Bayam Durbilmez ve şiirleri üzenine bir yazı denemesi

ŞAİR BAYRAM DURBİLMEZ ve ŞİİRLERİ ÜZERİNE BİR YAZI DENEMESİ

Abdülkadir GÜLER

Kılı kırka yaran Türkmen dervişi

Gönül kitabının cüzüdür Yunus

Hakk’a vasıl olmak hayali, düşü

Oğuzların nurlu yüzüdür Yunus

Taşımış sırtında büyük aşk ile

Sevmez eğrisini odunun bile

“Hammış, pişmiş, yanmış” çektikçe çile

Sevda ateşinin közüdür Yunus.

(Öze Çağrı/ Bizim Yunus, s. 43 ).

Bu şiiri Bayram Durbilmez’in “Öze Çağrı” şiirler kitabından alıntı yaparak sizlere sundum hem de Merhaba diyerek.

Bayram Durbilmez, şairlerimizin, ozanlarımızın ve bilim adamlarımızın harman olduğu yer Yozgat’tan geliyor. Şiirlerini, sanat ve kültür yazılarını sanat ve kültür dünyamız da yayımlanan çeşitli dergilerde ve gazeteler de okuyorum. Bayram Durbilmez ile yüz yüze tanışmamız merkezi Denizli’de bulunan EGAY-DER‘in hazırladığı çeşitli sempozyumlar ( bilgi şöleni)’da ve en son 6, 7 Kasım 2006 yılında Muğla - Fethiye’de hazırlanan sempozyumda bir araya geldik. Hoşsohbet cana yakın sıcakkanlı bir Anadolu sevdalısıdır..

Bana imzalı olarak armağan ettiği iki adet şiir kitabı vardır. Bunlardan YARNAME (şiir) Ürün yayınları 3.baskı Ankara 2007, ikinci kitabı, ÖZE ÇAĞRI ( şiir ) yine Ürün yayınları 3.baskı Ankara 2008 tarihlidir. Her kitabının da tertemiz bir baskısı ve derli toplu bir kapak kompozisyonları vardır. Albenisi olan iki sevimli şiir kitabı. Bu kitapları zaman zaman alıyor ve döne döne okuyorum. Şairimizin odak ve ağırlık merkezi sevgidir. Hemen hemen her şiirinde bu temayı bulmak olasıdır. “SEVGİ “ adlı şiirinden üç dörtlük:

Sevgi ışık, sevgi umut

Kâinatın gizi sevgi

Sevgi soyut, sevgi somut

Gönlün gören gözü sevgi

Sevgi huzur, sevgi barış

Sevgi ilmek, sevgi nakış

Sevgi gülüş, sevgi bakış

Gönüllerin közü sevgi

(…………………………)

Sevgi ilim, sevgi irfan

Sevgi çare, sevgi derman

Sevgi Tanrı, sevgi iman

Dört kitabın izi sevgi. ( 1 )

Bu “SEVGİ “adını taşıyan şiirini tam üç kez ara ile okudum, her okuyuşta ayrı ayrı anlamlar buldum. Sevgi kelimesini özellikle saydım. Şiirde tam 47 kez kullanmıştır. Başlığı ile şiir de tam 48 kez. “SEVGİ” diye geçiyor. Bu sözcükler hemen hemen her dize de kullanıyor. Ama insanı rahatsız etmiyor. Her biri ayrı bir manayı çağrıştırıyor. Sözcükleri dizelerin aralarında ustaca ve şiirin ahengini bozmadan kullanılıyor. Bunları yaparken de halk şiirimizin geleneğine uygun bir şekilde istif ederek, kafiye ve hece örgüsüne de çok dikkat ve özen gösteriyor. Güzel ve yerinde bir kafiye (uyak) uğruna da şiirin bütünlüğünü ve anlamını da bozmadan yapıyor. Elbette ki bunları yaparken de şiirde şiirin yazımında acele etmiyor, ustaca ahenkli bir şekilde şiir kozasını özenle örüyor. Ayrıca bütünlük içinde güzel ve seçilmiş kelimeleri seçmede özen gösteriyor.Şiir kelimelerle yapılıyor, bunu maharetli bir usta gibi, , gergefinde oya işleyen bir kadın aşkıyla hazırlıyor.

