Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

04 Eylül '17

 
Kategori
Ruh Sağlığı
 

Anoreksiya Nervoza Yeme Bozukluğu

Anoreksiya Nervoza Yeme Bozukluğu
 

Anoreksiya Nervoza Yeme Bozukluğu Nedir?

Anoreksiya nervoza büyük oranda psikolojik kökenli bir bozukluktur. Anoreksiya nervoza’nın özünde zayıflık için aşırı çaba harcama yer alır ve olumsuz beden algısı önemli rol oynar. Nitekim halk arasında “sıfır beden manken hastalığı”olarak bilinir.

Genellikle 12-18 yaş arasında başlar ve çoğunlukla (%95) kızlarda görülür.

 

DSM V-TR Anoreksiya Nervoza Tanı Ölçütleri

* Kilo almaktan ya da şişmanlamaktan çok korkma ya da belirgin bir biçimde düşük vücut ağırlığında olmasına karşın kilo almayı güçleştiren sürekli davranışlarda bulunma vardır.

* Kişinin vücut ağırlığını ya da biçimini nasıl algıladığıyla ilgili bir bozukluk vardır. Kişi, kendini değerlendirirken vücut ağırlığı ve biçimine yersiz bir önem yükler ya da o sıradaki düşük vücut ağırlığının önemini hiçbir zaman kavrayamaz.

*  Kişinin yaşı, cinsiyeti, gelişimsel olarak izlediği yol ve beden sağlığı bağlamında belirgin bir biçimde düşük bir vücut ağırlığının olmasına yol açar. Belirgin bir biçimde düşük vücut ağırlığı, olağan en düşüğün altında ya da çocuklar ve gençler için beklenen en düşüğün altında olarak tanımlanır.

 

Anoreksiya nervoza’nın iki alt türü vardır:

a) Kısıtlayıcı tür: Kişinin, son 3 ay içinde, yineleyen tıkınırcasına yeme ya da çıkarma (Örneğin; kendi kendini kusturma ya da laksatif ilaçlar, idrar söktürücü [diüretik] ilaçlar) dönemleri yoktur. Daha çok diyet yaparak, neredeyse hiç yemeyerek veya aşırı spor yaparak kilo kaybedildiği görülür.

 

b) Tıkınırcasına yeme/çıkarma türü: Kişinin, son 3 ay içinde, yineleyen tıkınırcasına yeme ya da çıkarma (Örneğin; kendi kendini kusturma ya laksatif ilaçlar (müshil, ishal ilaçları), idrar söktürücü (diüretik) ilaçların kullanımı vardır) dönemleri olmuştur.

 

Anoreksiya Nervoza'da Beden Kitle İndeksi (BKİ) kullanılmaktadır. Beden kitle indeksi cinsiyetlere göre ayrı ayrı hesaplanmaktaıdr. Fakat hem kadında hem erkekte 18.5 ve altında ise anoreksiya nervoza düzeyinde aşırı zayıfsınızdır.

Beden kitle indeksi hesaplama linki: https://vucut-kitle-endeksi.hesaplama.net/

 

Anoreksiya nervozanın nedenleri?

Anoreksiya nervozanın belli bir nedeni yoktur. Birçok nedeni vardır; aile geçmişi, genetik faktörler, toplum ve sosyal faktörler, kişilik özellikleri gibi.
 
- Ailenizde anoreksiya veya bulimiya nervoza gibi yeme bozukluğu olanlar varsa genetiksel nedenleri aklınıza getirin. Bale, mankenlik veya jimnastik gibi bedeninizi sürekli kontrol altında tutmanızı gerektiren bir iş veya spor yapıyorsanız zayıf olmakla ilgili uğraşlarınız anoreksiyaya sebep olabilir.
 
- Kişilik özellikleri açısından her zaman mükemmel olmaya çalışan, asla yeterince iyi hissetmeyen veya çok fazla endişe duyan birisi iseniz anoreksiya nervoza için iyi bir aday olabilirsiniz.
 
