Ayrılık ya da Boşanma, Acınız Gerçek Ama İyileşeceksiniz. Keder ve Kayıpla Başa Çıkmanın Yolları!

Ölüm çoğumuzun hayatında, özellikle de belli yaşları geçtikten sonra daha çok tecrübe ettiğimiz ve bize derin acı yaşatan bir durum. Ancak bizler sadece birileri öldüğünde acı hissetmeyiz. Uzaklaşan yakın bir arkadaş veya aile üyesi, boşanma ya da ayrılma, iş kaybı gibi yaşam deneyimleri de bizim derin acı hissi yaşamamıza neden olur. Nerede yaşarsanız yaşayın, hangi sosyoekonomik statüye sahip olursanız olun, herkes bu duyguları deneyimler. Bu nedenle eğer böyle bir süreçten geçiyorsanız, tek olmadığınızı kendinize söyleyerek bir nebze olsun rahatlatmaya çalışın. Unutmayın "keder ve kayıpla başa çıkmanın yolları" tabi ki var ve acılar öyle ya da böyle geçer.

Acının Beş Aşaması

Reddetme, öfke, pazarlık, depresyon ve kabul…

Bu beş aşama, 1969' yılında psikiyatr Elisabeth Kübler-Ross tarafından teşhis edildi.

Tabi ki herkesin kayıp ve acıya gösterdiği tepkiler ve süreler farklıdır. Bazı insanlar acı çekerken kendilerini sokaklara atar, bazıları da eve kapanıp ağlarlar. Ancak genel olarak baktığımızda hepimiz bu beş aşamadan geçeriz.

Aşama 1: Reddetme

Bu aşamaya şok duygusu da diyebiliriz. Zira kaybın öğrenildiği ilk anlardır. "Bu gerçek değil" hissiyatı içerisinde olunur. Bu duruma aslında bir çeşit reddetme yoluyla oluşturulan savunma mekanizması da denilebilir. Yani "ezici acı" duygusu ile baş etmek için bilincin geçici bir yolu tercih etme hali.

Aşama 2: Öfke

Hüsran ve çaresizlik… Üst üste gelen sorgulamalar neticesinde öfke, duyguları iyice ele geçirir. "Bu gerçek değil" cümlesinden "bu adil değil" denilmeye başlanır. İlişki içinde yapılan hatalar için kendine, kayıplardan dolayı Tanrı'ya, işten çıkarıldığı için patrona öfke duyulur. Bu aşamaya geride bırakılmak, vazgeçilmek ve terk edilmek hissiyatı ile kızgın olma durumu da denilebilir.

Aşama 3: Pazarlık

Bu aşamada kaybı geri getirme umudunun yanı sıra, "eğer sen bana bunu yaparsan bende sana bunu yaparım" şekilde tepkisel bir pazarlık sürecine geçilir. Bilinç, durumu kabul edilebilir bir seviyeye çekmeye çabalar.

“Olan olmuş ama bir çıkış yolu belki vardır” tarzı düşünceler ve eylemler insana eşlik eder.

Kaybı önlemek için ne yapılabileceği sürekli düşünülmeye başlanır.

Ancak birey kayba odaklıdır ve bu nedenle de kaybın geri getirilme umudunun hala olduğu aşamadır.

Aşama 4: Depresyon

Kaybın artık tam anlamıyla idrakına varıldığı aşamadır. Yani "yaşananlar gerçek" durumuna geçilir. Dolayısıyla büyük bir mutsuzluk hakim olmaya başlar. Örneğin ayrılık acısı çekiyorsanız, sizi eski partneriniz kadar mutlu edecek birinin hayatınıza girmeyeceğini ya da yeniden bir ilişkiye başlamanın, kendinizi yeni birine anlatmanın ve tanıtmanın çok zor olduğunu düşünmeye başlarsınız. Hayattan soyutlanma, hiçbir şey yapmak istememe, kayıtsızlık, ağlama, iştahsızlık, yalnızlık duyguları ve alışılmadık uyku düzenleri gibi belirtiler görülür.

Aşama 5: Kabullenme

En son aşamadır ve hala üzgün olmanıza rağmen, yavaş yavaş hayatınıza geri dönmeye başlarsınız. Durumun hazmedilmesi ve hayatın normal akışına dönme durumu yavaş yavaş gerçekleşir.

İlk anlarda asla geçmeyecek diye düşünülen acılar, zamanla kabullenilir.

Bu gerçek değil, bu adil değil, eğer sen bana bunu yaparsan bende sana bunu yaparım, yaşananlar gerçek aşamalarından geçtikten sonra artık "olan buydu" denilir.

Bilinç, ilişkiyi geri kazanmaya çalışmaktan vazgeçer, kendini ya da karşı tarafı suçlamayı bırakır.

Zira artık yaşananların geride kaldığını kabullenmeye başlar.

İyileşmeye Yardımcı Olacak Bazı Yollar

Acımasız duygularınızla yüzleşin ve kendinizi nasıl hissettiğinizi açıkça ifade edin. Zira keder sürecini sağlıklı yaşamak iyileşmek için oldukça önemlidir.

Yaşadıklarınız hakkında konuşun. Nasıl hissettiğinizi birisiyle konuşmak, iyileşme sürecini başlatmayı sağlar. Çoğu zaman insanlar yas sürecinde kendini kapatıp yas tutmak ister. Ancak arkadaşlarınızın ve ailenizin yanında olmak iyi gelecektir. Konuşmak, duygularınızla yüzleşmenize de yardımcı olacaktır..

Rutin hayatınıza devam etmeye çalışın. Kaybınız dünyanızı ters yüz etmiş gibi hissetmenize neden olabilir. Rutin randevularına ayak uydurmak, normalliği geri getirmeniz için destekleyici kuvvet görevini üstlenebilir.

Sağlığınıza dikkat etmeye çalışın. Acı çekerken ve depresyondayken, yeme gibi basit şeyler sonradan düşünülür. Uykuya geçişler zorlaşabilir. Kendinize ve sağlığınıza bakmak, duygusal şifa sürecinize de yardımcı olacaktır.

Hayatta kalabilmek için bir kaybın ardından iyileşmek önemlidir. Ve tabi ki keder için belirlenmiş bir zaman yok. Ancak ayrılık ardından gelen depresyon, uyku bozuklukları, aşırı kilo kaybı ya da alımı, kaygı, öfke gibi durumlar altı aydan daha uzun süredir devam ediyorsa ve bu kaybı kabul edemediğinizi düşünüyorsanız, mesleki yardım almanızın vakti gelmiş olabilir.