Başlangıcından Bugüne Balyoz Davası

 Balyoz Harekât Planı soruşturması ilk tutuklamaların yapıldığı günden itibaren Türkiye gündeminden düşmedi. Bir mahkemenin yaptığı tutuklamaları, bir başka mahkemenin tahliyesi, ardından savcıların itirazı ve yine bir başka hâkim veya mahkeme tarafından çıkarılan tutuklama kararları izledi. 33 kişinin tutuklanmasıyla başlayan soruşturma, 2 yılsonunda 3 iddianame ve 250'si tutuklu 365 sanıklı bir davaya dönüştü. Hâkim ve mahkemelerin kararları, bilirkişi raporları kamuoyunda uzun süre tartışıldı. 107. duruşma sonunda karar çıktı.

Dava sonucunda verilen cezaları biliyoruz, peki soruşturma ve ardından gelen dava sürecinde neler yaşandı?

İşte en başından itibaren Balyoz süreci…

 - "Balyoz Harekât Planı" kamuoyunda ilk kez 20 0cak 2010’da Taraf gazetesinin haberiyle duyuldu. Haberin ardından savcılar harekete geçti ve soruşturma başlattı. Taraf gazetesindeki haberi hazırlayan Mehmet Baransu, habere konu olan belgeleri 30 Ocak'ta savcılığa teslim etti.

 - Soruşturma kapsamında ilk tutuklamalar 26 Şubat- 2 Mart 2010 tarihleri arasında gerçekleşti. İlk aşamada emekli Orgeneral Çetin Doğan ile emekli Koramiral Feyyaz Öğütcü’nün de bulunduğu 36 emekli ve muvazzaf subay tutuklandı. Tutuklamaların ardından Orgeneral Doğan ve emekli Koramiral Öğütcü’nün de bulunduğu 15’i emekli, 18’i muvazzaf subay toplam 33 kişi tutuklama kararına itiraz etti. İtiraz 5 Mart 2010'ta reddedildi.

 - Aynı soruşturmada tutuklanan Tuğamiral Turgay Erdağ ile Albay Ali Türkşen’in İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi'ne yaptıkları itiraz ise kabul edildi ve 14 Mart 2010 tarihinde bu kişiler tahliye edildi. Emekli Orgeneral Çetin Doğan, emekli Korgeneral Engin Alan ve emekli Koramiral Ahmet Feyyaz Öğütçü ile Tümamiral Semih Çetin’in de aralarında bulunduğu 7 kişinin aynı mahkemeye yaptığı itiraz ise reddedildi. İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi, 15 Mart 2010 tarihinde tutukluluğun devamını kararlaştırdı. 11. Ağır Ceza Mahkemesi 19 Mart'ta Tümamiral Özer Karabulut’un da tahliyesine karar verdi. Mahkeme aynı gün, daha önce mahkemece serbest bırakılan ama savcılarının itirazı üzerine 10 Mart 2010 tarihinde tutuklanan Yüzbaşı Erdinç Atik ile astsubaylar Mustafa Kelleci ve Abdil Akça’nın avukatlarının yaptıkları itirazı kabul ederek, bu 3 kişinin de tahliyesine karar verdi.

 - İstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti de tutukluluğa yapılan itirazları inceleyerek 31 Mart 2010 tarihinde 9 kişinin daha tahliyesine karar verdi. İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi üye hâkimi Oktay Kuban ise 1 Nisan 2010 tarihinde, emekli Orgeneral Çetin Doğan'ın da bulunduğu 19 kişiyi daha tahliye etti.

 - İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti, savcıların itirazı üzerine 5 Nisan 2010'te hâkim Kuban’ın kararıyla tahliye edilen 11’i muvazzaf, 8’i emekli asker toplam 19 şüpheli hakkında yakalama emri çıkardı.

 - Soruşturma devam ederken, 6-7 Nisan 2010 tarihlerinde eski MGK Genel Sekreteri emekli Orgeneral Şükrü Sarıışık’ın da aralarında bulunduğu 7 kişi daha tutuklandı.

 - Askeri hastanedeki tedavisinin ardından teslim olan Çetin Doğan, 23 Nisan 2010 tarihinde tekrar tutuklanarak cezaevine gönderildi.

 - Tutuklanan kişilerin yaptıkları tahliye taleplerini değerlendiren İstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi üye hakimi Yılmaz Alp, 18 Haziran 2010'da  Çetin Doğan'ın da bulunduğu 18 kişinin tahliyelerine karar verdi. Kararın gerekçesinde, "Eylemin aşaması dikkate alındığında şüpheliler lehine suç vasfının değişme olasılığı da mevcuttur. Mevcut deliller doğrultusunda şüphelilerin katıldıkları ya da görevlendirildikleri Balyoz seminer planında, yapılması planlanan eylemlerin icra hareketlerinin gerçekleştirildiğine ilişkin somut olgular bulunmamaktadır" ifadesi yer aldı. Hâkim Yılmaz Alp, 22 Haziran 2010 tarihinde 12 kişinin daha tahliyesine karar verdi. Albay Cengiz Köylü de 9 Temmuz'da 13. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından tahliye edilince soruşturmada tutuklu kalmadı.

 - Soruşturma 6 Temmuz 2010 tarihinde tamamlandı. İddianame 10. Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderildi. Mahkeme iddianameyi 19 Temmuz 2010'da kabul etti. Mahkeme tensip incelemesi sonucunda 23 Temmuz 2010 tarihinde 102 sanık hakkında yakalama emri çıkarttı.

 - Bir kısmı yakalanan bir kısmı da teslim olan sanıkların itirazı üzerine İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi, 6 Ağustos 2010 tarihinde, haklarında 102 sanık açısından yakalama kararlarının kaldırılmasına oy çokluğuyla karar verdi. Sanıklar tahliye edildi.

