Atatürk Kültür Merkezi neden yıkılmak isteniyor?

Atatürk Kültür Merkezi neden yıkılmak isteniyor hiç düşündünüz mü? İstanbul’un göbeğinde cumhuriyetin ve batılılaşmanın timsali olmuş bir kültür sanat merkezinin yıkılmak istenmesi kimine çok garip gelse de aslında bunun cevabı tarihte gizlidir. Gelin beraber bakalım.

Bir an gözlerinizin önüne dünya haritasını ve Moskovayı getirin. Fransız orduları Moskova’yı bile geçmiş. Neredeyse bütün Rusya’yı ele geçirmişler. Sene 1812 sonbaharı. Napolyon, takdiri ilahi bozguna uğruyor. Ordusu telef olmuş, artık ardlarına bile bakmadan kaçmaktadırlar. İşte böyle bir ortamda Rus çarı 1. Alexandr bu kurtuluşun anısı ve savaşta ölenleri ölümsüzleştirmek için bir tapınak inşa ettirmeye karar veriyor. Muazzam, devasa büyüklükte bir kutsal anıt. İnşaat hiç durmaksızın 45 yıllık bir yoğun çalışma sonunda ancak bitirilebiliyor. Binanın ihtişamını anlatabilmek için 40 milyon tane tuğla kullanıldığını, duvarlarının kalınlığını 3, 2 mt olduğunu, yüksekliğinin 32 katlı bir bina kadar olduğunu ve inşaatta tam 442 kg altın kullanıldığını belirtsem yeter herhalde. Yani Rus sanatının en benzersiz eserini yapıyorlar Moskova’ya.

Taa ki Stalin 1931 yılında onu yeryüzünden silmeye karar verene kadar. SSCB yetkilileri Moskova’ya büyük bir saray yapılacağı haberini yaparlar. Moskova da onca boş yer dururken yapılacak sarayın yeri tam olarak kutsal tapınağın üstü olarak belirlenir. Yeni yapılacak saray, daha büyük, daha ihtişamlı, daha baş döndürücü olacaktır. Yıkım başlar, zorda olsa yıkım tapınak dinamitlerle patlatılmak suretiyle yıkılır. (Not: Sevgili vakayinüvis’in kulaklarını çınlatmak istiyorum burada. Yeşilköyde bizimkilerinde vakti zamanında patlattığı bir Rus anıtını bloğunda anlatmıştı oda.)

Kimse ama kimse sesini çıkarmaz. Tabi böyle büyük bir inşaatı yapmak öyle kolay bir şey değildir. Yıllarca yıkıntılar orada kalır. Temellere zamanla sular dolar. Çocuklar osularda yüzerler, balık tutmaya çalışırlar. Artık fahişelerin, sarhoşların şehrin göbeğindeki mekanları haline gelir. Ve nihayetinde Krusçev eski tapınağın temellerinden yararlanarak orayı bir havuz kompleksi haline getirir. Hali hazırda orası bir açık havuzdur.

Peki neden onca uygun, boş yer varken ve başka yere yapmak çok ama çok daha ucuza mal olacakken illa buraya yapılmak istenir bu saray. Ne kadar komünizmin dine karşı olduğu, ve onunla mücadele etme amacı olsada bu yeterince açıklayamıyor bence. Çünkü en nihayetinde ülkeyi işgal eden güçlere karşı ve savaşta ölenlerin anısına yapılan bir tapınak bu.

Buradaki amaç bir simge değişimidir. Eskiden insanların saygı ile gidip ihtişamı karşısında etkilendikleri bir simge yıkılıp sahneyi değiştirmek suretiyle aynı yere ama başka bir ihtişam karşısında boyun eğmesi beklentisidir. Yani bir kültü yıkıp onun yerine kendi kültünü koyma arzusudur bu. Belki hatırlarsınız, Talibanın da Afganistandaki binlerce yıllık buda heykelini dinamitleyip durduk yerde yok etmekteki amaçları da aynı şeydir.

İşte Atatürk Kültür Merkezinin yıkılmak istenmesinin nedeni budur. Kimbilir belki de yüzme havuzu yaparlar orayıda belli mi olur.