- Kategori
- Sosyoloji
BARAJSIZ ADİL SEÇİM SİSTEMİ
Belçikalı hukukçu ve matematikçi VİCTOR D'HONDT tarafından 1878 yılında tasarlanan ve halen Türkiye dahil 25 ülkede uygulanan nispi temsil sistemine göre; Yüksek Seçim Kurulu tarafından ilan edilen Haziran 2015 Genel Seçim Sonuçiarı şöyledir:
TOPLAM GEÇERLİ OY SAYISI: 46.163.243
Partiler Oy Sayıları Milletvekili Sayıları
AKP 18.867.411 258
CHP 11.518.139 132
MHP 7.520.006 80
HDP 6.058.489 80
TOPLAM 43.964.045 550
BARAJDA KALAN OY: 46.163. 243 -- 43.964.045 = 2.199.198
Usulüne göre kullanılsa da, bazı oyların sayılmaması; Anayasamızın (67. Maddesi) öngördüğü Oyların Eşitliği İlkesiyle nasıl bağdaştırılabiliyor?!
Ayrıca, 7.520.006 MHP oyu, nasıl 6.058.489 HDP oyu'na eşit oluyor da her iki parti 80'er Milletvekili çıkarabiliyorlar?!
Dahası, bu sistemde 7 milletvekili çıkarması öngörülen bir seçim bölgesinde; A partisi 60.000 oy alırsa 4 ve B partisi 25.000oy karşılığında 2, C partisi 14.000 oy ile 1 milletvekili çıkarabiliyorlar?!
ÖNERİ
1) Her 100.000 oy ile 1 milletvekili seçilmelidir.
Geçerli oy sayısı 46.163.243 : 100.000 = 461.6'dan 462 milletvekili çıkarılır.
2) 550 değil 462 milletvekili çıkarıldığı için, her partinin toplam oyu 100.000'e bölünerek, milletvekili sayıları hesaplanır:
AKP 189, CHP 112, MHP 75, HDP 61 TOLAM 462
3) Baraj altında kalan 2.199.198 oy; milletvekili seçilme nisabı olan 100.000'e bölünürse, 22 milletvekilinin barajda boğulmaya bırakıldığı görülür. Bu oylar, YSK listesindeki partilere ve bağımsızlara, çok oydan az oya doğru 100.000'e tamamlanarak dağıtılır
Sözgelişi Saadet partisinin 949.178 oyu 100.000'e iblağ edilerek 10 milletvekili kazanır. 1oo.ooo'den az oylar elde kalan son 100.000'e kullanılır.
4) YSK listesindeki oy sıralamasına göre baraj altındaki 22 milletvekilinin dağılımı şöyledir:
Saadet partisi 10, Bağımsızlar 5, Vatan Partisi 2, Bağımsız Türkiye Partisi 1, Demokratik Sol Parti 1, Demokrat Parti 1, Türk Parti 1, Halkın Kurtuluşu Partisi 1
Elde milletvekili seçmeye yeter sayı kalmadığından; Liberal parti, Yurt partisi vb. milletvekili çıkaramamışlardır.
SONUÇ:
Bu önerimin enine boyuna tartışılmasını bekliyorum.
KAYNAK: Altıokrasi, Erol Erdoğmuş, Politik Filozofik Bence'ler, Cinius Yayınları 2015, sayfa: 12-13