Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

20 Kasım '16

 
Kategori
Çevre Bilinci
 

Avrupa’nın yeşil başkentleri – (4) / Vitoria Gasteiz

Avrupa’nın Yeşil Başkentleri yazı dizimize 2012 yılının Yeşil Başkenti ilan edilen Vitoria Gasteiz ile devam ediyoruz. V.Gasteiz, İspanya'nın Bask Özerk Bölgesinin başkenti. Nüfusu 240.580, yüzölçümü ise 276,8 km2. 1960'larda sanayisi ve iş fırsatları nedeniyle İspanya'dan oldukça fazla göç almış. Ancak, dikkatli kent planlaması sayesinde çevreye fazla zarar verilmemiş.

10 milyon metrekarenin üzerinde yeşil alan bulunuyor ve Avrupa kentleri arasında kişi başına düşen yeşil alan miktarı bakımından 45 m2 ile en büyük orana sahip.

Belediye başkanı Javier Maroto Yeşil Başkent ödülüne şans eseri sahip olmadıklarını, 30 yıldır sürdürülebilirlikle ilgili çalışmalar yaptıklarını ifade ediyor. Çalışmaların da özellikle geri dönüşüm, hareketlilik, su tüketimi konusunda yoğunlaştığını ve Avrupa için örnek teşkil edeceğini belirtiyor. Çevreyi anlamayı ve ona saygı göstermeyi ise kimliklerinin bir parçası olarak nitelendiriyor.

V.Gasteiz yerel düzeyde uzun vadeli ve uyumlu bir politika ve eylem planı oluşturmuş ve güçlü bir uzlaşma sağlamıştır. Sürdürülebilirlik konusunda yerel yönetim, halk, tüm partiler tam bir fikir birliği içinde çalışmalar yapıyor.  

Yapımına 1990’larda başlanan ve hala devam eden 613 hektarlık yeşil kemer (yakında 960 ha olacak) tamamlandığında kentin akciğeri olacak. Kenti ve kırsalı birbirine bağlayan bu kemer, 33 km'lik bir yaya yolu, 90 km'lik bisiklet yolu ile doğayı kentin kalbine taşıyor. Parklar 1.091 ha kaplıyor (kentsel alanın %32,67'si). Halk, yeşil alanlara 300 metre mesafede ulaşabiliyor. %91'ini kayın ve meşenin oluşturduğu 11.331 ha ormanlık alan bulunuyor. Atlantik ve mediteren iklim kuşaklarının kavşak noktasında olması nedeniyle çok zengin bir biyolojik çeşitlilik var. V.Gasteiz’in sadece çeperleri değil, merkezi de yeşil ve bu durumu vurgulamak ve yeşil bilinci artırmak için kampanyalar düzenlenmiş. 1996'dan beri 12.000 öğrenci, yüzlerce yetişkin ile 40.000'den fazla ağaç ve çalı dikilmiş.Kentin caddelerinde 130.000 ağaç var.

Geri dönüşüm pek çok İspanya kentine kıyasla yüksek düzeyde. Su tüketimini azaltmak, sızıntıları önlemek konusunda önemli ilerlemeler kaydedilmiş (sadece %9'luk bir su kaybı var). 2001-2009 yılları arasında kişi başına düşen su tüketimi miktarı %20 azalmış. Zadorra Nehri'ne deşarj edilen kentsel atık suyun da iyileştirilmesi sağlanmış.

Kanalizasyon arıtma tesisindeki su akışı kullanılarak bir güç jeneratörünün kurulması, arıtılmış suyun içme suyu dışında tekrar kullanılması gibi iklim değişikliği ile mücadelede yenilikçi uygulamalar yapılmış.

Sağlıklı bir çevre için temiz hava olmazsa olmaz. Bu nedenle 2003 yılında hava kalitesi yönetim planı hazırlanmış. Oluşturulan izleme sistemi sayesinde hava kalitesini iyileştirmek mümkün olmuş.

Gürültü yönetim planının bir parçası olarak 2008'de 17 bölgede gürültü izleme sistemi kurulmuş. Alınan sonuçlar ise halkta büyük bir memnuniyet oluşturmuş.

Yeni ve eski binalarda enerji verimliliği ve enerji kullanımını azaltmak konusunda çalışmalar yapılıyor. Yenilenebilir enerji kullanımı, özellikle de güneş enerjisi, jeotermal enerji, rüzgar çiftlikleri ve kentsel atıklardan biyogaz eldesi gibi çalışmalara ağırlık veriliyor. V.Gasteiz'de emisyonların 2/3'sini endüstri ve ulaşımdan kaynaklanan enerji oluşturuyor. 2006'da kent meclisi tarafından iklim değişikliği önleme stratejisi hazırlandı. Kentin uzun vadeli amacı karbon nötr olmak. Bunun için geçici bir hedefle 2050'ye kadar emisyonları yarıya indirme hedefleri var.

Nüfusun %81'i kent merkezine 1.500 metre mesafede yaşıyor. %95'i temel hizmetlere (eğitim, sağlık ve kültürel olanaklar) 500 m mesafede ulaşabiliyor. Her şey kolay ulaşılabilir durumda. Bunun bir sonucu olarak halkın %50’si ulaşımını yaya olarak gerçekleştiriyor. Şehrin %25'i yayalara ayrılmış durumda. Araç trafiği kent içi seyahatin sadece %28,3'ü. Ücretsiz bisiklet hizmeti bulunuyor. Toplu ulaşımda yapılan yeni düzenlemeler ile kullanım oranı hızla %45'e yükselmiş. Engelliler tüm ulaşım araçlarından yararlanabiliyorlar. Kentin önemli stratejilerinden biri de elektrikli araç kullanımını teşvik etmek. Otomotiv şirketleri elektrikli araç konusunda çalışmalar yapıyor. Pek çok şirket yeşil inovasyon konusunda çalışıyor. Özellikle alternatif enerji konusunda araştırmalar yapıyorlar.

Kent meclisi tarafından sürdürülebilir kalkınma konusunda eğitim ve farkındalık çalışmaları yürütülüyor. Sadece çocukları değil, tüm halkın davranışlarını değiştirmeleri konusunda çalışılıyor.

Yeşil başkent ödülünü almak, V.Gasteiz yöneticileri için sürdürülebilirlik adına her şeyin tamamlandığı anlamına gelmiyor. İklim değişikliği ile mücadele, duyarlı alan ve kaynakların korunması ve restorasyonu, sel önleme, kent peyzajını ve biyolojik çeşitliliği koruma ve geliştirme, açık alanlar ve hareketlilik, atık, kent kirliliğini azaltma, su döngüsünü geliştirme, sürdürülebilirlik kültürünü geliştirme, kent restorasyonu ve arazi iyileştirme gibi başlıklarda yapılması düşünülen pek çok plan ve projeleri bulunuyor. 

 
Toplam blog
: 87
: 566
Kayıt tarihi
: 02.12.09
 
 

Çevre Bilimi Uzmanı – Peyzaj Mimarıyım. Yüksek lisansımı çevre sorunları ve biyokütle enerjisi üz..