Bankacılıkta "Obama Modeli" mi geliyor?

Bildiğiniz gibi ABD finansal krizle başlayıp, tüm dünyayı saran ekonomik krizin faturası bankacılara çıkartıldı. Bunda haklılık payı var mıydı? Diye bir soru akla geliyor.

Bankaların yaptıkları onca reklâm ile pastadan pay kapma savaşı gittikçe kızışırken, yeni ortayla atılan ve ABD de uygulanan “Obama Modeli” ülkemizde de tartışılmaya başlandı.

Obama Modeli nedir?

Obama Modeli, tüm bankaların topladığı mevduatın ancak yüzde 10 nu bir banka toplayabilecek. Yani bir banka ne kadar güvenilir olursa olsun, toplayabileceği mevduat ancak toplam mevduatın yüzde 10 u kadar olabilecek. Eğer toplam mevduat 100 lira ise bir banka ancak 10 lira mevduat toplayabilecek.

Bu modelin anlamı, küçüklere de pastadan pay vermek gibi geliyor. Biliyorsunuz ülkemizdeki banka hortumlaması, genellikle küçük bankaların patronları tarafından yapıldı.

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan düzenlediği basın toplantısında “Finans kuruluşlarının batmasına izin verilemeyecek kadar büyümesine izin verilmemeliydi” görüşünü savunduklarını söyledi. Bizim finansal sektöre baktığımızda, toplanılan mevduatın ancak yüzde 3-5 ini halka satıyor. Geriye kalanını devlet alıyor. Sonra bankalarımızın, bunca krize rağmen karları katlanarak artıyor. Alınacak böyle bir tedbirin kime faydasının olacağı muallâk!

Bildiğiniz gibi ABD’nin 'bir banka ancak toplam mevduatın yüzde 10'unu taşıyabilir, daha fazla olamaz' diye tedbir aldı. Ve bu tedbirin ismine de “Obama Modeli” dedi.

Gelelim ülkemizdeki Bankaların topladıkları mevduatlara:

Eylül 2009 itibariyle Türkiye’de bankacılık sektörünün topladığı mevduat tutarı 495 milyar 700 milyon TL.

Bu mevduatın bankalara dağılımı ise şöyle sıralanıyor:

Ziraat Bankası; yüzde 19’unu yani 94 milyar 400 milyon TL’sini,

İş Bankası yüzde 14’ünü yani 69 milyar 300 milyon TL’sini,

Garanti Bankası yüzde 12’sini yani 64.3 milyar TL’sini,

Akbank yüzde 11.7’lik oranla yani 57.9 milyar TL’sini,

Böylece mevduat toplama izni olan 32 banka içinde bu dört banka, 495.7 milyarlık toplam mevduatın yüzde 57.7’sini topluyor.

Diğer kamu bankalarından Vakıfbank toplam mevduatın yüzde 8.6’sını;

Halk bankası ise yüzde 8.3’ünü alıyor.

Yani 6 banka yüzde 74. 6’ sini topluyor. Geriye kalan 26 banka da kabataslak yüzde 25 lik bir pay alıyor. Bunun anlamı şu; 26 banka 123 milyar TL’lik bir mevduat topluyor. Oysa “Obama modeli” uygulansa, bu bankaların hakkına çok daha fazlası düşer. Yani gelir dağılımında adalet olmasa da, halkın mevduatı bankalar arasında eşit pay edilir!

Sözde demokrasinin beşiği olan ABD bu modeli uygulayarak, insanların paralarını nasıl değerlendireceğine dair yön verip, tasarruf yapma özgürlüğünü(!) kısıtlamıyor mu?

Sözün kısası; “zenginin parası, züğürdün çenesini yorar” misali, kısada bir hisse aktardık!