Şair Bayram Durbilmez’in şiirlerini incelediğimizde yukarıda da belirttiğimiz gibi halk şiirimizin geleneğine uygun olarak yazıyor. Zengin ve cinaslı bir kafiye (uyak) örgüsünün yanı sıra, düzenli bir hece ölçüsü de vardır. Dörtlü heceli şiiri ( Davet ), -beşli heceli şiiri ( Aşk Tanrıçası ), yedili Heceli şiiri ( Beni sensiz Bırakma ), Sekiz Heceli Şiiri ( Uslanmaz Gönül), on bir heceli şiiri ( Leyla ) ve 14 heceli şiiri ( Vuslat Arzusu) Şiirlerini örnek olarak gösterebiliriz. 16 heceli yazılmış şiirlerini de görüyoruz. “Tahmis “ isimli şiiri gibi.. Hata 20 heceli şiirleri de vardır örnek olarak: “Gözlerin “ adlı şiiri..Ancak 11 hece ile yazılanları çoğunluktadır. “Sürmeli yârim” , Sevda rüzgarı, Aşkımın Abidesi, Huzura Yolculuk, Ölümsüzlük Tacı, Dokunur gülüm, Hep senin için, Leyla, Sevgiliye Ak Duygular, ve Nar Çiçeğim” gibi şiirlerini örnek olarak göstermek mümkündür.Yine Bayram Durbilmez’in halk şairlerimizde olduğu gibi kullandığı iki mahlasını görüyoruz. “Ozantürk” ve kimi zamanda “Dur / bilmez” mahlasını kullandığını görüyoruz. “ LEYLA” başlıklı şiirinde:

Kalbimde yaralar açsa da yıllar

Ömrü yudum yudum içse de yıllar

Sevdam hiç eksilmez geçse de yıllar

İlk günkü heyecan içimde hâlâ

Ozantürk, canana, kavuşmak gaye

Âşıklık gönlüme en kutlu paye

Asıl Mecnun benim, Mecnun hikâye

Uğruna fedadır her şeyim benim..

(Yârnâme.s.50)

Şunu da söylemekte yarar vardır Bayram Durbilmez, yazdığı şiirlerinin çoğunda cinaslı uyakla yani kafiyeler kullandığını görüyoruz.. Bu konu da ustadır. Hatta yapılan bir yarışmada da Cinaslı şiirler bağlamında Türkiye genelinde birincilik ödülünü de almıştır. Sözü fazla uzattık, bunlardan da örnekler vermeği çok isterdim. YARNAME’ de yer alan şiirlerden: Sürmeli Yârim, (.s.10), Uyan Yarim (.s.16), Efsane Gibi(.s.18, 19), Aşkımın Abidesi( .s. 21), Ölümsüzlük Tacı, (.s. 25 ), Gözlerin ( .s. 26), Dokunur Gülüm (.s. 33), ve Sancılar (.s.63 ), sayfalarda yer alan şiirlerinden sadece birkaç örneğidir..Ustaca ve bolca cinaslı kafilerle yazılmıştır.

Sevgili Bayram Durbilmez, aşk ve sevgi şairidir. Bunları bağlı olarak milli ve manevi değerlerimize son derece bağlı ve saygılıdır. İlâhi aşk, milliyetçilik, Türklük, vatan, toprak, bayrak sevgisi, Hoca Ahmet Yesevi, Yunus Emre, Mevlâna ve Hacı Bektaşi Veli, Sünni ve Alevi kardeşliği, dostluk, hoşgörü ve kardeşlik teması, ahlâk ve insan sevgisini dizelerinde hep ön planda tutar. Gerçek şiir sevgisini dek maziden dün bu güne günümüze dek getirir. Örnek olarak “Benim Şiirim” başlıklı şiirinde şunları vurguluyor:

Maziden ilham alır atiye koşarım ben

Kopuzlu türkü söyler mehterle coşarım ben

Fuzuli, Bâki, Nedim, Şeyh Galip, Yahya Kemal

Karac’oğlan, Köroğlu, Seyrâni Yunus Emre

Birleşir yüreğimde, düşer gönlüme cemre

Gönlümün kubbesinde gülümser nurlu hilâl.( 2 )

Şair Bayram Durbilmez, genel halk şiiri tarzında yazmayı tercih ediyor. Ancak değişik türlerde yazmayı ihmal etmiyor. Hatta aruzla yazılan şiirlerine de rastlıyoruz. YARNAME’ DE yer alan “ SEVDİĞİM” başlıklı şiirinde olduğu gibi. Örnek olarak bir iki beyit sunmakta yarar görüyorum:

Aşkınla yanmış gönlümün seyranı yok ey sevdiğim

Dil mülkümün başkaca bir sultanı yok ey sevdiğim

Her yerde sen varsın gülüm, gördüklerim gölgen senin

Senden biran ayrılmanın imkânı yok ey sevdiğim.

