Androgoji

ANDROGOJİ- FATİH HANOĞLU

Eğiticinin eğitimi, yetişkin eğitiminin algoritmalarını anlamaya yönelik eğitimci adaylarına sunulan bir eğitimdir.

Uluslararası alanda yetişkin eğitimi; Adult Learning ya da Andragoji ismiyle anılır.

İlk defa 1833 Alexander Kapp tarafından ortaya koyulmuştur.

Yetişkin eğitimi, çocuk eğitiminden farklı olarak, yetişkinlerin yeni bilgi, beceri, tutum ya da değer biçimleri kazanmaları için sistematik ve sürekli kendi kendine eğitim faaliyetlerinde bulunduğu bir uygulamadır.

Uluslararası olarak; kolaylaştırıcı, eğitmen, lektör, okutman, öğretim elemanı gibi isimler alır.

Amaç; yaşam boyu öğrenmeye kapı açmaktır.

Minimum 45 saat süren, konuya önem veren ülkelerde 1 yılı aşabilen bir lisanslama programı olarak verilmektedir.

Yetişkin eğitimi, yüksek lisans ve doktora derecesi olarak da günden güne yaygınlaşmaktadır.

Neden bu kadar önemsendiğini, ya da önemsenmez ise ne olacağını belirtmek isterim. 

Örnekle bütün dünyada çocuk psikiyatrisisi bir uzmanlık alanı olarak görülür. Çocuk anestezisi ile yetişkin anestezisi arasında fizyolojik ve farmakolojik farklar vardır. Elbette çocuk eğitimi (Pedagoji) ile yetişkin eğitimi (Andragoji) arasında da farklar vardır.

Ana sınıf öğretmeni ile sınıf öğretmeni arasında oldukça büyük kuramsal farklar varken yetişkin eğitimindeki farkları da sıralamamız oldukça önemlidir.

ilk olarak şunu söylemeliyim ki yetişkinlerin dirençleri ile çocukların dirençleri birbirinden farklıdır.

Kritikler olarak bakarsak bebek, çocuk, ergen, yetişkin ve yaşlı dilleri de birbirinden farklıdır.

Kelime Kökleri

Latince Educare: İnşa etmek ayağa kaldırmak ve dikmek

Latince Andro: Yetişkin

Latince Adult: Bozulmuş

Kendi kendini eğitmeyi tanımlayan çeşitli terimler vardır. Bunlardan biri de Heutagogy'dir; yani özeğitimcilik.

Andragojik model, pedagojik modellerden farklı olan çeşitli varsayımlara dayanır:

1984’te Knowles, Andragoji ile ilgili 4 temel prensip belirlemiş:

• Yetişkin neyi neden öğrendiğini bilmek ister.

BİLME GEREKSİNİMİ

• Yaparak öğrenirler.
• Problem çözme üzerine yoğunlaşırlar.
• Hemen uygulayabilecekleri bilgileri isterler.

YETİŞKİNLER NASIL ÖĞRENİYOR?

• Eğitim Öncesinde Konunun Neden Öğrenilmesi Gerektiğinin Açıklanmasına İhtiyaç Duyarlar.
• Dayatmalara Karşı Direnç Gösterirler.
• İhtiyaçları Doğrultusunda Öğrenirler.
• Profil tanımlamalarına göre kişiselleştirilmiş bir eğitim talep ederler.
• Öğrenmeye Hazır Olduklarında Öğrenirler.
• Hızlı Öğrenmek İsterler
• Kendilerini Rahatça İfade Etmek İsterler.
• Katılımcı Grup Çalışmalarından Hoşlanırlar.
• Eğitimde Rahat Ve Hareketli Ortamdan Hoşlanırlar.

Yetişkinlerle İlgili Deneyimlerim:

Hem çoklu eğitimler hem de bire bir eğitimler için;

• Çocuklar bay/bayan bilge/duygu olmanızı isteyebilir ama yetişkinler bay/bayan deneyim olmanızı ister.
• Çocuk hayal gücü ve oyun ister. Yetişkin deneyim ve işlevine bakar
• Yetişkin eğitiminde en büyük sorun ihtiyacı yaratıp yaratamamaktır.

Örnek: Antropoloji: Lyadalılar kabilesi dillerinde rakamlar olmamasına rağmen 20.000 midyeyi birbirleriyle aklen bölüşebiliyorlar. Çünkü bu kabilede başlık parası midye! (Kavramların ihtiyaçlarla ilişkisi.)

Bilim insanı Edward Gibson rakam ve sayıların olmadığı kabilelerde deneycinin önlerine koyduğu ögelerin sayısını belirleyebildiklerini keşfetti!!!

