Avrupa düzeyinde UKY kutlamaları

Uluslararası Kooperatifler Birliği’nin  Avrupa Bölgesi  Bürosu (Cooperative Europe),  Avrupalı kooperatif örgütleri için etkinlikler  düzenliyor.   Organizasyon, 12 Ocak 2012’de  Brüksel’de , Uluslararası Kooperatifler Yılı’nın basın tanıtımı konferansı sırasında, 2020 Avrupa stratejisini destekleyen politik bir program yayınladı. “Cooperative Europe”, karar alıcılar için bir diyalog platformunu desteklemek amacıyla, “Avrupa için Kooperatifler : Birlikte ileriye gitmek” (Co-operatives for Europe : Moving forward together)adlı kooperatif çözümlerle ilgili politik bir belge yayınladı. Bu belgede, kooperatif modelin özellikleri, kooperatif girişimlerin ekonomilerdeki yeri ve onların sürdürülebilir ekonomiye katkıları açıklanmaktadır. Belge ile ilgili ayrıntılı bilgiye www.coopseurope.coopadresinden ulaşılabilinir. “Avrupa için Kooperatifler : Birlikte ileriye gitmek”adlı kooperatif çözümlemeleri geleceğe taşıyacak olan siyasi gündem, AB 2020 Stratejisi üzerine inşa edilmiştir. Belge  çağdaş, kolektif, sorumlu ve sürdürülebilir iş yapmanın yolunun kooperatifler olduğunu vurgulamaktadır. Belgenin ortaya koyduğu gündemin amacı, günümüzün başlıca ekonomik, sosyal ve çevresel sorunlara yönelik somut çözümler getirilmesi amacıyla, politik zeminle diyalog sağlayabilecek bir platform oluşturmaktır (Avrupa için Kooperatifler : Birlikte ileriye gitmek için daha ayrıntılı bilgi içinbkz: http://www.coopseurope.coop/about-co-operatives/co-operative-agenda-)

Birleşmiş Milletler 2012’yi Uluslararası Kooperatifler Yılı  (UKY) ilan etmiştir. BM Genel Sekreteri Ban-Ki-Moon, açılış konuşmasında ; “Kooperatifler, ekonomik bakımdan sürdürülebilirliğin ve toplumsal sorumluluğun birlikte yürütülebileceğinin mümkün olduğunu dünya kamuoyuna hatırlatmaktadır”  sözleriyle konunun altını çizmektedir.

Kooperatifler, üyelerinin sahipliğinde, demokratik olarak yönetilen girişimlerdir. Kooperatifler tarafından alınan iş kararları, üyelerinin çeşitli ihtiyaçlarını ve beklentilerini tatmin etmek için özel ilkeler ve değerler rehberliğinde gerçekleştirilmiş kararlardır. Yerel kökenli kooperatif girişimler, ekonomik gelişmede güçlü bir kuvvet olduklarını, son yıllardaki kriz sürecinde ispatlamışlardır. Kooperatif girişimler tarım, bankacılık, konut, perakendecilik, sanayi ve hizmetler gibi ekonominin her sektöründe güçlü bir şekilde temsil edilmektedirler. Ayrıca son yıllarda yenilenebilir enerji alanında faaliyet gösterdikleri gibi, istihdam yaratan projelerin uygulamaya konmasında varlıklarını duyumsatmaktadırlar.

Avrupa’da 160 bin kooperatif girişimi içinde 123 milyon üye ve 5,4 milyon işçi yer almaktadır. Son yıllarda yapılan bir araştırmada, küresel düzeyde,  kooperatif ortaklarının sayısı ticari şirketlerin ortak sayısını üçe katladığı saptanmıştır : 1 milyar kooperatif ortağına karşılık 328 milyon şirket hissedarları mevcuttur.

Kooperatifler Avrupa Eş-başkanı Etienne Pflimlin şunu söylüyor : “Kooperatifler Avrupa’da hesaba katılması gereken bir güçtür. Avrupa’da işletme modellerinin çeşitliliğinin sağlanmasında ve ekonomide uzun vadeli istikrarın sağlanmasında kooperatiflere ihtiyaç vardır.”

Diğer  “Cooperatives Europe” eş-başkanı  Felice Scalvini’de şunları söylemektedir :  “ Biz tarihin dönüm noktasındayız : ekonomik modelimiz, karı tahrik ederek yönetilemez. Kriz karşısında kooperatif direnç, kişiler tarafından yönlendirilen işletmelere göre daha sürdürülebilir katkı sağladığını göstermiştir.”

*

AB2020 Strateji Belgesi, gelecek 10 yıl içinde Avrupa’nın  nasıl büyüyeceğinin bir göstergesidir. Değişen dünya koşullarında AB akılcı, kapsayıcı ve sürdürülebilir bir ekonomi  yaratmak istemektedir. Birbirini tamamlayan ve güçlendiren bu önceliklerin , AB’de ve üye Devletlerde  toplumla uyumlu , yüksek düzeyde istihdam ve verimlilik  sağlamaya yardımcı olacağı beklenmektedir. Somut olarak 2020’ye kadar ulaşılması  istenen beş hedef – istihdam, yenilikçilik, eğitim, toplumsal içerme ve iklim/enerji-  konusunda beklentilerin nasıl gerçekleştirileceği planlanmaktadır. Her üye devlet, bu hedefler için kendi ulusal stratejilerini belirlemiştir. Bu konudaki somut her eylem AB ve üye devletler tarafından desteklenecektir.

