Atatürk'ün sırdaşı Kılıç Ali'nin anıları.

Kitap konusunda fazla blog yazılmıyor. Benim ana kategorim kitap olduğu halde, yazılarımın çoğu "güncel" ve "siyaset" bloglarında yer alıyor.

Bunun nedeni sadece az okumamız değil.. Kitap üzerine yazılan yazıların fazla ilgi görmüyor olması da bir neden.. Ama elbette geçerli bir neden değil..

Son zamanlarda, yakın tarihin anılarını okumaya sardım. Bunlardan bazılarını da burada yazdım.. Son okuduklarımadan biri de "Atatürk'ün sırdaşı; Kılıç Ali'nin anıları"..

Kitapta Kılıç Ali için, "Atatürk'ün sırdaşı" deniyor ama aslında kitabı okuduğunuz da görüyorsunuz ki, Kılıç Ali sırdaştan çok fedai..

Bütün ömrünü Atatürk'e hasretmiş gerçek bir fedai..

Kitabın arkasındaki tanıtım bölümünde Kılıç Ali şöyle diyor: "Ben, sözünü edeceğim olayları tarihtir diye anlatmayacağım. Bu, gelecek nesilllerin işidir. Benim yazdıklarım tarih gerçeklerini aydınlatacak bir kaynak olursa ne mutlu bana"

Anı Edebiyatı açısından oldukça fakir bir literatürümüz olduğuna kuşku yok.. Az sayıdaki anılar da zaman içerisinde siyasi kaygılarla, ya basılmamış ya yok edilmiş..

Yakın tarihimizle ilgili anılar içerisinde Dr.Rıza Nur'un Hatıratı ile Kılıç Ali'nin anıları iki zıt bakış açısını ortaya koyması bakımından dikkate değer eserler..

Lozan'dan başlayarak Türkiye Cumhuriyetinin kuruluş yıllarında önemli görevlerde bulunmuş, hatta devletin felsefi yapılanışına ciddi katkıları olan Rıza Nur, Atatürk ve İsmet İnönü ile bozuştuktan sonra, yurtdışına kaçmış ve Hatıratını da orada kaleme almış.

Dr. Rıza Nur'un Hatıratı uzun yıllar Türkiyede "yasak yayın" olmuştu.. Son yıllarda işaret yayınları tarafından, bir parça sansürlenerek yayımlandı. Kılıç Ali'nin anılarını da Türkiye İş Bankası yayımlamış..

Asıl ada "Emrullahzade Asaf" olan Kılıç Ali, bu ismini de Atatürk'ten almış.. O dönemin tüm askerleri gibi Osmanlı'nın çeşitli cephelerinde savaşan bir subayken, Enver Paşa'ya iltihak için gittiği Sivas'ta, bir tavsiye üzerine Mustafa Kemal'e iltihak etmeyi tercih ediyor. Mustafa Kemal tarafından görevlendirildiği Antep cephesinde önemli yararlılıklar da bulunuyor.

Cumhuriyetin ilanından sonra da daima Atatürk'ün yanında yer alan Kılıç Ali, İstiklal mahkemelerinde hakimlik de yapıyor. Tavrı her zaman Atatürk'ten yana olan Kılıç Ali, devlet adamlarının her zaman tercih ettiği "mutlak itaatkar" olanlardan.

Kitabın girişinde, Kılıç Ali'nin oğlu olan yazar-gazeteci Altemur Kılıç'ın da bir takdim yazısı var. Burada da Altemur Kılıç, babasının Atatürk'e olan "mutlak bağlılığını" gururla ifade etmiş..

İstiklal Mahkemeleri sırasında "önce asalım sonra yargılarız" sözüyle de meşhur olan Kılıç Ali ile Atatürk'ü "yargılamadan" mahkum eden Rıza Nur'un anılarını bir arada okumak, üstü daima örtülmüş yakın tarihimizin gerçeklerini anlamak bakımından oldukça yararlı oluyor.

Hakimler, iki tarafı da dinlemeden yargıya varmazlar. Eğer, Kılıç Ali'nin dediği gibi, gelecek nesiller olarak tarih gerçekleri bu anılar vasıtasıyla anlayacaksak, biz de adil hakimler olarak, iki tarafı da dinlemek zorundayız..

Hem Mustafa Kemal Atatürk'ü, hem onunla bütünleşmiş yakın tarihimizi doğru anlamak adına, Rıza Nur'la, Kılıç Ali'yi terazinin iki kefesine koyar tartarsınız. Her ikisi de Atatürk'e yakın olmuş, her ikisi de Cumhuriyetin kuruluşunda temel taş oluşturmuş iki insandan çok ayrı iki "tarih dersi" okuyacaksınız..

Bugüne kadar bu ülkede yapılan daima şu olmamış mıdır: Her fikir, her siyasi görüş tarİhi kendi açısından yansıtmıştır.. Bize de bir "kafa karışıklığı" kalmıştır.

Tarihi yapanların kendi ağızlarından okuyacağımız anıları, en azından, birinci elden edineceğimiz bilgileri, kendi vicdanımızda tartarak doğrulayacağımız bir tarih bilincine ulaştıracaktır bizi..

Anıları okumaya devam..

Kitabın Künyesi:

Atatürk'ün sırdaşı; Kılıç Ali'nin anıları.
Derleyen: Hulusi Turgut..
İş Bankası Kültür Yayınları, 11.baskı..2005
796 Sahife.. Son 120 sahife belgelere ve fotoğraflara ayrılmış..