Ateşe Dönen Dünya: Sarıkamış

Tarihimiz efsane olmuş başarıların yanı sıra içimizde yara olarak kalmış olayları da barındırmakta. Nasıl kişisel hayatımızda başarısızlıkları dile getirmekten korkarız ya da yadsırız, tarihimiz için de aynı durum geçerli olabilmekte. Yıllarca başarılardan, zaferlerden söz ederken belki de içimizde yara olan tarihi olayları atladık ya da atlamayı tercih ettik. Neyse ki hala bu konuda duyarlı kişiler olması sevindirici. Tarihimizle bizi yüzleştirip en azından sonucu değiştiremesek de Sarıkamış faciasını yıldönümünde anmamızı sağladılar. Geçen yıl CNN TÜRK’te yayınlanan ‘Ateşe Dönen Dünya: Sarıkamış’ belgeseli şimdi de Prof. Dr. Bingür Sönmez ve Reyhan Yıldız’ın birlikte hazırladıkları kitap olarak yayınlandı.

Kitap daha önce yayınlanan belgesel DVD’si ile birlikte satışa sunulmuş. Belgesel DVD’sinde Genelkurmay’ın isimlerini belirleyebildiği 15. 495 Kafkas Cephesi şehidinin ve Sarıkamış Harekatı şehitlerinin künyelerini -isim, baba adı, askerlik şubesi, doğum ve ölüm yılı, şehit olduğu yerleri gösteren iki ayrı liste de yer alıyor. Savaşın gerçek kurbanları olan kadınlara, ‘Allahuekber Dağlarında çığlıkları yankılanan çocukların annelerine’ ithaf edilen ‘Ateşe Dönen Dünya: Sarıkamış kitabıyla tarihimizle yüzleşiyoruz.

Sarıkamış ve 1. Dünya Savaşı ile ilgili bugüne kadar yayınlanmış anı ve incelemeler gözden geçirilerek, şimdiye kadar ‘Sarıkamış literatürü’ne girmeyen kitap ve yazılı kaynaklardan yararlanılarak yazılan kitapta henüz yayınlanmamış anılardan bölümler de yer almakta. ‘Ateşe Dönen Dünya: Sarıkamış’ Osmanlı İmparatorluğunun 1. Dünya Savaşı öncesindeki mali ve idari yapısını, İttihat ve Terakki iktidarını, İmparatorluğun savaş öncesi ittifak arayışlarını, Osmanlı ordusundaki ‘Alman Nüfuzu’nu, Teşkilat-ı Mahsusa’nın oluşumunu ve savaştaki konumunu, savaşla birlikte adeta bir yarışa dönüşen propaganda faaliyetlerini, Azap ve Köprüköy Muharebelerini ve Sarıkamış Harekatı’nı dönemin konjonktürü ile birlikte inceliyor. Askerin içinde bulunduğu fiziki koşullar kadar ‘savaş psikolojisi’ üzerinde duruyor, savaşın askerler kadar siviller üzerindeki etkisini de irdeliyor. Okurlara tavsiye edilir, hele hele tarihi roman ya da araştırma sevenlere birebir.