Arabın Poligamisi kriz oldu

Mütekabiliyet, en yalın haliyle, karşılıklı olma durumunu ifade ediyor. Diplomasi literatüründe mütekabiliyet, devletlerarası ilişkilerde maruz kalınan davranışa aynı şekilde karşılık verme prensibi anlamına geliyor. Yabancıların Türkiye’de konut edinebilmesinin önünü açan Mütekabiliyet Yasası ise Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren, detaylı yanıtını ise Tapu Kanunu’nun 35. Maddesinde açıklanan Kanun maddesi “Kanuni sınırlamalara uyulmak kaydıyla, uluslararası ikili ilişkiler yönünden ve ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen ülkelerin vatandaşı olan yabancı uyruklu gerçek kişiler Türkiye’de taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinebilirler. Yabancı uyruklu gerçek kişilerin edindikleri taşınmazlar ile bağımsız ve sürekli nitelikteki sınırlı ayni hakların toplam alanı, özel mülkiyete konu ilçe yüz ölçümünün yüzde onunu ve kişi başına ülke genelinde otuz hektarı geçemez. Bakanlar Kurulu kişi başına ülke genelinde edinilebilecek miktarı iki katına kadar artırmaya yetkilidir.” diyor.

Türkiye’den konut alarak 1 yıllık oturma izni hakkı kazanan Araplar, “4 eş” krizi yaşıyor. Çok eşli Araplar, tüm eşlerine oturma izni çıkmayınca, müteahhitlerden destek istemeye başladılar. Mütekabiliyet yasasının çıkmasının ardından, Türkiye’deki konut projelerine ilgi gösteren Arap yatırımcılar, tüm eşleri için oturma izni istemekte, Türkiye’den mülk aldığında 1 yıllık oturma izni verilen yabancıların, eş ve çocuklarına da izin çıkmaktadır. Ancak, çok eşli Araplar, tüm eşleri için oturma izni almakta sıkıntı yaşayabiliyor. 4 eşin yasal olduğu Arap dünyasının karşısına, Türkiye’den “evlilik belgesi” şartı çıkmaktadır. Son dönemde Arap yatırımcıların bu sıkıntıyı aşmak için müteahhit firmalardan “oturma izni” konusunda yardım istediği öğrenildi.

Söz konusu habere göre; sektörde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın da konuyla ilgili bir çalışması olacağı ifade ediliyor. İzin nasıl alınıyor?

Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz’ın verdiği bilgilere göre, mütekabiliyet Yasası’nın koşullarına uygun olarak, Türkiye’den konut alan ve tapusu elinde olan yabancılar, 1 yıllık oturma izni hakkına sahip oluyor. Bu hakkını kullanmak isteyen yatırımcılar, gayrimenkul aldığını bulunduğu ilin Emniyet Genel Müdürlüğü, Yabancılar Şube Müdürlüğü’ne bildiriyor. Tapu ve istenen belgeleri de hazırlayıp ikamet izni istiyor. Emniyet, gerekli kontrolleri yaptıktan sonra sakınca görmezse, oturma izni veriyor. 1 yıllık oturma izni, talep edildiği takdirde, ev alan yabancının 1. dereceden yakınlarına yani eş ve çocuklarına da veriliyor.

Araplar, şimdilik bütün eşleriyle birlikte Türkiye’ye gelip süreleri bittiğinde ülkelerine dönebiliyor. Oturma izni almak istediklerinde ise “evlilik belgesi” şartına takılıyor. Bu nedenle, son günlerde konut aldıkları müteahhit firmalara diğer eşleri için de oturma izni istediklerini vurguluyorlar. Demir İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Demir, “Konut alan Araplar, Ev alacağım ama tüm eşlerim için oturma izni almama yardımcı olun” şeklinde destek talep ediyor” diye konuştu.

“Bir şey yapmak isteyen yolunu bulur bir şey yapmak istemeyen nedenini bulur.”Arap Atasözü dikkate alındığında,  Arapların, Türkiyede ev alıp 4 eşle birlikte aynı evde oturma izni alamama sorununu gidermeye yönelik bir yasal düzenleme yapılması şart gibi görünüyor. Parayı veren düdüğü çalar misali, parayı veren yasayı düzenletir, fazladan eşlere oturma izni de alır herhalde.

Nizamettin BİBER