Araştırmacı yazar Hayrettin İvgin ve eserleri

Bugün bu yazımda Araştırmacı yazar Hayrettin İVGİN’den söz etmek istiyorum. Aslında bu yazı Hayrettin İVGİN için geç kalınmış bir yazıdır. Bu epey zamandır içimi kemiriyordu. Türk Edebiyatı vadisinde, sanat ve kültür dergilerini veya bu almandaki seçkilerinin hangisini elinize alırsanız, muhakkak ki Hayretin Evgin’in adını, kimliğini. Sanat kültür, edebiyatla ilgili bir yazısını bu sayfalarda bulmanız mümkündür. Çalışkan, üretken ve inadına araştırmayı seven bir kişiliğe sahiptir. Türk Folkloru (Halk bilimi ), konusunda hangi yayını ele alırsanız yine Hayrettin İngin’in adını bulursunuz. Eserlerine geçmeden önce, Sayın Hayrettin İVGİN’ İN biraz özgeçmişinden bilgiler sunmak istiyorum:

Hayrettin İVGİN, 3 Mayıs 1943 yılında Vezirköprü / Samsun doğumludur. Kuleli Askeri lisesini1961 ‘de bitirdi. Kara Harp Okulu son sınıf öğrencisi iken 1963 yılında ayrıldı. Öğretmen olarak Sungurlu Lisesi, Hereke Lisesi’nde Edebiyat öğretmenliği ve müdürlük yaptı.( 1966- 1974). Milli Eğitim Bakanlığı Mektupla Öğretim Merkezi, Yaygın Yüksek Kurumu, Planlama-Programlama ve Değerlendirme Dairesi gibi birimlerde, daire başkanlığı görevlerinde de bulundu. ( 1974–1978). Mektupla Öğretim Okulu’nda müdürlük yaptı. Açık yüksek Okul’da Müdür yardımcılığı ve edebiyat öğretmenliği gibi üst düzey görevlerde bulunuldu.( 1978 -1979 ). Bir süre Kültür Bakanlığı’nda Milli Folklor Araştırma Dairesi Başkan Yardımcılığı ile APK Kurulu Daire başkanlığı gibi önemli çalışmalarda görevini sürdürdü.( 1979- 1993). Daha sonra kendi isteğiyle emekli oldu. ( 1993).

Eğitimci, araştırmacı yazar mesleğinin yanı sıra boş durmadı Özellikle Folklor( Halk Bilimi) konusunda birçok araştırmalar yaptı, yurtiçinde ve yurtdışında yapılan sempozyumlara katılıp bilimsel bildiriler sundu. Bunları kitaplarda topladı. Türk Kültürüne hizmet etti. Sanat ve kültür dünyamızda yayımlanan birçok dergi ve gazetenin kuruluşunda bulunarak yazı işleri müdürlüğünü üstlendi. Bu dergilerin yayımlanmasında öncülük etti. Sayın İvgin, 1994’ten bu yana Ankara’da faaliyet gösteren Kültür Ajansı’nın sahipliğini yaptı. Hala da yapmaya devam ediyor.H.İvgin Kıbrıs Lefke, Avrupa Üniversitesi ve Azerbaycan da bulunan “VEKTÖR” Beynelmilel Halk İlim Merkezi’nin de Türkiye temsilcisidir.

Hayretin İvgin, Eğitim, şiir, edebiyat, halk bilimi ( folklor), deneme, eleştiri, tanıtım, genel kültür, siyaset bilimi bin beş yüz civarında araştırmaya dayalı makalesi vardır. Bunların çoğunu da çeşitli kitaplarda toplayarak Türk edebiyatına kazandırmıştır. Bu yazıların bir kısmı Size, Türk Edebiyatı, Türk Dili. Adese, Sivas Folkloru, Türk Folklor Araştırmaları, Milli Kültür, Kümbet Altında, Çağrı, Erciyes gibi dergilerde yayımlandı. Bilimsel makaleleri Çince, Kırgızca, Türkmence, Azerice, Romence, İtalyanca, İngilizce, Fransızca Almanca gibi yabancı dillere çevrildi. Manas Ansiklopedisi’nde de birçok maddelere imza attı. Yurtiçi ve yurtdışında 150’ye aşkın bilimsel kongre, seminer ve sempozyumlara katıldı, araştırmaya dayalı bilimsel bildiriler sundu. Kaleme aldığı halk edebiyatı, folklor ( Halk bilimi ), gibi konuları çeşitli kitaplarda topladı.