Bir görse Mecnun kıskanır tek sevdiğim sensin benim

Bu gönlümün başkaca bir cananı yok ey sevdiğim.

(Yârnâme, Şiirler, s. 23 ).

Şiir, müstefilün / Müstefilün / müstefilün / müsteilün, / aruz kalıbı ile yazılmıştır.

Şair Bayram Durbilmez, iddialı olarak ve ustaca şiirlerini bizlere sergilemeye çalışırken uyduruk sözlere asla iltifat etmiyor. Kendine özgü şiirler yazıyor. Güzelin, iyinin peşinde koşmayı tercih ediyor. Sade, Kelimelerini seçerken ve şiir kozasın örerken acele etmiyor, ince eleyip sık dokuyor. akıcı, çarpıcı, yalın, duru ve yaşayan bir Türkçe ile yazıyor. İçinde yaşadığı toplumun adetlerine, törelerine saygılıdır. .Aykırı ve isyankâr bir şair değildir. Günün modasına göre de yazmıyor. Türkçeye de sevdalı ozanımız. ” Öze Çağrı” şiirinde bunu en güzel bir şekilde anlatmaya çaba gösteriyor ozanca bir söyleyişle:

Vurgun şimdi Türkçe bile

Türkçe düşün, Türkçe söyle

Bitsin hüzün, bitsin çile

Ey Türk; titre özüne dön ( Öze Çağrı’ kitabının arka kapağından ).

Bu kadar örnekler ve açıklamalarımızdan sonra birazda şairimizi tanıyalım diyorum: Bayram Durbilmez; 1968 Yozgat doğumlu. Edebiyat dünyasına şiirle başladı. Şiirleri Rusça, İngilizce ve değişik Türk lehçelerine çevrildi. Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Bulgaristan, Kosova, Makedonya, Moldova, Tataristan v.b. gibi kimi Avrasya ülkelerindeki çeşitli seçkilerde, dergi ve gazetelerin sanat-kültür sayfalarında şiirleri yayımlandı.Uluslar arası birçok bilim ve sanat, .kültür etkinliklerine katıldı, bildiriler sundu. Uluslararası Kırım Şiir Şöleni, Ukrayna Uluslararası KİTABEK şairler buluşmasında yer aldı; buralarda Türkiye’yi gururla temsil etti. Uluslararası Hazar Şiir Akşamlarına katıldı.

Türkiye içinde ve Türkiye dışında çok sayı da ödüller aldı. Bazı şiirlerinde “Ozantürk” ve Dur / bilmez” mahlasını kullandı, “Cinaslı Şiir “ ve “Sevgi Şairi” olarak tanındı. Hayatı ve çalışmaları konusunda yurtiçinde ve yurtdışında hakkında birçok bilimsel makaleler yazıldı.

Bayram Durbilmez, ayrıca bilim adamı olarak Avrasya ülkelerinde yapılan Uluslararası kongrelerde ( bilgi şölenlerinde ) bildiriler sundu. Öğretim üyesi olarak Azerbaycan ve Kazakistan’da dersler verdi. Türk kültürüne hizmetlerinden dolayı Türk Dünyası Kültürüne Hizmet Ödülü ( 1994 ), Kayseri Kültürüne Hizmet Ödülü (2003 ), Âşıklık Geleneğine Hizmet Ödülü ( 2004 ), Motif Halk Bilimi Teşvik Ödülü ( 2005 ), Türklük Bilimine Hizmet Ödülü ( 2006), İLESAM, Folklor Araştırmaları Kurumu ( FAK ) ve KİTABEK ’ten hizmet ödülü aldı. Halen Kayseri Erciyes Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görevini sürdürmektedir. Evli ve iki çocuk babasıdır.