AB2020 Strateji’nin  5 ana amacının sayısal  hedefleri şöyle belirlenmiştir :

1. İstihdam : AB düzeyinde 2020’de 20-64 yaş gruplarının işgücüne katılımı % 75 olarak gerçekleştirilmesi hedeflenmiştir. Bu oranın Türkiye’de %  % 50 (2010) civarında olduğu tahmin edilmektedir.
2. AR-GE/Yenilikçilik :  AB düzeyinde AR-GE/Yenilikçilik yatırımlarının  GSYİH’nın % 3 (Kamu ve özel  sektör birlikte) gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. Türkiye için bu yatırım oranının % 0.85 (2009) olduğu bildirilmektedir.
3. İklim değişimi / enerji :  2020’de,sera gazı emisyonu 1990’a göre % 20 (hatta koşullar uygun olursa % 30) aşağıya çekilecektir.  Sera gazı  emisyonu 1990 = 100 kabul edilirse, AB(27)’de bu endeks  değeri 2009’da  83 olurken,  Türkiye’de ikiye katlanarak 198 olmuştur.

AB2020’de  enerjinin % 20’si yenilenebilir enerji olacaktır. Bu oran AB(27) için 2009’da % 11,7 civarındadır; Türkiye için anlamlı bir veriye ulaşılamamıştır. AB2020’de  enerji verimliliği % 20 artacaktır. GSYİH’nın 1 000 Euro’luk kısmı için ülke içinde tüketilen enerji miktarı, 2009 yılı için AB(27) ortalaması 165.20 kg/petrol eşdeğeri iken, bu rakam Türkiye için 257.40 kg/petrole eşdeğerdir.

1. Eğitim : AB2020’de okulu terk eden gençlerin sayısı % 10’nun altına çekilecektir. 2010 itibariyle AB(27)’de eğitim ve öğretimini tamamlamadan okuldan ayrılan gençlerin oranı % 14.1’dir. Oysa ayni oran Türkiye için %  43.1 olarak bildirilmektedir. EU2020’de 30-34 yaşındakilerin en az % 40’ının üçüncü düzey eğitimini  tamamlayacağı hedeflenmiştir.  AB(27) için bu oran 2010 itibariyle % 33.6’dır. Ayni oran Türkiye için % 15.5 olarak bildirilmektedir.
2. Yoksulluk / Toplumsal dışlanma: 2020’de AB’deYoksulluk ve toplumsal dışlanma riskinde bulunan insan sayısının 20 milyonun altına indirileceği hedeflenmektedir.2010 yılı itibariyle yoksulluk ve toplumsal dışlanma riski altında bulunan insan sayısı  AB (27)’de 115, 8 milyon (% 23.5) kişi, AB(16)’da  70 milyon (% 21.6) kişi olduğu bildirilmektedir. Türkiye’de ise yoksulluk ve toplumsal dışlanma riski altında bulunan insan sayısının  2006 yılı için 48,9 milyon kişi (% 72.4 ) olarak verilmektedir. (Ayrıntılı bilgi için bkz : http://ec.europa.eu/europe2020/reaching-the-goals/targets/index_en.htm)

“Cooperative Europe”un 12 Ocak 2012’de açıkladığı “Kooperatif Gündemi 2020”,  AB 2020 Stratejisinin üzerine oturtulmuştur. “Kooperatif Gündem 2020”, “AB 2020 Startejisi”nin amaçlarına ulaşması  için şu  konuları gündeme taşımaktadır :

• AB2020: “Küreselleşme dönemi bir sanayileşme politikası”
• AB2020: “Yeni işler ve beceriler için gündem” belirleme
• AB2020: “Birlikte Yenileşme”
• AB2020: “ Hareket içinde gençlik”
• AB 2020: “Etkili Avrupa kaynağı” yaratma.

“Kooperatif Gündemi 2020” raporunda yukarıdaki  5 eylem  için  “kooperatiflerin neler yapabileceği” ve “kooperatiflere AB düzeyinde ne gibi destekler sağlanabileceği”  ayrıntılı bir şekilde incelenmektedir .

*

“Cooperative Europe “, 23-27 Nisan 2012 tarihlerinde Brüksel’de bir ‘Kooperatifler Haftası’ organize  edecektir .23 Nisan 2012’de,  Avrupa Komisyonu’nda bir konferans düzenlenecektir. Ayrıca “Cooperative Europe” UKY kutlamaları için İngiltere, İtalya, Fransa, Danimarka ve Portekiz’de  de etkinlikler düzenleyecektir. Daha fazla bilgi için : www.coopseurope.coop

T. Ayhan ÇIKIN