MEB tarafından verilmiş Radyo TV programcılığı Sertifikası bulunan Hayrettin İvgin, 1989–1990 yılları arasında TRT’2 e “Folklorumuza Emek Verenler” programı 52 program halinde yayımlandı. Yine TRT’de 10 dizilik “Türk El sanatları” Belgeselinin metin yazarlığı ve yapımcılığını üstlendi, TRT ’de Âşıklık ve Âşıklık Geleneğimiz adlı program belgeselinin de metin yazarlığını yaptı. Bu çalışmalarından dolayı birçok kurum ve kuruluşlardan teşekkür, takdir ve onur belgeleri aldı. Bu aldığı ödüllerin sayısı yüzden fazladır. Sırası gelmişken aldığı ödüllerden bazılarını buraya alıp sizlerle de paylaşmak istiyordum: İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet Ödülü (1989 ), Türk Şairleri Yüksek Sanat Ödülü ( 1987), Halk Ozanlarına Hizmeti Geçenler Ödülü ( 1984), Halk Ozanlığı Geleneğine Hizmeti Geçenler Ödülü (1994 ), Mersin Kültür Sanat Ödülü (1995), Geleneksel Türk Tiyatrosuna Hizmet Ödülü (1998 ), Samsun İli Kültür ve Sanatına Hizmet Ödülü ( 2001 ), Türk Dünyasına Hizmet Ödülü ( 2007)Azerbaycan’da Uluslar arası Altın Madalya Ödülü (4 Kasım 2008).Bileşmiş Milletlerden Puşkin Edebiyat Ödülü ( 2009), Bütün bu ödüllerin yanı sıra Hayrettin İVGİN’ in sanat ve kültür çalışmalarından dolayı birçok ülkenin ilim akademileri ve Üniversiteleri Sayın Hayretti İVGİN’ ne doktorluk ve fahri profesörlük unvanları da verilmiştir. Ancak kendisi çoğu zaman alçak gönüllü olmasından dolayı bunları dışa vurmuyor. Aslında bu unvanları alnının akıyla almaya hak kazanmıştır. Prof. Dr. Hayrettin İVGİN, öğretmenlik, idarecilik, daire başkanlığı gibi görevlerde bulunduğu gibi Üniversitelerimizde de dersler vermiştir

Araştırmacı yazar Hayrettin İvgi’nin yanılmıyorsam Türk edebiyatına kazandırdığı eserlerin sayısı kırkın üzerindedir. İşte bunlardan bazıları: Âşık Sıtkı Pervane( 1976), Uzaktan Öğretimde Ders Mektubu Yazma Teknikleri ( N.Aslan, A.Şeren İle birlikte 1976), Türkçe ve Öğretimi II, ( Ö. Ünal, N.Aslan, A, Şeren İle Birlikte 1977), Atatürk’ün Türkiyesi, ( Âşık Emini Düştü’nün Hayatı ve Şiirleri 1981), Âşık Tahiri ( Hayatı ve Bibliyografyası ( N.Tan İle Birlikte 1983), Aşık Veysel’e Deyişler ( İ.Ü. Nasrattınoğlu İle birlikte, 1983), Aşık Zileli Fedai ( M. Yardımcı ile birlikte.1984), Aşık Zefil Necmi ( M. Yardımcı ile birlikte, 1988), Dertler Üstüme Üstüme ( Aşık Yanık Umman’ın Hayatı ve Şiirleri, 1989), Dost İline Götür Beni ( Aşık Yoksul Derviş’in şiirleri, 1989), Geredeli Aşık Figani ( 1994), Zileli Aşık Ceyhuni (M. Yardımcı ile birlikte 1996), Türk Halk Bilimi ve Halk Edebiyatında Görüşler, (1996), Bir Şah olsam Hükmeylesem Cihana ( Aşık Kul Ahmet’in Hayatı ve şiirleri, 1997), Vezirköprü Halk Kültürü Derlemeleri ( 1998), Karagöz ve Kukla Sanatımız (2000), Nail Tan Bibliyografyası( 2003), Anadolu Halk Hikayeleri ( 2003), Gönlüm Kanatlandı ( Aşık Çoban Hüseyin in Hayatı ve Şiirleri1998), Aşıklar Dünyasında Antoloji A.E. Bozyiğit, H.Çemrek İle 1998), Kalecikli Aşık Mir’ati ( 2004), Aşık, Halk ve Tekke Şiiri, yazıları (2005), Altay Dağlarının Kaptanı Manas Destanı roman ( 2005), Geçmişten günümüze Sungurlu Halk Şairleri (2009). Gibi yayınlanmış eserleri vardır.

Prof. Dr. Hayrettin İVGİN yazılarında yaşayan Türkçeyi kullanıyor. Yazılarında yapıcı ve birleştiricidir. Kullandığı dilde Anadolu’nun sıcak ve buram buram, burcu burcu bir iklim havasını bulacaksınız. Her türlü yergi ve karamsarlıktan uzaktır. Akıcı, duru, yalın bir dili vardır. Aynı zamanda bir şair ve bir gönül adamıdır. Ankara’da yaşayan aydın bir köy ağasıdır, yani konukseverdir. Ne zaman Ankara’ya yolum düşse yanına uğrar çayını, kahvesini içer, yemeğini de yerim. Ankara gibi bir yerde konuklarını ağırlamasını bilenlerdendir. Eli açık ve cömerttir. Tek kelimeyle onurlu bir şekilde yaşamasını bilen bir İstanbul efendisidir.

Hayrettin İVGİN’ İN yayımlanmış şiirleri de vardır. Vefalı evladı Erhan İVGİN, babasının şiirlerini <ı>“Melankolik Şiirler”<ı> adını taşıyan bir kitapta topladı. Kültür Ajans Yayınları arasında günışığına çıktı.( Ankara 2006 ).Bir başka yazımda, bu şiirlerden de ayrıca söz edeceğim.

Sayın Hayrettin İVGİN’in bu başarıları çalışmalarından dolayı candan kutluyor, sağlık ve uzun ömürler diliyorum.

Kaynak:

1 -Günümüz Türkiye’sinde Kim Kimdir? 6. baskı İstanbul 1999.

2-Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi Cilt 1, İstanbul 2003

3 -Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi İhsan Işık 2.cilt. 3.baskı. Ankara 2004.