ve karar yeter sayısı ile ilgili

101.Mad. Cumhurbaşkanı seçilebilme esasları

102.Mad. Cumhurbaşkanı Görev süresi

Beş Yıllık AKP döneminde 5 tanesi Temel Hak ve Ödevler Bölümü olmak üzere Anayasanın 23 maddesi değiştirildi.

60. Hükümet (2.Tayyip Erdoğan)

16.10.2007

Geç. 18-19 MHP desteği ile geçen Türban düzenlemesi.

Özetle AKP Hükümetleri döneminde yapılan değişiklikler Danıştay, Sayıştay, Bütçe ve Türban ekseninde devam ediyor.

Türkiye’den önce ABD kamuoyu ile paylaşılan Anayasa çalışmalarını da unutmayalım.

AKP iktidarının son olarak gündeme getirdiği değişikliğin temelinde yatan Anayasa Mahkemesi, Danıştay ile yani yargı ile ilgili.

Anayasalar toplumsal sözleşmelerdir. Erdoğan ve yakın çevresindeki hukukçuları ile şekillenen anaysa taslağı muhalefete üç günlük süre verilerek “uzlaşma” aranıyor.

12 Eylül anayasasının değişmesi gerektiği yolunda kamuoyunda oluşmuş beklenti Erdoğan’ın omzunda apoletleri yok diye demokratik olarak kabul edilip, karşılanabilir mi?

Siyasi partilerden, Barolardan, Sivil Toplum Kuruluşları’ndan, Sendikalardan kısaca tüm toplum kesimlerinin katılımı olmadan hazırlanan anayasa taslağı sivil sayılabilir mi?

Sorularımızın yanıtını mutlaka önümüzdeki süreçte alacağız ancak toplumsal uzlaşma olmadan yapılan değişikliklerin veya referandum seçeneğinin sakıncaları olduğunu göz ardı etmemek gerekiyor. Taslakta birbirinden farklı maddelerin tümüne evet ya da hayır demek demokrasi ile nasıl açıklanabilir. Yapılması düşünülen değişikliklerin ayrı maddeler halinde oylanması seçmene demokratik bir seçenek olarak sunulmadıkça kaos doğar. En iyimser tahmin ile referandumda kabul edilse bile yargıdan döner!

Anayasa’da yapılan kısmi değişiklikler iktidarın her fırsatta örnek verdiği ABD, AB ülkeleri gibi tek tek oylanmalıdır. Yoksa var olan haliyle toptan evet/hayır seçeneği seçmenin önüne gelirse, AKP yine mağdur rolüne soyunabilir. Düşündükçe yoksa AKP’nin bilinçli bir tercihi mi bu tarz diye aklıma da gelmiyor değil. Daha önceden referandum ile ilgili yaptıkları değişikliklere göre zaten tek, tek oylatma olanakları da yok aklımda kaldığı üzere. Eğer öyleyse çok önceden iktidarın uzun erimli stratejileri oluşturduğu gerçeğini kabul etmek gerekiyor. Halkın süreçleri bilmemesine/değerlendirememesine, daha açık bir ifade ile <ı>cehaletine güvenerek mağduriyet politikası ile bir seçim daha kotarmayı garantilemiş demektir. Türkiye’ye hayırlı olsun!

Sonuç olarak yürürlükte olan siyasi partiler yasasını, seçim barajını, dokunulmazlıkları hiçbir şekilde gündemine koymayan iktidarın demokratik değişiklikler yapacağına <ı>kendine demokrat sicili ortada dururken güvenemiyorum.

Omuzlarında apoletleri yok diye siyasiler daha demokrat olmuyor, demokrasi amasız, hak ve özgürlükleri içselleştirmiş bir siyaset ve siyasetçilerin oluşturduğu iklimde gerçekleşir ve sürer.

Necati TÜFEKCİ 26 Mart 2010 ANKARA