Barzani'nin, bilmem kaçıncı "bağımsızlık" duyurusu... Yoksa, ABD ve Türkiye'den yüz mü buluyor?

"IRAK BÖLGESEL KÜRT YÖNETİMİ" BAŞKANI BARZANİ, "BAĞIMSIZLIK" ÇIKIŞINI, 2014 YILINDAN BU YANA SIK SIK TEKRARLIYOR...

Irak Bölgesel Kürt Yönetimi(IBKY) Başkanı Mesut Barzani, Erbil'deki Başkanlık konutunda, Birleşmiş Milletler(BM) Genel Sekreteri(Antonio Guterres) ve beraberindeki heyete, "Dünyanın, IKBY halklarının kendi geleceği hakkında vereceği karardan haberdar olabilmesi için yakın bir gelecek zamanda 'bağımsızlık referandumu' düzenleyeceklerini"(1) söyledi.

*

ÖNCE İNGİLTERE...SONRA DA AMERİKA...KÜRT DEVLETİ  İSTİYOR

Kuzey Irak'taki Kürtlerin kafasına, "devlet kurma" düşüncesini ilk koyan İngilizlerdir...Daha sonra Amerika da konuyu müdahil olmuştur...

Örneğin, İngiliz Hava Kuvvetleri'nin, 1920'lerde, "Mezopotamya'nın kuzey ve doğu hudutları" konusunda yaptığı bir çalışmada, Erbil, Süleymaniye ve Kerkük'ü içine alan ve İngiliz danışmanlarının denetimi altında Güney Kürdistan'da(Bugünkü Kuzey Irak'ta) bağımsız bir devlet kurulması önerilmiş ve bu  öneriye göre de, "Doğu ve Güneydoğu Anadolu, Güney Kürdistan'la birleşeceği güne kadar Türklere bırakılacağı"(2) kararı alınmıştır.

Sonra aradan yıllar geçti...Ama, Kürtlerin bu isteği bitmedi...1980'li yıllarda tekrar ortaya çıktı...Bu çıkış, Fransa ve Almanya birlikteliğinde ve de Amerika desteğinde hareketlendi...PKK da bu çıkışın "askeri kanadı" olarak devreye sokuldu...

Sosyalist Enternasyonel'in 1993 Ekim ayı toplantısında, Avrupa Sosyalist Parlamento Grup Toplantısında, "Zamanın ve şartların bir Kürt Devleti'nin kurulmasına uygun olduğu" söylendi; İngiltere ise, "Irak'ın parçalanması sonunda kurulacak bir Kürt Devleti'ne hoş geldin demeye, samimiyetle" hazır olduğunu ifade etmiştir.

*

ÖNCE...KÜRDİSTAN PARLAMENTOSU'NDA  BAĞIMSIZLIK

Mesut Barzani, "bağımsızlık" konusundaki ilk çıkışını, 3 Temmuz 2014'te, Kürdistan Parlamentosu'nda (IKBY) gerçekleşen kapalı oturumda yapmıştı...Barzani, bu oturumda, "bağımsızlık" için "referandum" hazırlığı yapılmasını talep etmiş; ancak, -o zamanki söylenen adı ile- IŞİD'ın, Kürt  bölgesine düzenlediği  saldırı nedeniyle, "bağımsızlık referandumu" gündemden düşmüştü...

SONRA AMERİKA'DA...

Barzani, bir yıl sonra, 2015 Mayıs ayında, Amerika'ya yaptığı ziyarette, ABD başkanı Obama ve Başkan yardımcısı Biden'le bu konuyu görüşmüş ve sonra da, Washington'daki "düşünce kuruluşu Atlantik Konsey"inde, "bağımsızlık" konusunu bir kez daha gündeme getirmiştir...Burada kendisine sorulan, "Kürdistan'ın olası bağımsızlığına ilişkin tarih verebilir misiniz?" sorusuna, "belirli bir tarih veremem; ancak, "Bağımsız Kürdistan yolda" cevabını vermiştir(3).