 -Bir başka soruşturma kapsamında 6 Aralık 2010'da,  Gölcük Donanma Komutanlığı'nda bir arama yapıldı. Aramada el konulan belgelerden 34 klasör Balyoz davasıyla ilgili olduğu belirtilerek 10. Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderildi. Belgeleri inceleyen mahkeme 162 emekli ve muvazzaf subay hakkında yeniden tutuklama kararı verdi.

 - Davanın 968 sayfalık ilk iddianamesini dönemin özel yetkili İstanbul Cumhuriyet Savcıları Mehmet Ergül, Süleyman Pehlivan, Ali Haydar ve Murat Yönder hazırladı ve İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. İlk duruşmadan 2 gün önce Mahkeme Başkanı Zafer Başkurt görevden alındı, yerine Ömer Diken atandı.  196 kişi hakkında açılan davanın ilk duruşması, 16 Aralık 2010'da yapıldı. Silivri Ceza İnfaz Kurumları Yerleşkesi’ndeki salonda yapıldı.

 - Dava devam ederken, soruşturmada devam etti. Eskişehir’de Emekli Albay Hakan Büyük’ün evinde ele geçirilen yeni Balyoz Darbe Planı belgeleriyle ilgili soruşturma kapsamında 30 Mayıs 2011 günü tutuklanan Harp Akademileri Komutanı Orgeneral Bilgin Balanlı ile Hava Harp Okulu Komutanı Tümgeneral İsmail Taş’ın da aralarında bulunduğu 15’i tutuklu 28 şüpheli hakkında dava açıldı. 2. Balyoz davası" olarak da bilinen bu dava ana Balyoz davası ile birleştirildi.  Balanlı, Ergenekon ve Balyoz soruşturmaları sürecinde tutuklanan en üst rütbeli general oldu.

 - Gölcük Donanma Komutanlığı'nda 6 Aralık 2010 tarihli aramada ele geçirilen belgelerle ilgili soruşturma sonunda Koramiral Deniz Cora, Korgeneraller Korcan Pulatsü, Ziya Güler, Rıdvan Ulugüler ve Abdullah Can Erenoğlu, Tuğgeneral Kubilay Baloğlu, Tümamiral Mücahit Şişlioğlu, emekli Korgeneral Rasim Arslan ve davanın tek sivil sanığı HAVELSAN Genel Müdürü Ömer Faruk Yarman'ın da aralarında bulunduğu 64'ü tutuklu 143 sanık hakkında 264 sayfalık iddianameyle 23 Kasım 2011'de üçüncü bir dava daha açıldı. Bu dava da "Balyoz Davası" ile birleştirildi.

 - Davada 29 Mart 2012'de savcı 920 sayfalık esas hakkında mütalaayı mahkeme heyetine sundu. Mütalaada davadaki tüm sanıklar hakkında "Türkiye Cumhuriyeti hükümetini devirmeye eksik teşebbüs" suçundan 15 yıldan 20 yıla kadar hapis cezası verilmesi talep edildi. Davanın 20 Eylül'de yapılan 107. duruşmasında karar aşamasına gelindi.

 Balyoz Davası'nın özü nedir?

Davanın iddianamesinde, "Balyoz" yapılanmasının, askeri bir müdahale için öncelikle ülkeyi günden güne kaos ve kargaşa ortamına çekerek ortamı şekillendirmeyi planladığı, bu amaçla "Oraj", "Suga", "Çarşaf" ve "Sakal" eylem planlarının hazırlandığı ve üç aşama sonunda darbenin gerçekleştirilmesinin ve 4. aşamada da devrilen hükümetin yerine "Milli Mutabakat Hükümeti"nin kurulmasını amaçlandığı anlatıldı. İddianameye göre, 3 Kasım 2002 seçimlerinde mecliste çoğunluğu sağlayan ve hükümeti kuran partinin kimliği, kadroları ve yönetim tarzından rahatsızlık duyan dönemin 1. Ordu Komutanı emekli Orgeneral Çetin Doğan "Balyoz Harekât Planı" adı altında bir darbe planı hazırladı. Doğan, gerekçesini de  "28 Şubat sürecinde elde edilen kazanımlardan istifade edilememesi ve 2002 seçimlerinde AK Partinin tek parti olarak iktidara gelmesi ile beraber ülkede hızlı bir zemin kayması yaşanması nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti devletinin laiklik karşıtı ve irticai unsurların etkisine girmeye başladığı ve bu nedenle Balyoz Komutanlığının İç Hizmet Kanunu’nun kendisine verdiği Türkiye Cumhuriyeti’ni kollama ve koruma görevinin gereği" olarak gösterdi.  Daha sonra l. Ordu sorumluluk sahası içinde bulunan dönemin Harp Akademileri Komutanı İbrahim Fırtına ve Donanma Komutanı Özden Örnek ile temas kuruldu ve anlaşma sağlandı. Ardından yine aynı saha içerisinde bulunan İstanbul ve Bursa jandarma bölge komutanları ile de anlaşma yapıldı. Dönemin Genelkurmay Başkanı ve Kuvvet Komutanları ise bu planın dışında kaldı. AK Partinin hükümeti kurmasından sonra ise çalışmaların yönü değiştirildi ve önce "Olasılığı en yüksek tehlikeli senaryo" oluşturuldu, akabinde bu senaryonun yürürlüğe konulması için çalışmalar başlatıldı. İddianameye göre bu kapsamda 5-7 Mart 2003 tarihlerinde l. Ordu Komutanlığında 162 subayın katılımı ile jenerik şekilde gerçekleşen seminerde, "Balyoz Harekat Planı"nda darbenin örtülü bir tatbikatı yapıldı.