Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

21 Mayıs '15

 
Kategori
Kitap
 

Asimov'un Gaia'sı

Asimov'un Gaia'sı
 

google


Gaia, mitolojide Antik Yunan’daki ana tanrıçadır. Asıl bildiğimiz öteki tanrılar ondan çıkmadır.

http://en.wikipedia.org/wiki/Gaia_(mythology)

Asimov’un Gaia’sı ise biraz farklıdır.

Asimov’un Robot Dörtlemesi ve Vakıf Yedilemesi dizilerinin ikincisinde, mantıksal üçüncü şıktır.

Evren’in uzak bir geleceğinde, tüm Samanyolu Gökadası’na yayılan bir imparatorluk çöker. Bunu  önceden öngören bir gelecekbilimci, 2 vakıf kurar. Bunlar çelişir, çatışır ve ondan sonra üçüncü şık olarak Gaia devreye girer. Ondan sonra da (ilk dizinin baş kahramanı olan) bir robot, devreye girer. Sonunda Andromeda’ya doğru açık uçlu bir düşüncesel çıkış yapılır.

Gaia, Beşleme’nin dördüncüsünde konuya dahil edilir.

(Ara nağme: ‘Ben Robot’u dahil edersek, bu devasa diziyi okumaya 18’imde başladım, muhtemelen 45’imde bitirebildim ancak. Çünkü, kendim de bir kitapçı olmama karşın, basımları olmayan dizileri, kendi içlerindeki kronolojik sırada okuyamadan, 12 yılda toparlayabildim.)

Bu yaratıcılık Asimov’a özgü değil. Çünkü kendisi istemediği halde, editörler ilkin 3 kitaplık olan Vakıf dizisini, ona 7’ye tamamlattılar.

Gaia öyle yaratıldı.

http://en.wikipedia.org/wiki/Foundation%27s_Edge

Asimov, gelecekbilimin asıl yaratıcısı olan Ossip K. Flechtheim’la 2. Dünya Savaşı sırasında ABD’de karşılaşmış. Asimov bir anti-komünist (çünkü 1920 İç Savaş döneminde Azerbaycan’dan kaçma bir ailesi var), Flechtheim ise eski bir komünist. Ayrıca Asimov, CIA türü kurumlarla da yıllarca çalışmış.

Asimov, anafikri Flechtheim’den apartıp, inanılmaz dehşetengiz bir tarihsel hatayla, tarihi / geçmişbilimi fütüroloji / gelecekbilim olarak, Roma üzerinden işlemiş. Gerçi Roma, ABD ile benzeşiyor: İkisi de tarihe uzun süreli dayanacak hiçbir bilim, sanat ve felsefe eseri bırakamadan, tüm Dünya’yı yüzyıllarca sömürmüş hegemonlar olarak geçti. ‘Kılavuzu karga olanın... ‘ durumu yani...

Dolayısıyla Asimov’un 2 kere 3. çıkış koyması, onun yazarlık mizacına aykırı.

Yine de onda gelecek, tek hat üzerinden işliyor. Tek bir gökada imparatorluğu var. Oysa, Ursula K. Le Guin’in ‘Mülksüzler’inde, 2 tez-antiz ve birinde de 3’lü triyalektik var. (Biz, bunu Le Guin’in kaleminden bilinçsiz kaçmış bir beyin sürçmesi sayıyoruz, yoksa o da gelecekbilimsel dunkoflardandır.)

Gaia, aynı zamanda en azından ilk adımda, iktidara da karşıdır. (Yine de an-ark’ik sayılamaz.) Ancak, iktidar savaşına karşı olmadığı, kendisinin de 1-2 adımlık da losa, bu savaşa katılmasıyla ortaya çıkar.

Gaia, tek tek birleşerek toplum ve kültür oluşturan insanların tersine, toplu bili veya bilisizlik içinde olan bir organizmadır ve uzaktan da olsa Stanislav Lem’in ‘Solaris’ini anımsatır.

Burada Gaia, sezgidir, metafiziktir, animizmdir ama ne yazık ki sentetik değildir. Samanyolu veya Evren hakkında soru sormaz. Bu da Rollo May’in meditasyon yaptıktan sonra, bomboş kalıp, zihinsel yaratıcılığının ölmesini anlatmasını anımsatır bize.

Sonunda insanlar Gaia’yı terkeder. Gidip Dünya’yı bulur. Orada Robot ile karşılaşır. Tüm hikayeler bir sona bağlanır.

Sonunda da, tam Holywood filmi hesabı, herkes gökyüzünde Andromeda’ya bakar.

Terörizmi ele alan bir film olan ‘Düşünülemez’de biri, ‘daima başka bir bomba vardır’ der. Gerçekten de vardır. Patlar da.

Evet, üçüncü şık, üç buçukuncu ve dördüncü şıklar da daima vardır.

Ancak, tıpkı ‘Düşünülemez’de olduğu gibi, insanların onları araması ve sorması engellenir ama düşünce bombası daima patlar.

Gaia bana bunu imliyor:

Andromeda, Evren ve daha ötesi...

Ya da çoktan bitirdiğimiz Dünya, ezelden ebede insankızı için...

O nedenle de, ev-gezegen Dünya düşüncesi, faşistçedir ve Ursula K. Le Guin’in ‘Daima Eve Dönmek’indeki gibi, bunda matriyarkal faşizm vardır.

Gaia da dişidir sonuçta...

 
Toplam blog
: 2216
: 514
Kayıt tarihi
: 16.08.06
 
 

Serbest yazarım. 1960 doğumluyum. BÜ İşletme mezunuyum. ..