ANKARA'DA, MASADA KÜRT BAYRAĞI...

Daha sonra, 1 Aralık'ta Suudi Arabistan'a giden Barzani'nin, başkent Riyad temaslarından sonra, yakın çevresine, "bağımsızlık ilan etsek karşı çıkmazlar" dediği söylenmiştir.

Sanırım, Barzani'yi en fazla yüreklendiren durum, Suudi Arabistan'dan Ankara'ya gelen Barzani'nin Esenboğa Havalimanı VIP salonunda, önlerindeki masada, Türk ve Irak bayraklarının yanında bir de Kürdistan bayrağının bulunması olmuştur(4)...Aynı durumun, Barzani'nin, Çankaya Köşkü'nde Başbakan Davutoğlu ile görüşmesi sırasında tekrarlanması; yani masada yine Kürt bayrağının bulunması, Barzani'yi iyice heveslendirmiştir.

TÜRKİYE, BARZANİ'Yİ OYALIYOR MU?

Olur böyle şeyler..."Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez"...Şu anda, Türkiye'nin Barzani ile iyi geçinmesi menfaati gereğidir....Bu nedenle, ara sıra Barzani'nin ağzına bir parmak bal çalmak ve onu kontrol altında tutmak için gereklidir...

ABD YENİ BAŞKANI TRUMP, HENÜZ KONU İÇİNDE DEĞİL...

Barzani'nin, zaman zaman hatırlattığı "bağımsızlık" konusuna, ABD'nin yeni başkanı Trump, henüz dahil olmamıştır...

Hem Türkiye'nin hem de Barzani'nin, bunu göz önünde tutması gerekir...

*

DÜŞÜNCEM...

Kuzey Irak'ta, "Irak Bölgesel Kürt Yönetimi"nin "bağımsızlık" aşamasına geçerek Irak'ın bütününden ayrılması ve bir "Kürt Devleti" halinde yapılanması, bana göre, en azından bu aşamada mümkün görülmemektedir...

Hele hele, Suriye ve Irak'ın, şimdiye kadar hiç görülmemiş bir şekilde, her gün değişen siyasi ve askeri birlikteliklerin yaşandığı ve düzensizliğin had safhaya ulaştığı bir zamanda...

Daha, başlangıçta Obama ve Putin'in yaptığı ikili görüşme hala geçerliliğini korumaktadır...Bu iki büyük devletin aralarındaki görüşme, İngiltere ve Fransa'nın 1916'da yaptıkları "çıkar paylaşımlı" gizli antlaşmadan(Sykes-Picot) hiç farkı yoktur...Tek fark var; o da, Suriye ve Irak devletlerinin üniter yapılarının bozulacağı ve "federatif yapılar" halinde yeni siyasi yapıların oluşacağıdır...

Bu siyasi yapılanmada, Irak Bölgesel Kürt Yönetimi'nin bağımsızlığı olamayacaktır...

Bu yeni yapılanmalarda, Türkiye'nin "sınır güvenliği", tartışmasız bir şekilde Türkiye'nin istediği şekilde sağlanacaktır...Kısa ve orta vadede, "etnik" ve "din ve mezhebe dayalı demografik yapıları gözeten; ve sınırımıza bitişik "federe yapıların" bazılarının, bir şekilde Türkiye'ye bağlanması da söz konusu olabilir, diye düşünüyorum.

cdenizkent

------------------------ :

(1) "Milliyet.com.tr", 31 Mart 2017

(2) India Office Records(L/PS/10/782.P.2953), LONDRA: 14.4.1920'den, M. Kemal Öke, Musul ve Kürdistan Sorunu(1918-1926),  Ankara: Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü, 1992, s.71

(3) "Hürriyet", 21 Aralık 2015

(4) "HABERLER.COM", 9 Aralık 2015