Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 
 

uzm fizyoterapist mehmet ünal

http://blog.milliyet.com.tr/manuelterapi

14 Aralık '19

 
Kategori
Genel Sağlık
 

Bağırsak Beyin Bağlantısı

Bağırsak Beyin Bağlantısı

Bağırsak beyin bağlantısı gerçek bir bağlantıdır. Anksiyeteyi mide problemlerine bağlayabilir ve bunun tersi de geçerlidir. Gastrointestinal sistem duyguya duyarlıdır. Öfke, anksiyete, üzüntü, sevinç gibi duygular (ve diğerlerinin) bağırsakta semptomları tetikleyebilir.

Beyin, mide ve bağırsaklar üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir. Örneğin, yemek yeme düşüncesi, mide sularını yiyecek gelmeden önce salıverebilir. Bu bağlantı iki tarafa da gider. Sorunlu bir bağırsak, tıpkı sorunlu bir beynin bağırsağa sinyal gönderebildiği gibi, beyine sinyaller gönderebilir. Bu nedenle, bir kişinin mide veya bağırsak rahatsızlığı, endişe, stres veya depresyonun nedeni veya ürünü olabilir. Bunun nedeni, beyin ve gastrointestinal (GI) sistemin yakından bağlantılı olmasıdır.

Bağırsak ve Anksiyete

Bağırsak ve beynin ne kadar yakından etkileşime girdiği göz önüne alındığında, ayrıntıya girmeden önce neden bulantı hissettiğinizi veya stres zamanlarında neden bağırsak ağrısı hissettiğimizi anlamak gerekir. Bununla birlikte, bu, fonksiyonel gastrointestinal koşulların hayal edildiği veya "tamamen kafanızda" olduğu anlamına gelmez. Psikoloji ağrıya ve diğer bağırsak semptomlarına neden olmak için fiziksel faktörlerle birleşir. Psikososyal faktörler, bağırsaktaki gerçek fizyolojiyi ve semptomları etkiler. Başka bir deyişle, stres (ya da depresyon ya da diğer psikolojik faktörler) GI yolunun hareketini ve kasılmalarını etkileyebilir, iltihabı daha da kötüleştirebilir ya da sizi enfeksiyona karşı daha duyarlı hale getirebilir.

Ek olarak, araştırmalar, fonksiyonel GI bozukluğu olan bazı kişilerin, ağrılarını diğer insanlardan daha akut algıladıklarını, çünkü beyinlerinin GI yolundaki ağrı sinyallerine daha duyarlı olduklarını göstermektedir. Stres mevcut acıyı daha da kötü gösterebilir.

Vagus ve Sinir sistemi

Nöronlar beyninizde bulunan ve vücudunuza nasıl davranacağını söyleyen merkezi sinir sistemindeki hücrelerdir. İnsan beyninde yaklaşık 100 milyar nöron var. İlginçtir ki, bağırsaklarınız beyninize sinir sisteminizdeki sinirlerle bağlanan 500 milyon nöron içerir. Vagus siniri, bağırsaklarınızı ve beyninizi bağlayan en büyük sinirlerden biridir. Her iki yöne de sinyaller gönderir. Örneğin, hayvan çalışmalarında, stres vagus siniri yoluyla gönderilen sinyalleri inhibe (Engeller) eder ve ayrıca gastrointestinal problemlere de neden olur.

Benzer şekilde, insanlarda yapılan bir araştırma, irritabl barsak sendromu (IBS) veya Crohn hastalığı olan kişilerde, vagus siniri fonksiyonunun azaldığını gösteren bulgular ortaya çıkarmıştır.

Farelerde yapılan ilginç bir çalışma, onları bir probiyotikle beslemenin kanlarındaki stres hormonu miktarını azalttığını buldu. Bununla birlikte, vagus sinirleri kesildiğinde, probiyotik etkisizdir. Bu vagus sinirinin bağırsak-beyin ekseninde ve stresteki rolünde önemli olduğunu göstermektedir.

Nörotransmitter

Bağırsaklarınız ve beyniniz ayrıca nörotransmiterler denilen kimyasallarla da bağlanır. Beyinde üretilen nörotransmitterler duyguları kontrol eder. Örneğin, nörotransmitter olan serotonin, mutluluk duygularına katkıda bulunur ve ayrıca vücut saatinizi kontrol etmenize yardımcı olur. İlginçtir ki, bu nörotransmiterlerin birçoğu aynı zamanda bağırsak hücreleriniz ve orada yaşayan trilyonlarca mikrop tarafından da üretilir. Bağırsakta büyük oranda serotonin üretilir.

Bağırsak mikroplarınız ayrıca, korku ve endişe duygularını kontrol etmeye yardımcı olan gamma-aminobütirik asit (GABA) adında bir nörotransmiter üretir. Laboratuvar farelerinde yapılan çalışmalar, bazı probiyotiklerin GABA üretimini artırabildiğini ve anksiyete ve depresyon benzeri davranışları azaltabileceğini göstermiştir.

