Asgari ücret sil baştan!

Türkiye’de ekonomik gelişmişlik bakımından bölgeler arasında büyük farklar vardır. Doğu ve kuzeydeki bölgelerimiz 2. Dünya savaşı sonrası sanayileşmeden nasiplerini yeterince alamazken, batı bölgelerimiz özellikle Marmara bölgesi hızla sanayileşmiştir. Batı bölgelerimizin değişik avantajlarından faydalanma düşüncesiyle, sanayimizin hemen hemen tamamına yakını bu bölgelerimizde yatırım yapmaktadır.

Ülkemizde bölgesel gelişmişlik farklılıklarının bir sebebi de yetersiz ve bilinçsizce uygulanan tarım-hayvancılık politikalarıdır, doğu bölgelerimizin yegane geçim kaynağı sekteye uğramıştır.

Bütün bunlar serbest piyasa ekonomisi uygulanan ülkemizde yaşamak için gerekli olan ücretlerde de farklılaşmalara sebep oluşmuştur. 2008 yılı için tesbit edilen 435 ytl aylık asgari ücretle kalkınmada birinci derece öncelikli bir ilde örneğin Muş'ta hayatınızı sürdürebilirsiniz, ancak gelişmiş bir ilde örneğin İstanbul'da ancak yaşam mücadelesi verebilirsiniz.

Bu adaletsizliği ortadan kaldırmanın tek yolu yeni bir asgari ücret politikasını yürürlüğe koymaktır. Asgari ücret tespitinde değiştirilmesi gereken uygulamaları iki başlık altında incelemeliyiz.

1: Asgari ücreti tespit eden komisyon:

Şu anda Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 5'i işçi, 5'i işveren, 5'i de hükümet temsilcisi olmak üzere 15 kişiden oluşuyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı'nın tespit ettiği üyelerden bir üye komisyona başkanlık ediyor. Bu acilen değiştirilmelidir. Asgari ücret sadece işçi, işveren ve devleti ilgilendiren bir konu değildir. Piyasadaki birçok ürünün fiyatı ve diğer çalışanların ücretleri asgari ücretten etkilenmektedir. Asgari Ücret Tespit Komisyonu daha geniş kitlelerin temsil edildiği bir yapıya kavuşturulmalıdır. Komisyon üyelerinin sayısı arttırılmalı ve toplumun değişik kesimleri, örneğin memur sendikaları, üniversiteler, gibi kurumlar da komisyonda temsil edilmelidir.

2: Bölgesel farklılıkları ve çalışanın ailevi durumunu dikkate alan asgari ücret:

Bölgeler arasındaki çeşitli dengesizlikler giderilinceye kadar, ülke düzeyinde tek asgari ücretin belirlenmesi yerine, illerin kalkınmada öncelikli iller sınıflandırılmasında olduğu gibi gruplandırılarak, iki veya en fazla üç asgari ücret belirlenmelidir. Bölgesel asgari ücret uygulaması Dünya'da, istihdam proplemi olan bir çok ülkede uygulanmaktadır. Örneğin, Çin 36, Hindistan 4, Almanya ise doğu ve batı şeklinde 2 ayrı asgari ücret tesbit etmektedir.

1969, 1971 ve 1974 yıllarında Türkiye'de 3 defa bölgesel asgari ücret uygulamıştır. Bu uygulamayı tekrar hayata geçirmek çok da zor olmaz. Asgari ücretten alınan %47 vergiyi bölgelere göre, kademeli olarak indirebiliriz. Başka yöntemler de bulunabilir.

Türkiye'de, kayıt dışı ekonomi sebebi ile, gerçek ücretler asgari ücretlerin bile altında ödenir. Bu Türkiye’ nin bir realitesidir. Kapsamlı değişiklikler yapmaz isek, ülkemizde ücret adaletsizliği sürmeye devam edecektir. Ücretlere yapılan beş, on YTL'lik iyileştirmeler hiç bir sorunu çözmez.