Aşkın ve seksin aracı burunlar

Burun deyip geçmemek gerekiyor. Çünkü, iyi ya da kötü kokuları algılamakla yetinmiyor. Kimi canlı için karşı cinsi çekecek bir araç; kimi canlı için seksin ve otoritenin simgesi; kimi canlı için anahtar; kimi canlı için bir amfibi komandosudur. Atık arıtıcı ve sıcaklık ayarlayıcı işlevini de unutmamak lazım.
Çok sayıda işlevi olan bu organa, insanoğlu da hokka burun, fındık burun, eğri burun, karga burun, dırdı burun gibi yakıştırmalar yapmışsa da; ona "Atta karın, yiğitte burun" deyimi ile de bir erişilmezlik payesi vermiştir...

Dişiler uzun burunlu erkekleri sever, neden?
Araştırmacılar, uzun burunla cinsel çekicilik arasında bir ilişki olup olmadığını araştırırken hemen herkes, dişilerin çiftleşmek için uzun burunlu erkekleri tercih ettiği konusunda birleşiyor. Özellikle canı dişi istediğinde, ormanın derinliklerinde ciddi bir canavara dönüşen borneo maymununun burnu yedi yaşından sonra büyümeye başlar. Nitekim, borneo maymununun erkeğinde burun gittikçe anormal derecede büyür. Bunun nedeni, dişilerin çiftleşmek için hep uzun burunlu erkekleri aramaları ve böylece uzun burunlu kuşakların daha fazla üremesi.

Cinsellik ve otoritenin simgesi.
Burnundan solumak diye bir deyim vardır. İşte erkek foklar cinsel birlerşmede geç kalınca burnundan solumaya başlar. Erkek fok bu noktada burun deliklerinden birini tıkayarak diğerini ise tüm gücü ile üfler. Böylece içi havayla dolan burun içindeki zar baloncuk şeklinde dışarı çıkar. Bu gösteri dişiyi çiftleşmeye davet eder.
Dişi foklar birleşeceği erkeğin sağlıklı olmasına dikkat eder. Tam 6 litre havayla dolan burun baloncuğu, onlara hangi erkeğin daha maço ve daha seksi olduğu konusunda bir fikir verir.

Ekonomik bir klima cihazı.
Parmaklarınızı hiç devenin burun deliklerinin içine soktunuz mu? Elinizde müthiş bir serinlik hissi duyacaksınız. Çünkü deve, çok sayıda köklere ayrılmış kanallara sahip bulunuyor. Devenin burnu süngerimsi bir dokuyla kaplıdır. Bu doku, soluklanma anında küçük su damlacıklarını tutmaya yarar ve burunun bu emme yeteneği sayesinde soluklanan hava serinler ve burun içinde ki hava 20 derece civarında sabitlenir.

Bu burun başka burun.
Yıldızburunlu köstebekte burun ucunda 22 farklı (parmak biçiminde) dokuncak mevcut olup bunun koku alma duyusuyla veya avını yakalamakla bir alakası bulunmamaktadır. Bu dokuncaklar, nemli toprak altında yaşayan canlıları tespit eden bir sonar vazifesi görür.

Otobur yarasalarda "anahtar" görevi yapan bir silah, deniz İguanalarında tuzlu suyu püskürten bir pompa, yunus ve balinalarda amfibi komandosu gibi burun.
Yunuslarda tek, balinalarda iki burun deliği girişi bulunur. Burun deliklerinin sırtta olması balinagiller için büyük bir avantaj sağlar. kafalarını sudan çıkarmaya gerek kalmadan gereken oksijeni alırlar. Ayrıca burun delikleri "hava ve gaz çukurları sistemi" sayesinde su geçirmez nitelik kazanır.

Balinalar gibi yarasalar da avlarını arayıp bulma ve ona yönelme istemini bir sonar sistemi sayesinde gerçekleştiriyor. Bu hayvanlar çok yoğun ses dalgalarını gırtlakları veya burunlarıyla üretirler. Yarasa türlerinin üçte ikisi bu bu ses dalgaları üretmek için gırtlaklarını, üçte biri de burunlarını kullanıyor.

Canlılar dünyası ilginç ve şaşırtıcı bir dünya. Hem de bir burundan beklenmeyecek kadar şaşırtıcı!

*Kaynak:Focus-Mart 2002