Bacıyan-ı Rum Anadolu bacıları

Yaşlı ninemin başı yazmalı,

Anamın başı başörtülü,

Genç kızımın başı türbanlı,

Torunum kara çarşaflı,

"Bir gün bir kitap okudum ve bütün hayatım değişti" diye başlamıştı Yeni Hayat isimli romanına Orhan Pamuk. Ben de bu yazıma "Her şey bir film ile başladı" diyerek giriş yapmak istiyorum. Gerçekten de yukarıda ifade ettiğim türde geriye doğru bir değişimin yaşandığı günümüz Anadolu’ sunda, yüz yıllarca önce, Ortaçağda, at binip kılıç kuşanan kadınların olabileceği aklıma dahi gelmezdi. Ta ki Ezel Akay’ın "Hacivat ve Karagöz Neden Öldürüldü" isimli filmini izleyene kadar.

Filimde savaşta ve barışta erkeğin yanında yer alan, at binip kılıç kuşanan kadınları görünce çok şaşırdım. Önce, onların filmi renklendirmek, çekiciliği arttırmak için konulmuş unsurlar olabileceklerini düşündüm.

Ancak sonra, Ayşe Hatun ve diğer kadınlar acaba gerçekten var mıydı sorusu aklıma takıldı kaldı.

Bu merakı gidermenin bir tek yolu vardı; o da araştırmak.

Araştırmalarım sonucunda ulaşabildiğim ve http://anadolutarihi.googlepages.com/ adresinde bir araya getirdiğim makale ve yazıları okuyunca anladım ki gerçekten de tarihte, Anadolu’nun Türkleşmesi sahnesinde; savaş zamanında erkeğin yanında at binip kılıç kuşanan, düşmana karşı yurdunu savunan, barış zamanında, yine erkekle birlikte, yurdunu imara çalışan kadınlar yer almıştı ki bu kadınlar bizim kadınlarımız, bacılarımızdı.

Onlar Bacıyan-ı Rum yani Anadolu Bacıları idi. Ki onlar, tarihte, Anadolu’nun Türkleşmesinde ve Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşunda rol oynamış 4 taifeden biri idi:

"Gaziyân-ı Rûm" (Anadolu Gazileri) ,

"Ahiyân-ı Rûm" (Anadolu Ahileri),

"Abdalân-ı Rûm" (Anadolu Abdalları ) , ve

"Bacıyân-ı Rûm" (Anadolu Bacıları)

Bekir Sıtkı GÜRLER 28.03.2007