Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

01 Aralık '14

 
Kategori
Bilim
 

Antropik ilke

Antropik ilke
 

Google


Tanımları şöyle:

İlki:

“In astrophysics and cosmology, the anthropic principle (from Greek anthropos, meaning ‘human’) is the philosophical consideration that observations of the physical Universe must be compatible with the conscious and sapient life that observes it.”

http://en.wikipedia.org/wiki/Anthropic_principle

Yani:

“Astrofizikte ve kozmoloide antropik ilke, fiziksel Evren’in gözlemlerinin, onu gözleyen bilinçli ve zeki yaşamla uyumlu olması gerektiğini düşünen ele alıştır.”

İnsan 5 duyu-dile sahiptir. Bunlardan en önemlisi görmedir ve dış dünyaya ilişkin bilgilerin çoğu onunla tanımlıdır. Ancak, Evren ile ilgili bilginin tanımları, o görmenin çok ötesindedir, çünkü örneğin fotoğraflardaki galaksilerin rengi ve biçimi, ne bir kerede, ne de görünür renk tayfında kayıtlanmışlardır. Yani diğer bir deyişle, bugün insan türün Evren’e ilişkin bilgilerinin tamamına yakını, meta-duyu-diller aracılığı ile elde edilmiştir. İşin içine matematik denklemleri girince, insanlarını tamamına yakını, Evren’i dinlemez, görmez, bakmaz, anlamaz, algılamaz olur. Meta-duyu-diller ise, antropik değil, trans-, post-, meta-antropik / -hümanik / -hümanist olabilir.

Diğeri:

“Antropik ilke, fizikte ve kozmolojide özellikle astrofizik ve kozmolojideki fiziksel ve kimyasal teorilerin Dünya'da yaşam olduğunu ve yalnızca tek bir yaşam formunun, Homo sapiens'in her şeyin hesaplanabilir hale getirebilen bir düzeye ulaşmış olduğunu dikkate alması gerektiğini söyleyen pek çok önermenin ortak ismidir. Evren'de olabilecek tek insan türünün bizim bildiğimiz insan türüne benzer olması gerektiğini söyler.

Antropik ilke, evren boyutunda düşünüldüğünde, eğer var ise çok sayıda olan evrenlerden sadece bizim yaşadığımız evrenin insan gibi kendini ve varlığı sorgulayabilen zeki canlıların oluşmasına imkân tanıyacak fizik kanunlarına sahip olduğunu söyler. Örneğin başka bir evrende sadece iki boyut olabilir. Antropik ilkeye göre o evrende, ‘Evren nasıl var oldu?’ sorusunu sorabilecek canlılar var olamayacaktır.”

http://tr.wikipedia.org/wiki/Antropik_ilke

En sondan başlayalım:

7 küsur milyar kişinin 6 küsur milyarı ‘Evren nasıl var oldu?’ szorusunu sormayıp, konuyu doğrudan Allah’a / Tanrı’ya / Yehova’ya havale ettiği için, zaten o insanları bilinçli ve zeki sayamıyoruz. Ayrıca, Spinoza’nın ‘insan düyünür’ önermesi, göründüğü kadarıyla milonda birle falan geçerli durumda.

Evren’de var olabilecek zeka türleri bilinçli olmak zorunda değil. Canlı olmak zorunda değil. Özdekli olmak zorunda değil. Negatif entropili ve kendi-düzenlenen olmak eğiliminde ama zorunda değil. Tüm bunları tasarlama, şimdiye dek genelde bilimkurguya kalıd ama yavaş yavaş konu geleckebilimin alınanı kaydı.

Yani, antropik ilke en baştan kendini değilliyor.

Genel:

İnsancıl ilke, yalnızca ve yalnızca insanı ölçüt ve ölçek aldığı için, evrensel bir ölçekte veya ölçütte geçerli olamaz. İnsancıl ilkeyi dikkate alan insanlar, zaten hümanist darlıkta / kapanda sıkışıp kalmıştır ve onlar için mekan ev-gezegen Dünya’dır, Evren değil. Uzaycılık başlayalı beridir tarih bitti. Atom bombaları patlayalı beridir insan türü bitti.

 
Toplam blog
: 2216
: 514
Kayıt tarihi
: 16.08.06
 
 

Serbest yazarım. 1960 doğumluyum. BÜ İşletme mezunuyum. ..