Bağırsak Mikropları Beyni Etkileyen Diğer Kimyasalları Yapar

Bağırsaklarınızdaki trilyonlarca mikrop da beyninizin çalışma şeklini etkileyen diğer kimyasalları da üretir. Bağırsak mikroplarınız, butirat, propiyonat ve asetat gibi birçok kısa zincirli yağ asidi (SCFA) üretir. SCFA'yı lif sindirerek yaparlar. SCFA, beyin fonksiyonunu iştahı azaltmak gibi çeşitli şekillerde etkiler. Bir çalışma, propiyonat tüketmenin gıda alımını azaltabileceğini ve yüksek enerjili gıdalardan elde edilen ödül ile ilgili beyindeki aktiviteyi azaltabildiğini buldu. Başka bir SCFA, bütirat ve onu üreten mikroplar, kan beyin bariyeri olarak adlandırılan ve beyin ile kan arasında bariyer oluşturmak için de önemlidir. Bağırsak mikropları ayrıca beyni etkileyen başka kimyasallar üretmek için safra asitlerini ve amino asitleri de metabolize eder.

Safra asitleri karaciğer tarafından yapılan ve normal olarak diyet yağlarını emen kimyasallardır. Ancak beyni de etkileyebilirler. Farelerde yapılan iki çalışma, stres ve sosyal bozuklukların safra asidi üretimini bağırsak bakterileri tarafından azalttığını ve üretimlerinde yer alan genleri değiştirdiğini buldu.

 

Bağırsak Mikropları İnflamasyonu Tetikler

Bağırsak beyin ekseniniz ayrıca bağışıklık sistemi ile bağlanır. Bağırsak mikropları, vücuda neyin geçtiğini ve neyin atıldığını kontrol ederek bağışıklık sisteminizde ve iltihaplanmada önemli bir rol oynar. Bağışıklık sisteminiz çok uzun süre açık kalırsa, depresyon ve Alzheimer hastalığı gibi birtakım beyin bozuklukları ile ilişkili inflamasyona yol açabilir.

Lipopolisakarit (LPS), bazı bakteriler tarafından yapılan inflamatuar bir toksindir. Bağırsaktan kana çok fazla geçerse, iltihaplanmaya neden olabilir. Bu Bakteri ve LPS'nin bariyerden kana geçmesiyle gerçekleşir. Kanda enflamasyon ve yüksek LPS, ciddi depresyon, demans ve şizofreni dahil olmak üzere bir dizi beyin hastalığı ile ilişkilendirilmiştir.

 

Bağırsak-beyin bağlantısı, kaygı ve sindirim

Fiziksel belirtiler

Özellikle boyun ve omuzlarda sert veya gergin kaslar

Baş ağrısı

Uyku problemleri

Titreme

Son zamanlarda cinsel isteksizlik

Kilo kaybı

Huzursuzluk

Davranış belirtileri

Erteleme

Diş sıkma

İş tamamlama zorluğu

Tükettiğiniz alkol veya yiyecek miktarındaki değişiklikler

Sigarayı bırakmak veya normalden fazla sigara içmek

Başkalarıyla birlikte olma veya onlardan uzaklaşma arzusu

Duygusal belirtiler

Çok büyük gerginlik veya baskı hissi

Sinirlilik

Hızlı öfke

Depresyon

Zayıf konsantrasyon

Bazı şeyleri hatırlamakta sorun

Mizah duygusu kaybı

Kararsızlık

Ayrıca fibromiyalji, otizm, Parkinson, MS, kanser vb. hastalıklar bu bağlantının sağlıklı çalışmaması ile ilişkilendirilmiştir.

Bağırsak beyin ekseni, bağırsaklarınız ve beyniniz arasındaki fiziksel ve kimyasal bağlantılara işaret eder. Bağırsak ve beyniniz arasında milyonlarca sinir ve nöron bulunur. Nörotransmiterler ve bağırsaklarınızda üretilen diğer kimyasallar da beyninizi etkiler. Bağırsaklarınızdaki bakteri türlerini değiştirerek beyin sağlığınızı iyileştirmek mümkün olabilir.

Omega-3 yağ asitleri, fermente gıdalar, probiyotikler ve diğer polifenol bakımından zengin gıdalar, bağırsak-beyin eksenine faydalı olarak bağırsak sağlığınızı iyileştirebilir. Ayrıca özel diyetler, vitamin-Takviyelerin kullanımı, manuel terapi, visseral tedaviler, kraniosakral terapi vb. bağırsak, beyin iletişimini normale çevirecek önemli tedavilerdir.

 
Toplam blog
: 89
: 144
Kayıt tarihi
: 18.05.13
 
 

Omurga Sağlığı Merkezi Uzman fizyoterapist Mehmet ÜNAL Medipol üniversitesi Fizyoterapi ve Rehabi..