Anketçiler yanıldı

Anketçiler, bu yıl yapılan hem Fransa, hem de İngiltere seçimlerinde yanıldı. Fransa’daki yerel seçimdi, İngiltere’deki genel seçimdi.

Bu konuyla ilgili olarak yapılan tv programında bizim anketçiler, kendilerinin de 2014 cumhurbaşkanlığı seçiminde yanıldıklarını belirtti.

O zaman, gelsin saptamalar ve çıkarsamalar:

Öncelike bu mekanla ilgili değil, zamanla ilgili.

Genel seçmen dağılımı ve davranııyş değişiyor, e azten paritler de değişiyor, yeni / küçük / farklı / marjinal partiler kuruluyor ve kendilerine meclirde yer açıyor: Fransa’da babasını onun kurduğu partiden kovan kız Le Pen’in uç sağ partisi, İngiltere’de NSP, Türkiye’de yeni haliyle HDP-BDP. İkincil ve daha küçük böyle yeni partiler de var, onlar ya elencek, ya da kendilerine yer açacak.

Oy verme oranları dalgalanıyor.

Sol-sağ ayrımı bulanıklaştı.

Fransa’daki, eski ‘vicdani solda, cüzdanı sağda’ seçmen tipi, şu an ‘vicdani sağda, cüzdani solda’ yeni ve acaip bir seçmen türüne dönüştü.

Dar bölge seçim sisteminin, iler sürüldüğü denli önemli olmadığı kanısındayız: Sonuçta, Türkiye’de 900 ilçe yerel seçimlerde var, İngiltere’de de 600 dar seçim bölgesi var. Ancak bunlar, hep vardı. Buradan çıkarsanabilecek sonuç şu: 1950’de CHP’nin uyguladığı seçim sisteminin onu yenmesi gibi bir durum var ortada.

Gelelim asıl konumuz olan, anket şirketlerine:

Öncelikle bunlar ticari oluşumlar. Parayla farklı sonuçlar verebiliyorlar.

Ancak, diktat etmeleri gereken en önemli ayrntı şu: Asla ve kata önemli bir medyatik olay ertesinde anket yapılamamlı veya onun sonuçlarına güvenilmemeli.

Gelelim en son olarak, seçmenin yeni ve tuhaf momentine:

Seçmenler hep kararsızdır, AB’de bile. Yani, hemen hiçbir seçimin sonucu en baştan belli değildir.

Ancak bu kararsızlık, giderek daha yüksek genlikli ve daha dar zaman frekanslı olup çıktı. Oysa, seçimlerin tarihi sabit. Yani, 7 Haziran 2015 günü, seçmenlerin ne halt yiyeceği % kesinlikle veya daha az oranda belli. Burada, karasızlar olaya dahil edilmiyor, yalnızca kararlıların dalgalanması kastediliyor.

Yani.

Anketçiler ne halt yiyeceklerse yesinler ve çapraz ama kendini belli etmeyen sorularla, bu seçmen belirsizliğinin haritasını önce bir çıkarsınlar bakalım.

Örneğin:

Gerçekte, HDP-MHP arasında karasız kalan % 7’lik seçmen kesiminin durumu, o denli vahim değil. İkisi de uç sağ parti. Dolayısıyla, MHP’yi seçebilecek TC yanlısı Kürt de var, HDP’yi seçebilecek (özellikle de 1968’li / 1978’li eskci solcu) Kürtçü Türk de. Yalnızca, bunlar aslında % 1’er olabileckken (yani belirsizlik sınırlaır içinde kalabileckken), % 3,5’a gibi geniş genliğe sıçramıyşlar.

Bunu açımlamak için soru sormak gerekli.

Çıkış:

Haa, seçim sonucunun önceden tahmini gerekli mi, o da tartışmalı. Belirsizlik olmazsa, o zaten bir seçim olmaz, kader olur.