Bir  bebeğin  anne  rahmine  düşmesinden,  erişkin  bir  insan  olmasına  kadar  neredeyse  tüm  yükü  değerli annelerimizin  üzerinde  peki  bu yolculukta  babaların  rolü  ne? Konununuzmanı  psikolog  Begüm  Kodalak Bilik’e  sorduk.

Begüm  hanım  babaların  rolü  bebek  doğduktan  sonra mı başlıyor?

Babaların doğumdan sonra çocuklarının gelişimine katkısı olduğu söylenir aslında babalar bilindiği gibi doğumdan sonra değil de doğum öncesinden başlayarak çocuklarının gelişimlerini etkilerler. Bu nedenledir ki günümüzde artık doğumlara babaların da girmesi hem kadın doğum uzmanları hem de psikologların desteklediği bir durumdur. Babanın da ilk karşılaşma anında annenin yanında olması çok önemlidir. Böylece bebek dünyaya gözlerini ilk açtığında karşısında hem annesini hem de babasını aynı anda görebilmekte, iki ebeveynden aynı anda sevgi, ilgi ve bakım görebilmekte böylece de hem annesi hem de babası ile sağlıklı bir bağlanma yaşayabilmektedir.

Peki  bebek doğduktan  sonra  bu  denge  nasıl  kurulmalı? Babalar evin  iyi polisi mi olmalı  yoksa  kötü  polisi mi?

Aslında  ikisinin bir  dengesi  olmalı. Doğumdan sonraki süreçte ise annelerin de çalışma hayatında aktif rol almaya başlaması ile birlikte babaların ev içerisindeki rolleri değişmeye başlamıştır. Bu durum çocuk yetiştirme konusundaki tek sorumlu kişinin anne olmasını giderek azaltmaya başlamıştır. Günümüzde ise babalar daha çok çocukları ile eğlenceli aktiviteler yapmayı ve onlarla oyun oynamayı tercih ederler ve genellikle babalar eve geldikten sonra çocukların ağlamasına pek de izin verilmez. Bu durumda evin iyi polisi baba olmaktadır. Bazı evlerde ise anneler, babaları kendilerinin oluşturamadığı disiplini oluşturmak için kullanırlar ve babanın çocuk üzerindeki imajı öfkeli ve korkulacak baba olur. Böyle durumlarda da evin kötü polisi baba olmaktadır.

Babalar, çocukla  sadece  eğelenceli  oyunlar  mı  oynamalı,  yoksa  onun  fiziksel ve duygusal  ihtiyaçlarıyla  da  ilgilenmeli mi?

Olması gereken babanın da anne kadar çocuğun fiziksel, sosyal ve duygusal ihtiyaçlarını karşılamada aktif olmasıdır. Babalar da çocuklarının yemeğini yedirebilmeli, onlarla oyun oynayabilmeli, banyosunu yaptırabilmeli ve hatta altını değiştirebilmelidir. Böylece çocuklar babaları ile sağlıklı bir iletişim ve ilişki kurabilirler.

Sağlıklı baba-çocuk ilişkisi neden bu kadar önemlidir ?

Çünkü sağlıklı bir baba-çocuk ilişkisi çocuğun sağlıklı bir benlik algısı geliştirmesini sağlar yani babası ile iyi bir ilişki geliştiren çocuk hem kendisine hem de dış dünyaya güven duyar, bunun yanı sıra kurulan sağlıklı ilişki çocuğun bilişsel gelişimine olumlu katkılarda bulunur. Sağlıklı baba çocuk ilişkisi içinde olan çocukların akademik başarılarının ve zihinsel gelişimlerinin olumlu yönde etkilendiği gözlemlenmiştir. Sağlıklı baba-çocuk ilişkisi çocuğun kişilik ve ahlaki gelişimi açısından da  önemlidir. Babanın çocuğa model olması çocuğun toplumsal ve kişilik değerlerinin (dürüst olma, başkalarının hakkına saygılı olma, iyi iletişim kurma, kurallara uyma vb...) gelişimini etkilemektedir. Sağlıklı baba çocuk ilişkisi cinsiyet rollerinin benimsenmesi açısından da çok önemlidir. Baba hem erkek çocuğu için hem de kız çocuğu için cinsiyet rollerinin benimsenmesinde çok önemli rol oynar. Yapılan araştırmalar babanın anneden farklı olarak, çocuğun cinsiyetine göre davranmayı daha çok başardığını göstermektedir. Erkek çocuğun özdeşim modeli olarak babayı seçmesi için babanın oğluyla sağlıklı bir iletişim ve ilişki kurması gerekmektedir. Kız çocuğunun cinsiyetini benimsemesi için de babanın kızının feminen davranışlarını onaylaması çok önemlidir.

Özet olarak  yeni  babalara ya  da  baba  adaylarına ne  gibi  önerilerde bulunabilirsiniz?

• Doğumundan itibaren çocuklarınızın bakımında aktif olarak rol alın.
• Çocuğunuzla vakit geçirin ve onunla bol bol oyun oynayın.
• Çocuğunuza onu sevdiğinizi hem sözel olarak hem de beden dilinizle gösterin kısacası çocuğunuza bol bol dokunun ve sarılın.
• Çocuğunuzun özel günlerinde onun yanında olmaya özen gösterin.
• Çocuk ile ilişki kurmak için büyümesini beklemeyin.
• Baba olarak yaptığınız yorumlar ve geribildirimler çocuk için çok önemlidir. Bunu sakın unutmayın!
• Çocuğunuz hata yaptığında onu yargılamak ve eleştirmek yerine önce yanlış davranışını ona anlatın ve doğru olanı anlatın. Bundan sonraki süreçte söylediklerinizi uygularsa onu sözel olarak övün bu hatayı tekrarlarsa olumsuz davranışının sonucunu görmesini sağlayın.

Söylediklerinizden çok davranışlarınızla çocuğunuza örnek olduğunuzu unutmayın!