Bamya'nın inanılmaz faydaları ve diyete katkısı...

Bamya çoğumuzun sevmediği yiyeceklerden birisidir. Özellikle küçükler, evde bamya yemeği yapıldığında yememek için bin bahane uydurup, sofradan kaçarlar!

Bende küçüklüğümde bamyayı sevmezdim ve çeşitli bahaneler uydurup, kuru ekmeğe razı olurdum! Rahmetli anam da bunu yiyeceksin diye beni zorlardı.

Bugün ise bamya yemeği en sevdiğim yiyecekler arasında yer alıyor ve kendi bahçemde yetiştirdiğim bamyaları ailecek severek yiyoruz.

Biz gelelim Bamyanın tarihine ve faydalarına:

Bamya ebegümecigiller familyasından ılık iklimlerde yetişen bir yıllık bitki çeşididir. 

Sapı, ılık iklimlerde 70-90 cm olup sıcak iklimlerde 1-2 m’yi bulmaktadır.

Bamyanın, yaprakları el ayası biçiminde, kökleri oldukça derinde, meyvesi ince uzun piramit biçiminde, tohumları ise yuvarlak, oval ve yeşil renktedir.

Kuraklığa dayanabilen bu bitki, dondan kötü bir şekilde etkilenmektedir.

Bamya yetiştiriciliği, ülkemizde özellikle Ege ve Marmara bölgelerinde yoğunlaşmış olup ayrıca Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde de yaygınlık kazanmıştır.

Bu durum da zamanla iklimle uyum sağlayan yerel bamya türlerinin oluşmasına sebep olmuştur.

Amasya bamyası, Sultani bamya, Balıkesir bamyası ve Bornova bamyası gibi bamya çeşitleri mevcuttur. Bizim buralarda da Giritli bamyası epey meşhurdur.

Bamyanın yararları nelerdir:

Bamya mide ve bağırsakların düzenli çalışmasını sağlayarak sindirim sistemine yardımcı olmaktadır.

Lif oranı yüksek bir besin olan bu bitki, kabızlığı gidermede faydalıdır ve idrar söktürücüdür.

Mineraller açısından zengin bir bitki olan bamya, halsizliğe de iyi gelmektedir.

Uzman Diyetisyen Şebnem Kandıralı’ya göre;

Bamya hem kadınlar hem erkeklerin günlük diyet lifi ihtiyacının yüzde 10’unu karşılar.

Yarım su bardağı dilimlenmiş, pişmiş bamya 2 gram diyet lifi sağlar, 25 kaloridir.

Çözünür ve çözünmez lif içerir. Çözünür lif diyabet ve yüksek kan kolesterolünü önler, çözünmez lif sindirim sistem fonksiyonlarını düzenler.

Lif alımı obezite riskini, felç, kalp hastalığı ve hipertansiyon riskini azaltır.

Yarım bardak pişmiş bamya kadınların günlük C vitamini ihtiyacının yüzde 17’ini, erkeklerinde yüzde 15’ini karşılar.

C vitamini kuvvetli bir antioksidandır, kanser riskini, yaşa bağlı makula dejenerasyonunu ve hipertansiyonu azaltır. Ayrıca C vitamini kemik, deri, kan damarları ve bağışıklık sistemi sağlığı için gereklidir. Bamya ısı, ışık ve havaya maruz kaldıkça C vitamini etkinliği azalır.

Bamya alındıktan 3-4 gün içinde kullanılmalı ve C vitamini kaybını önlemek için sadece pişirmeden önce kesilmelidir.

Pişmiş bamyanın ½ bardağında 37 mikrogram folat vardır. Folat, protein, karbonhidrat ve yağ metabolizması için gereklidir.

Sinir sisteminin düzgün çalışması, kırmızı kan hücreleri ve DNA ve RNA gibi genetik materyallerin sentezi için gereklidir.

Yeterli folat alımı depresyon, kanser ve kalp hastalık riskini azaltır.

Bamya gibi folat zengini besin tüketimi hamile kadınlar için çocuğun herhangi bir doğum kusuru ile doğmasını önler.

Bamyanın antioksidan bileşik konsantrasyonu diğer antioksidanı yüksek sebzeler ve çoğu yüksek antioksidan içeriği olan meyveye kıyasla daha yüksektir. Antioksidanlar serbest radikallerin DNA ve hücre zarına verdiği hasarı önlerler. Diyetle yüksek oranda antioksidan alımı kalp hastalığı, kanser veya Alzheimer hastalığı gibi nörolojik bozuklukları önler.

Bamyadaki müsilaj ve zamkların ince bağırsakta emilimi düzenleyerek kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur.

Kilo kaybı için düşük kalorili ideal bir sebzedir.

Bamya, sağlık faydalarını yitirmemesi için kısık ateşte pişirilmelidir.

Bamya probiyotik olarak adlandırılan iyi bakterilerin yayılmasını kolaylaştırır, B kompleks vitaminlerin biyosentezine yardımcı olur.

Bamya iyi bir laksatif görevi görür, ülseri iyileştirir, spastik kolon tedavisinde etkilidir ve mide-bağırsak kanalını yumuşatır.

Bamya okzalattan zengindir, ancak bir çikolata, kuzu eti veya ıspanak kadar yüksek oranda değildir.

Eğer okzalata eğilimli böbrek taşınız varsa bamya tüketiminde aşırıya kaçılmaması önerilir.