- Ayrıca boşanma, taşınma, okul değiştirme, sevdiğiniz birini kaybetme gibi stres dolu yaşamsal olaylar sizi yemeden içmeden kesebilir ve aşırı zayıflama sonucu anoreksiya nervoza olabilirsiniz.

 

Tedavisi

Erken teşhis ve tedavi çok daha etkili olur. Fakat başında tedavi edilmezse, yaşam boyu sürecek bir problem haline gelir. Tedavi edilmemiş anoreksi ölüm derecesinde açlığa ve osteoporoz (kemik erimesi), böbrek hasarı ve kalp rahatsızlıkları gibi hastalıklara yol açabilir. Bazı insanlar bu problemlerden ölür.

 

Anoreksiya hem fiziksel hem de duygusal bir problem olduğu için; doktor, diyetisyen ve bir ruhsal sağlık danışmanıyla yapılan tedavi daha olumlu cevap verir. Eğer kilonuz aşırı düşükse, bir hastanede tedavi görmeniz gerekir. Anoreksiyayla başa çıkmak uzun bir zaman alabilir, eski kötü alışkanlıklara dönmek ve gerilemeler yaşamak olasıdır. Probleminizi kendi başınıza çözmeye çalışmayın, muhakkak yardım alın. 

 

Eğer fiziksel olarak yaşamınızı tehdit eden bir durumda değilseniz, tedaviniz muhtemelen şöyle olacaktır:

- Tıbbi tedavi: Eğer kötü beslenme ve aşırı açlık bedeninizi yıpratmaya başlamışsa, tıbbi tedavi öncelikli olmalıdır. Doktorunuz osteoporoz, kalp rahatsızlıkları veya depresyon gibi anoreksiyanın sebep olduğu tıbbi durumları tedavi edecektir. 

- Beslenme danışmanlığı: Diplomalı bir diyetisyen sağlıklı bir yolla kilo almanızı sağlayacaktır. Sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanacaksınız ve dengeli beslenmeyi daha iyi kavrayacaksınız.
 
- Psikoterapi ve psikolojik danışmanlık: Anoreksiya nervoza'da mutlaka psikoterapi tedavisi de kullanılır. Bir psikolojik danışman veya psikolog sizin yeni başa çıkma stratejileri planlamanıza ve stres yönetimini uygulamanıza ve nüksetmelerin önlenmesine yardımcı olacaktır. Psikoterapide özellikle "Davranışçı, bilişsel, bilişsel analitik terapi, kişilerarası" psikoterapiler sıklıkla kullanılmaktadır. Bu psikoterapide sık sık ilaçla tedavi (antidepresan türü ilaçlar) de destek olarak uygulanmaktadır.
 

Ayrıca aşırı derecede zayıf olmak, aşırı su kaybı (dehidrasyon), ölüm derecesinde açlık (starvasyon) ve elektrolit dengesizliğine sebep olur ve bunların hepsi yaşamsal tehdit oluşturur. Bu durumda acil tıbbi tedaviye ihtiyacınız var demektir. Bir hastanede ya da yeme bozuklukları merkezinde yapılan tedavi şunlardan oluşur:

 
- Starvasyon tedavisi: Dehidrasyon, elektrolit dengesizliği, kalp rahatsızlığı gibi sebep olduğu tıbbi problemler tedavi edilir. Eğer yemek yiyemeyecek durumdaysanız gıdanız sıvı formda verilir.
 
- Gıdasal rehabilitasyon: daha sağlıklı bir kiloya dikkatli bir şekilde ve aşama aşama ulaşmanıza, bedeninizin ne zaman aç ve ne zaman tok olduğunu anlamanıza ve sağlıklı beslenmeye başlamanıza yardımcı olunur.

 

Anoreksiya nervoza tanıtım videosu: https://www.youtube.com/watch?v=nmH-ouJg0rk

Bir Anoreksiya nervoza hikayesi videosu: https://www.youtube.com/watch?v=JCCVw8iIkNk

 

 
Toplam blog
: 21
: 1532
Kayıt tarihi
: 10.08.17
 
 

Hem psikolojik danışmanım hem bir klinik psikologum.      Türk Psikologları Derneği "Denetim ..