Atatürk Köşkü ve ortanca

Yolum Haziran ayının son günleri Trabzon iline düştü. Gelmişken Trabzonun ünlü bölgelerini gezme fırsatı yakalayıp, en önemli yerlerinden birisi olan Atatürk Köşküne gittik. Köşkün tarihi eser bakımından, müze olarak kullanılmasının güzelliğinden dem vuracak değilim. Köşkün bahçesindeki Ortancalar ile hasıl uyumlu hale getirildiğinden ve köşk ile birlikte, o bahçedeki Ortanca ve diğer çiçeklerin bakımı ve temizliğinden bahsedeceğim.

Bahçedeki çiçekler arasında en fazla Ortancalar dikkatimi çekti. Ortanca renklerinin hepsi mevcut ve öyle bakımlılar ki. Gezmek, seyretmek ve hep orada kalmak geçiyor insanın içinden.Hele Köşkün bahçesindeki çay ocağına oturup, hem Trabzon’u seyretmek, hem Ihlamurların kokusunu içine çekmek ve de en önemlisi baktığın her yerde ortancaları görmek.

Gelin Köşk ve ortancalar hakkında biraz bilgi ile bu bloğumuzu tamamlayalım.

Köşkün tarihçesi:

Trabzon'un 7 km. güney batısında, Soğuksu tepesinde yer alan Atatürk Köşkü şehrin hâkim bir tepesinde simge. Köşk hakkında yaptığım araştırmada; 1903 yılında Konstantin Kabayanidis isimli bir Rus tarafından yapılmış, 1916-1918 yıllarındaki işgal sırasında Rusların karargahı olmuş. Cumhuriyetin ilanından sonra mülkiyeti hazineye geçmiş, Atatürk'ün 15 Eylül 1924'te Trabzon'u ziyaretinde de O'na hediye edilmiştir. Atatürk, Trabzon'a 1930 ve 1937 yıllarındaki gelişlerinde burada kalarak vasiyetinin bir bölümünü yazmıştır. Atatürk'ün ölümünden sonra köşk, kız kardeşi Makbule Atadan'a geçmiş.

Köşk bodrum katıyla beraber 4 katlı taş bir bina. Esas olarak doğu ve kuzeye cephelendirilmiştir. Cephe özellikleri ve mekân düzenlenmesi modern Avrupa mimarisinin özelliklerini taşımakta. İç bölmelerde tuğla malzeme kullanılmış. Ahşap doğramaların işçiliği iyidir. İç tesisatında o zaman için yeni sayılabilecek kalorifer, lavabo ve banyo gibi tesisat kullanılmıştır. Döşemeler karo mozaik olup, tavanlar ampir tarzda alçı süslemelidir. İçierisinde orijinal Çin, Japon ve Austurya vazoları, o zaman son derece modern bir müzik dolabı, Osmanlı usulü sedef kakmalı sehpa, Avrupa’dan getirilmiş mobilyalar, heykeller v.s bulunmaktadır.

17.4.1943'te de Trabzon Belediyesi'nce kamulaştırılmış, 1964 yılından itibaren Müzeye dönüştürülmüştür.

İşte bu köşkün bahçesi gerçek bir cennet, o muhteşem bahçedeki renga renk Ortancalar, köşke ve manzaraya ayrı bir güzellik veriyor.

Gelin biraz da ortancadan bahsedelim.

Gölgeyi seven Ortanca, bahçelerin kraliçelerinden biridir. Bu muhteşem çiçek, duvar kenarlarında ve ağaç altlarında güzel yetişir.

Ortanca, (Hydrangea hortensis) çok yıllık bir süs bitkisidir. 30 kadar türü vardır. Ülkemizde yaygın olan tür büyük yapraklı ortancadır. Bahçede ya da saksıda yetiştirilebilir. 30 santim çapa kadar büyüyebilen ortancanın çiçekleri, kokusuzdur. Ortancaların beyaz, pembe, mavi, kırmızı çeşitleri vardır.

Beyaz ortancayı mavi yapmak için bulunduğu toprağa demir karıştırılır. Kuvvetli topraklarda boyu 1.5 m kadar büyür. Bir kısım funda toprağı, bir kısım ince dere kumu, bir kısım çürümüş yapraktan oluşan karışım toprağı Ortanca'lar çok sever.

Bir de serin ve gölgeli bir yer oldu mu? Değmeyin ortancanın keyfine. Kuzeye bakan, çok güneş almayan duvar diplerinde iyi gelişir. Çelikten, köklerindeki fışkınlardan çoğaltılır.
Çelikler yeni sürgünlerden ya da bir yaşını doldurmuş dallardan alınır. Haftada bir kez sulanır.