Arkeologların çilesi

Mersin'in Silifke ilçesinde bulunan Olba (Uğra) ören yerinde, Mersin Üniversitesi (MEÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emel Erten başkanlığındaki ekip tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle yapılan arkeolojik yüzey araştırmalarının 2007 çalışma dönemi tamamlandı. Olba'da yeni çiftlik evleri ve haç kabartmaları bulunarak kayıt altına alındığını, geçtiğimiz yıla oranla bu yıl Olba'da kaçak kazıların da arttığını gördük.

Bu kaçak kazılar Olba'da çalışmamızı engellemektedir. bir sezon önce bulduğumuz şeyler daha sonraki çalışma sezonlarında defineciler tarafından tahrip edilmektedir. 2001 yılından beri arkeolojik korumacılık adına tespitlerimizi Olba yüzey araştırması ekibi olarak gerekli mercilere bildirdik. Tahrip olan eserlerin fotoğraflarını bir arşiv olarak saklamaktayız. Bu tahribatı duyurmanın yanında ayrıca çözüm önerileri de sunmaktayız. Uzuncaburç Jandarma Karakolunun 2005 yılında kapatılmasının bu kaçakçılığın artmasına bir neden olarak görmekteyiz. O yüzden iki büyük antik kentin olduğu ve civarının antik yerleşimlerle dolu olan bir bölgenin korunması için jandarmamız daha fazla önlem alması gerekmektedir. Bu önlem de sadece kaçakçılık ve tahribat için olsa bile karakolun tekrar açılmasıdır. Ülkemizin kültür varlıkları, yurt dışına kolayca çıkarılmaktadır. Bunların engellenmesi bizlerin görevidir. Olba yüzey araştırması ekibi ve Arkeologlar Derneği Mersin Şubesi bunun önlenmesi için elinden geleni yapmaktadır.

Özellikle 2007 yılı çalışmaları sırasında Şeytanderesi Vadisi'ndeki mağara kilisenin bulunduğu yamaçta yer alan bir kabartmanın alt kısmının delinerek bu deliklere dinamit yerleştirilip patlatılması bizi gerçekten çok üzmüştür, konuyla ilgili olarak Silifke Kaymakamlığı'na ve Silifke İlçe Jandarma Komutanlığı'na gerekli başvurularda bulunduk. 25 Haziran-15 Temmuz tarihleri arasında gerçekleştirilen araştırma heyetinde Doç. Dr. Emel Erten başkanlığında, Yrd. Okt. Murat Özyıldırım, Kültür ve Turizm Bakanlığı Temsilcisi ve Tarsus Müze Müdürü Abdülbari Yıldız, MEÜ Jeoloji Bölümü Arş. Gör. Dr. Kıvanç Zorlu, Kimya Yük. Müh. Noyan Dilek, Dr. Sibel Ünalan, Arkeologlar Derneği Mersin Şube Başkanı Tuna Akçay, MEÜ arkeoloji bölümü öğrencisi Hakan Durmaz görev aldı. Olba'da yapılan arkeolojik belgeleme çalışmalarında yüzey araştırmaları sırasında araştırma ekibi tarafından daha önce bilimsel yayını yapılmamış yeni çiftlik evleri (villae rusticae) bulundu. Eski çağda kullanılan bu yapıların bu dönemlere kadar çeşitli şekillerde kullanıldığı belirlendi. Doç. Dr. Emel Erten ve Yük. Müh. Noyan Dilek, Olba'nın su sistemi üzerine araştırmalarını sürdürürken, suyun bu kentin geçmişinde nasıl bir yeri olduğu konusunu da ayrıntılı bir biçimde araştırdı. Çalışmalar kapsamında hazırlanacak olan bilimsel yayınla, geçmiş dönemde suyun Olba kenti için önemi ortaya konulmaya çalışılacak. Arkeologlar Derneği Mersin Şube Başkanı ben deniz, Olba'nın mezarları üzerine çalıştım. Bu kapsamda kentte ölü kültürüyle ilgili yeni verilere ulaştık, "Olba'da nekropolis (mezar alanları) birden çok bölgede yoğunluk kazandığından tek bir nekropolis alanından söz edilemez. Burada lahitler, anıt mezar, kaya mezarları gibi çeşitli tipte mezarlar kent geneline yayılmış durumdadır. Araştırma kapsamında kentte Hristiyanlık dönemi eserleri üzerine çalışmalar bu yıl da sürdürüldü. Özellikle Olba Manastırı üzerindeki incelemeler Dr. Sibel Ünalan ve Okt. Murat Özyıldırım tarafından gerçekleştirildi. İncelemeler sonucunda manastırın S. Hill tarafından daha önce yapılan planının büyük oranda değişmesi gerektiğine karar verilirken, bu çerçevede manastırın plan çizimi yeniden başlatıldı. Manastırda ayrıntılı ölçüm ve fotoğraflama çalışmaları yapılırken, kentteki diğer önemli Hristiyanlık yapısı olan mağara kilise üzerine de bilimsel çalışmalar sürdürüldü. Öte yandan, Olba'da yeni haç kabartmaları bulunarak belgelemeleri gerçekleştirildi. Arkeolojik araştırmaların yanı sıra Olba'da akropolis ve çevresinde bir harita mühendisi ve bir topografla yapılan topografik çalışmaların bu yılki bölümü tamamlandı. Yine bu yıl Dr. Kıvanç Zorlu tarafından Olba'da jeolojik araştırmalar yapılarak mimari yapılardan çok küçük taş örnekleri alındı ve bunlar taş analizi için MEÜ'ye götürüldü. Bu bilimsel çalışmaların yanı sıra Olba'da kaçak kazıların bu yıl da arttığı belgelendi. Bu konuda Olba Yüzey Araştırmaları Ekibi'nin, ilgili resmi kurumlara başvuruda bulunarak arkeolojik eserlerin korunması yönünde çabaların artırılmasını talep edeceği açıklandı. 2007 arazi incelemeleri sırasında yeni kaçak kazı çukurları ve tahribatların fotoğraflarla belgelendiği kaydedilirken, Şeytanderesi Vadisi'ndeki mağara kilisenin bulunduğu yamaçta yer alan bir kabartmanın alt kısmının (podyumunun) delinerek bu deliklere dinamit yerleştirilip patlatıldığı tespit edildi. Bu kaçak çukurlar Silifke İlçe Jandarma Komutanlığı'na ihbar edilirken, konuyla ilgili olarak araştırma ekibi üyeleri Okt. Murat Özyıldırım ve ben deniz, Silifke Kaymakamı Ahmet Beyoğlu'nu makamında ziyaret ederek, kaçak kazılarla ilgili bilgiler verdikleri öğrenildi