Eserlerinden bazıları: Araştırma ve İnceleme kitapları; Taşpınarlı Halk Şairleri (1998 ), Kayserili Halk Şairlerinin Şiirlerinde Kıbrıs (1999), Türk Halk Kültüründe Hoşgörü (2000), Âşık Meydanî Hayatı - Sanatı, Şiirlerinden Örnekler (2000), Kayseri ve Yöresi Halk Bilimi Kaynakçası (2002 ), Sorgunlu Sıtkı Baba Divânı (2003), Ozan Gürbüz Değer / Hayatı, Sanatı ve Şiirlerinden Örnekler (2007),

Derleme kitapları: Destanlarla Erzincan ( B.S.Özsol ve N. Aslan ile birlikte 1992), Ozanlardan Yürek Sözleri (2004), Yârnâme’nin Yankıları (2004).

Şiir kitapları: Vatanımın Bağrında Şiir Tomurcukları (1984), Çileli Hayat-Huzura Hasret (1988), Öze Çağrı (1993), Yârnâme, (2002 ) ve “Turnalar” ( yayımlanacak ) kitaplarındandır.

SONUÇ. Yozgat’ın bağrından çıkan ve Türk kültürüne önem veren değerli şair, yazar ve bilim adamı Bayram Durbilmez, henüz yakası açılmadık lirik şiirlerle bizlere merhaba diyor. Türk edebiyatı coğrafyasında kendine özgü ayrı bir yeri vardır. Türkçesi güzel, kelime hazinesi zengin, adeta sözcüklerle dans eder gibi şiir yazıyor. O kolaya kaçmıyor, halk şiirimizin en güzel örneklerinden sunmaya çalışıyor. Zor şiirin kıyısında açık ve gerçek şiirin masmavi denizlerine kulaç açıyor. Ahmet Yesevi, Mevlâna, Yunus Emre hayranı olup, yüreği Türklük ve vatan sevdasıyla dopdolu bir şairdir. Bayram Durbilmez’i yakından tanıyanlardan Azerbaycan’dan Doç. Dr. Tamilla Aliyeva :” Bayram Beyin aşk şiirleri çiçekler gibi o kadar güzeldir ki, bilmiyorsun hangisini derip koklayasın Ama “Sürmeli Yârim”’den konuşmasam bağışlanmaz. Bu şiir belki de aşkın ebedi olması hakkında yazılmış bir senfonidir” Bulgaristan’dan İsmail A. Çavuşev : “Türkiye’de yayımlanan, son yıllarda okuduğum şiir kitapları içinde beni en çok etkileyen Yârnâme ’dir. Türk şiiri Bayram Durbilmez’in dilindeki akıcılık ve ustalık dikkatimi çekti”.. Halk bilimi araştırmacılarımızdan yazar ve şair Hayrettin İvgin ise: “ Kısa heceli şiirlerde başarılı olmak oldukça zordur. Şiirde ahengi ve akıcılığı yakalamak ustalık ister. (…) 5 kıtalı “ Gönce-i Dil “şiirde 4 heceli olup bence zoru yenmiş bir şiirdir. Bu şiir aynı zamanda “ Failatün” kalıbına da uygun düşmektedir.

Adana’da Aykırısanat Dergisi’ni uzun yıllar çıkaran, değerli şair öğretmen meslektaşım M. Demirel Babacanoğu ise: “ Divan ve halk edebiyatı estetiğini birleştirmiş şair, her ikisini de yansıtır, durur. Şair, şiirlerini cinaslar üstüne kurmuş genellikle..Aşk, sevgi baş tacı edilmiş; divan şiirinin içe, halk şiirinin dışa dönüklüğünden bir birleşim oluşturmuştur; güzellik katılmış tüm dizelere”..diyor.

Bilmiyorum bu güzelim sözlerden sonra bize bir daha söz düşer mi?.Bütün bu duygu ve düşüncelere aynen katılıyor ve altını çiziyorum.

21. yüzyılda halk şiirimizin geleneğine bağlı olarak, taptaze yazmayı sürdüren bir ozanımızdır. Genç olmasına rağmen kısa zamanda yurt içinde ve yurtdışında adını onurla duyurabilmiştir. Şiirlerini, değişlerini severek okuduğumu ifade etmek isterim. Bu çalışmalarından dolayı tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum. Söke’den selam ve saygılar, sevgiler gönderiyorum. Eline, diline sağlık ve ömrüne bereket diyorum.

1- Yârnâme / Şiir, Bayram Durbilmez, Ürün Yayınları 3.baskı. Ankara 2007.s.7-8.

2- Öze Çağrı / Şiir, Bayram Durbilmez, Ürün Yayınları 3.baskı, Ankara2008..s.72.

NOT: Meraklısı için:

Bayram Durbilmez, bayramdurbilmez@gmail.com.