İkinci neden olarak da kadın rahmi içerisindeki bozukluklar başarısızlığa neden olabilir. Ameliyat sonrası olan yapışıklıklar, kürtaj, çeşitli hastalıklar, miyom, polip gibi rahim rahatsızlıkları ya da bozuklukları embriyonun tutulmasını olumsuz etkileyebilir.
Üçüncü sebep olarak ise bebek sahibi olma durumları olmayan kadınların hemen hemen çoğunda bulunan çikolata kistleri, tüpteki tıkanıklıklar, iltihap ve karın içi yapışıklıklarda tutunmayı zorlaştırabilir.
Başarısız tüp bebek sonrası bu nedenler araştırılarak sorunun ne olduğu öğrenilmeli ona göre bir tedavi yöntemi belirlenip uygulanmalıdır. Rutin yapılan testlerin haricinde sorunun ne olduğunu öğrenmek için bazı testler yapılır bunlar;
Ultrasonografi
HSG ( Rahim filmi )
Histeroskopi (kameralı rahim inceleme )
Preimplantasyon ( genetik tanı )
Başarısız tüp bebek durumuna göre bu testler uygulanarak bir tedavi yöntemi geliştirilir. Bu testler aynı zamanda tedavi edici özelliğe de sahiptir. Tedavi yöntemleri izlenirken yardımcı olabilecek yöntemlerde kullanılmaktadır. Bunlarsa şu şekilde sıralanabilir;
Paternal lenfosit aşısı
Yardımcı tomurcuklanma laserte
Yapay rahim uygulamaları
Blastosist transferi
Akupunktur
Reiki
Antioksidanlar
Tüp bebek yönteminde başarı oranı ne kadardır?
Tüp bebek yönteminde başarı oranında kadının yaşı doğrudan etkilidir. Tüp bebek uygulamalarında uzmanlar kadınların yaşının 35’in altında olmasını önermektedirler fakat bura rağmen yine de yüzde 60 şans verirler. Ayrıca yaş ilerledikçe de bu oran düşer. 45 yaşa gelindiğinde oran artık yüzde 5’e iner. Genel olarak da bakıldığında, tüp bebek başarı oranı ortalama olarak yüzde 40 dolaylarında seyreder.
Yaşın dışında da başarı oranını etkileyen birtakım faktörler daha vardır. Erkek sperminin durumu, kadın yumurtalarının kalitesi ve rahimde bir sorunun varlığı tüp bebek başarısının üzerinde etkili olan argümanlardandır.
Başarısız olan tüp bebek denemeleri daha sonraki denemeleri ne yönde etkiler?
Her tüp bebek denemesinden sonra yapılan denemelerde bir diğerinin yarısı kadar şans verilir. Tabi bu başarısızlıkların incelenmesi yapılarak gözden kaçırılmış olan sorunlar tespit edilip, buna göre hangi yolun izlenmesi gerektiği belirlendiğinde bu oranlar değişebilir. ''Tüp Bebek Tedavisinin Olası Yan Etkileri'' başlıklı yazımda tüp bebek tedavisi ve olası yan etkileri hakkında bilgiler verdim.
Çiftler en fazla kaç tüp bebek denemesi yaptırabilir?
Her yapılan tüp bebek denemesi hem maddi hem de manevi güce ve imkânlara bağlıdır. Genel olarak çiftler 2 veya 3 denemede başarı yakalarlar. İlk denemelerde umutsuzluğa kapılmamak gerekir. Aslında 10 denemeye kadar mümkünatı da vardır fakat her denemede başarı oranı düşer ve yapılacak olan tetkiklerin artması da maliyeti yükseltir. Uzmanlar belli bir sayı vermese de 6’dan fazla denemeden sonra başarı oranının düşmesinden dolayı pek de tavsiye etmezler. Çok nadir de olsa daha fazla denemeden sonra hamilelikte oluştuğu görülmüştür.
Başarısız olan tüp bebek denemelerinden sonra denemeler tekrarlanmalı mıdır?
Tüp bebek başarısızlığını etkileyen faktörler araştırılmalı, kadının yaşı göz önünde bulundurularak buna göre tetkikler yapılmalıdır. Kadının yaşı ilerledikçe yumurtalarda genetik yapısında bozulmalar ortaya çıkabilir. Başarı oranları hesaplanmalı, ilk denemelerdeki olumsuzlukları değerlendirerek yeniden deneme yapılmalıdır.
Tüp bebek denemelerinde iki deneme arasındaki süre ne kadar olmalıdır?
