Başbuğ için Son Sözü Yüce Divan Söyler (mi?)

 Başbuğ nerede yargılanır?

Son sözü Yüce Divan söyler (mi?)

“İnternet Andıcı” soruşturmasında tutuklanan eski Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ’un yargı yeriyle ilgili tartışmalar devam ediyor. Bazı hukukçu ve siyasetçiler Başbuğ'un yargı yerinin Yüce Divan olduğunu savunurken, bazıları da yargı yetkisinin Ağır Ceza Mahkemeleri’nde olduğunu savunuyor.  Yetkinin Ağır Ceza Mahkemeleri'nde olduğunu savunanlar Anayasa’nın 145. maddesini; Yüce Divan'da olduğunu düşünenler ise 148. maddeyi öne sürüyor.

Görev suçu nedir?

Bu iki maddeyle ilgili tartışmalara bakınca meselenin özünün "Görev suçu" kavramı olduğunu görüyoruz.  Yüce Divan tezini savunanlar 148. maddenin “Genelkurmay Başkanı göreviyle ilgili suçtan dolayı Yüce Divan’da yargılanır” hükme dikkat çekiyor. Ağır Ceza Mahkemeleri’ni yetkili görenler ise Başbuğ’a isnat edilen suçun “görev suçu” olmadığını, 145. maddeye göre Ağır Ceza Mahkemeleri'nde yargılanması gerektiğini savunuyor. Dolayısıyla tartışmalar “görev suçu” kavramı etrafında kilitleniyor.

Anayasa'da ya da yasalarda belli bir "görev suçu" tanımı yok.  Hangi suçların görev suçu olduğu da yazmıyor. Ancak genel hukuk prensiplerinden bir çıkarım yapılarak "görevin verdiği yetkiler kullanılarak" işlenen bütün suçlar "görev suçu" kapsamında değerlendiriliyor.

 Yargı yetkisi kimde?

Bu tartışmalar devam ederken, görünüşe göre Ağır Ceza Mahkemeleri 145. maddeyi dikkate alarak kendini yetkili görüyor.  Ancak, Başbuğ'un avukatı tutuklamaya yaptığı itiraz başvurusunda mahkemenin “yetkisiz” olduğunu belirterek, dosya'nın Yüce Divan'a gönderilmesini istedi.  Fakat eğer bir sürpriz olmazsa mahkeme dosyayı Yüce Divan'a göndermeyeceğini şimdiden söyleyebiliriz.  

 Son sözü Yüce Divan söyler

 Eğer mahkeme dosyayı Yüce Divan'a göndermezse, Başbuğ'un avukatı Yüce Divan'a başvurarak "Sizin görev alanınıza giren bir dosyamız var ama Ağır Ceza Mahkemesi kendi yetkisinde olduğunu düşünüyor" diyebilir. O zaman Yüce Divan bu dosyayı mahkemeden isteyebilir. Anayasa'nın 158. maddesine göre "Diğer mahkemelerle Anayasa Mahkemesi arasındaki görev uyuşmazlıklarında Anayasa Mahkemesi'nin kararı esas alınır." Dolayısıyla, eğer Anayasa Mahkemesi(Yüce Divan) "Bu dosyaya biz bakacağız" derse 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nin Başbuğ'u Yüce Divan'a göndermekten başka yapabileceği hiçbir şey yok... Bu noktada, Yüce Divan görevini yerine getiren Anayasa Mahkemesi üyelerinin önemli bir bölümü atayan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün "Yüce Divan" tezini destekleyen açıklamalarını da unutmamak gerek.

 Diğer sanıklar nerede yargılanır?

Ceza Hukuku prensiplerinde yer alan "irtibat ilkesi" gereğince asıl fail hangi mahkemede yargılanırsa, suça iştirak edenler de orada yargılanır. Ancak bu ilkenin Yüce Divan için geçerli olma ihtimali çok zayıf. Çünkü Yüce Divan’da kimlerin yargılanabileceği çok açık bir şekilde “Özel Hüküm” olarak belirtilmiş. Ayrıca, İstanbul Ticaret Odası Başkanı Murat Yalçıntaş'ın yargılandığı davada eski Yargıtay Daire Başkanı Yüce Divan'da yargılanırken, diğer şüpheliler Ankara Asliye Ceza Mahkemeleri’nde yargılanıyor.  Dolayısıyla, Başbuğ ve Kuvvet Komutanları Yüce Divan'a gitse bile, onlarla birlikte suç işledikleri iddia edilen diğer general ve subaylar ağır cezada yargılanmaya devam eder.