Brezilya’da piraha adında bir kabile 1-2 haricinde sayıları olmamasına rağmen; rakamlar yerine sadece az veya çok diye kavramlaştırmaları görülmektedir.

Harvard Üniversitesi’nden Psikolog Elizabet Spelke bu durumun bolluk topluluğu olmadıkları için ortaya çıkmış olabileceğini söylemiştir.

• Hazır bulunuşçuluk-eğitmen için de katılımcı için de önemlidir.
• Öğretmen bilgi ve duygu transferi, eğitimci daha çok deneyim transferi yapmalıdır.
• Yetişkinlerle eğitimde olumsuz durum yoktur. Her olumsuz durumu lehinize çevirebilmeniz gerekir.
• Slayta güvenemezsiniz.

Ayrıca yetişkinler yazısız öğrenme eğilimindedir. Not tutma yerine bunu sizin vermeniz daha iyidir.

• Yetişkinlerde nasıl ihtiyaç yaratılır? Cevap; “Temel güdülenmeyi bularak”

Yetişkinlerde güdülenme: (Daha fazla iş doyumu arzusu, öz-saygı, yaşam kalitesi, vb.).

• Eğitimlerde gözle iletişimi asla kaçırmayın.
• Eleştirilerden kurtulmanızın tek yolu kendinizi eleştirmekten vaz geçmenizdir. (Denge)
• Hikayeler anlatın. Ünlü Psikiyatr Milton Erikson şöyle der: “İnsanlar mantıksal önermelerinizi, rasyonel telkinlerinizi reddebilir. Ancak hikayelere direnç geliştiremezler.”
• Mahşerin 4 Atlısı yapılmamalı. Bular; yargılama, nasihat verme, niyet okuma, sürekli akıl verme!
• 4 mat sistemini uygulayın. Geri bildirim her şeydir.
• Direnç kırıcı hikayeler anlatın.
• Bolca uygulama yapın. Yetişkinler uygulamaya daha çok önem vermektedir.
• Hayatlarınızdan örnekler verin.
• Psikodrama drama veya canlandırma tarzı oyunlar, yetişkinler için oldukça etkileyicidir.
• Aralardaki soru taleplerini asla geri çevirmeyin.
• Kalabalıktan korkmayın.
• Bilgi sorarsanız bilginizle tartılırsınız!
• Yetişkinler önceki deneyimlerini eğitim sırasında paylaşmak isterler. İzin verin.
• Beden dilinizi önemseyin.
• Kurum ve kuruluşlardan vereceğiniz eğitimlerle ilgili tam bilgi alın. Kime, ne kadar sürede, ne, ne zaman vereceksiniz?
• Etimoloji(Köken Bilim) mutlaka kullanın.
• Vereceğiniz eğitimin önceden modülünü oluşturun.
• Egolu olanlar saygısız görülebilir bu durumu özgüvenle karıştırmayın.
• Sahne kullanımına dikkat edin. Orası sizin.
• Ciddiyet surat asmak değildir. Gülmeyi bilmeyen dükkan açmasın. Çin Atasözü.
• Ciddi ya da güvenilir görünmek için beden dilinizi yavaşlatın. Ama sabit tutmayın. Ciddiyet gülmemek anlamına gelmez. Sırıtmayın yeter!
• Ne kadar yorgun olursanız olun kambur durmayın.
• Bedeninizi çapraz yapmayın.
• Bedeniniz ile tekrar eden sallanma işaretleri yapmayın.
• Ellerinizi göstermekten çekinmeyin.
• Elleri arkada birleştirerek sınıfta yürümeyin.
• Aksesuarla oynamayın.-(Saat-cep telefonu vb.)
• Yetişkinler deneyimlerine saygı duyulsun isterler.
• Konunun son anda değişitirilmesine izin vermeyin.
• Seküler kıyas hatası yapmayın. Kendinizi ve katılımcılarınızı kıyaslamayın.
• Backgroundunuz önemli.
• Herkesten öğrenin.
• Her şeyden şikayetçi olan katılımcılar olabilir. Dinleyin.
• Sertifika gibi ödüller öğrenme isteğini artırır.

Ve yetişkinler;

• Eğitim öncesinde konunun neden öğrenilmesi gerektiğinin açıklanmasına ihtiyaç duyarlar.
• Dayatmalara karşı direnç gösterirler.
• İhtiyaçları doğrultusunda öğrenirler.
• Öğrenmeye hazır olduklarında öğrenirler.
• Hızlı öğrenmek isterler
• Kendilerini rahatça ifade etmek isterler.
• Katılımcı grup çalışmalarından hoşlanırlar.
• Eğitimde rahat ve hareketli ortamdan hoşlanırlar.