En az bir aydan sonra tekrar başlanabilir. Bu bedensel bir durumdan çok çiftlerin ruhen buna kendilerini hazır hissetmeleri gerekmektedir. Eşlerin isteğine göre süre uzatılabilir. Bu süre yaş durumuna göre değişkenlik gösterir. 40 yaş ve üzeri bir kadında tüp bebek başarı oranı düşeceğinden çok beklemeden deneme yapılmalıdır.
Birincil Nedenler:
Gebelik oluşturması beklenen embriyonun bozulmuş genetik yapısı,
Yumurta gelişimi sırasında kullanılan ilaç protokollerinin uygun olmaması,
Embriyonun geliştiği kültür ortamlarının yeterli olamaması,
Embriyo dış zarının kalınlaşması gibi embriyoya ait nedenler tekrarlayan tüp bebek başarısızlıklarına sebep olabilir.
İkincil Nedenler:
Rahim iç duvarını (Endometrium) etkileyen doğumsal rahim bozuklukları,
Rahim içinde embriyonun tutunmasını engelleyen polip, miyom,
Daha önceki enfeksiyon veya küretajlara bağlı yapışıklıklar,
Embriyonun rahim içinde tutunup büyümesini etkileyen pıhtılaşma fonksiyon bozuklukları,
Kadında genetik veya sonradan oluşan immunolojik (savunma mekanizmaları) bozukluklar, yüksek kalitede de olsa gelişen embriyonun tutunup büyümesini engelleyebilen faktörlerdir.
Üçüncül Nedenler:
Çocuk sahibi olmakta güçlük çeken kadınlarda sıklıkla görülebilen endometriosis hastalığı (çikolata kistleri),
Tüplerde daha önceden geçirilmiş enfeksiyon veya geçirilmiş karın içi operasyonları sonrasında sıklıkla ortaya çıkabilen hidrosalpenks yani tüplerin tıkanıp şişmesi durumları özellikle tedavi edilebilir nedenler arasındadır.”
Tüp bebekte başarı için neler yapmalı?
Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığına yol açan birçok faktör olduğundan çiftin bir bütün olarak ele alınması ve olası faktörlerin yeni bir tedavi öncesinde detaylı bir şekilde araştırılması büyük önem taşıyor.
Öncelikle anne ve baba adayının gebelik oluşumunu engelleyebilecek genetik veya sistemik hastalıklarının bulunup bulunmadığı araştırılmalı özellikle kromozom analizleri, genetik pıhtılaşma faktörleri ve immunolojik araştırmaları gerçekleştirilmelidir. Eğer çiftlerden herhangi birinde kromozomal problem varsa tüp bebek tedavisi sonrası elde edilen embriyolara, transfer için seçilmeden önce, preimplantasyon genetik tarama testleri yapılmalı ve burada seçilen normal yapıya sahip embriyolar transfer edilmelidir. Embriyo kalitesinin yükseltilmesinde, uygun stimulasyon protokollerinin seçimi kaliteli yumurta elde etmedeki en önemli adımdır, yine kaliteli sperm seçiminde yüksek mikroskobik büyütme yöntemleri olan IMSI metodunun seçilmesi elde edilen embriyo kalitesine pozitif katkı sağlayacaktır. Rahim içi bozuklukların önceden belirlenmesi histeroskopi ya da laparoskopi gibi operasyonlarla bu tür bozuklukların giderilmesi yeni bir tüp bebek tedavisine geçilmeden yapılması gereken tedavilerin başında gelir. Embriyonun gelişimini sağlayacak uygun ortamı sağlamadan yapılacak tedavilerde her ne kadar iyi kalitede embriyo gelişirse gelişsin gebelik elde edilemeyecektir.
Stresi Yenmek İçin Psikolojik Destek Şart!
Tüp bebek tedavileri aileler için önemli bir stres durumudur. Bununla birlikte özellikle büyük umutlar ve fedakârlıklarla beraber başlanılan tedavilerdin sürekli negatif sonuçlanması çiftler için oldukça yıkıcı bir etki yaratmaktadır. Bundan dolayı, tekrarlayan tüp bebek başarısızlıklarında, yeni tedaviler öncesi araştırmaların iyi şekilde yapılması, giderilebilecek sorunların ortadan kaldırılmasının yanında, çiftlere durumun anlatılması, onların rahatlatılması ve psikolojik yönden de destek verilmesi başarıyı arttırabilecek faktörler arasında gösterilebilir. Özellikle de kadının kendisini psikolojik olarak hazır hissedebilmesi, sonraki girişim için oldukça önemlidir.
