Bebeğim ek gıdaya geçişe hazır mı?

Bebeğimin Ek Gıdaya  Hazır Olduğunu Nasıl Anlarım?

Ek gıdaya geçişte bana sık sorulan soruların başında ”bebeğime ne zaman ek gıda başlamalıyım” sorusu yer almakta. Nedense bizim kültürümüzde, annelerimiz arasında ‘bebekler bir an evvel katı gıdalarla tanıştırılmalı, yenen yemeğin sularından tattırılmalı’ gibi bir inanış mevcut. Ülkemizde ek gıdaya geçişte bir acelecilik durumu mevcut. TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) 2008 verilerine göre ülkemizde bebeklerin 6 ay sadece anne sütüyle beslenme oranları % 42 de kalmakta.  Yani bebeklerin pek çoğu 6 aydan önce ek gıdaya geçmekte. Peki doğru mu bu inanış? Tabi ki de hayır. Dünya Sağlık Örgütü, Amerikan Pediatri Akademisi ve T.C Sağlık Bakanlığı  bebekleri ilk 6 ay sadece anne sütüyle beslemeyi öneriyorlar. Anne sütü,  insanoğlunun tüm uğraşılarına rağmen henüz bir benzeri üretilememiş eşsiz bir besindir. Yaşamın ilk 6 ayında bebeğin tüm gelişimsel özellikleri ve ihtiyaçlarına en uygun besin anne sütüdür.  Tek başına anne sütü, bebek D vitamini ile desteklendiği takdirde, ilk 6 ay bebeğin tüm gereksinimlerini  karşılar.

Ancak 6. aydan sonra tek başına anne sütü bebeğin tüm enerji, protein, vitamin, mineral  ihtiyaçlarını karşılamaya yetmemektedir. Anne sütünün tek başına  enerji ve besin öğeleri gereksinimini tam olarak karşılamadığı dönemde başlayan ve diğer yiyecek ve içeceklerin anne sütü ile birlikte verildiği sürece “tamamlayıcı beslenme” adı verilmektedir. Ek gıdaya  geçiş bebeğin hayatında önemli dönüm noktalarından biridir.

Bebeklerin katı besinlerle beslenme yetenekleri; sinir-kas, sindirim, boşaltım ve savunma sisteminin olgunlaşması ile ilişkilidir. Altıncı aydan itibaren sağlıklı bebekler daha güçlü besinleri sindirebilecek mide-barsak ve sinir sistemi gelişimine ulaşırlar ve ek gıdaya geçiş için hazır  olurlar.

Eğer bebeğiniz;

Altıncı ayını doldurmuşsa,

Başını dik tutabiliyorsa,
Destekli veya desteksiz oturabiliyorsa. Çünkü oturmak bebeğin çevre üzerindeki kontrolünü kolaylaştırır; aspirasyon (gıdaların solunum yollarına kaçması)  riskini azaltır.
El göz koordinasyonu gelişmişse,
Sizin yediğiniz yemeklerle ilgili görünüyorsa; yiyeceklere veya çatal-kaşığınıza uzanıyorsa,
Kaşığın ucunu uzattığınızda tatmak için ağzını açıyorsa,
Yemek gördüğünde veya yemek yiyenleri izlerken  ağız hareketleri yapıyorsa,
Kaşıkla beslemeye çalıştığınızda diliyle itmiyorsa,
Katı besin verildiğinde emmeye çalışmak yerine çenesini-dilini oynatıyorsa,
Anne sütü veya biberon maması aldıktan sonra halen aç olduğunu size hissetiriyorsa,

ek gıdaya/tamalayıcı beslenmeye geçiş için hazır demektir.

Ek Gıdalara Erken Başlamanın Sakıncaları

Eğer söylediklerimi gözardı edip ek gıdalara geçişte aceleci davranırsanız;

Bebeğinizin yaşına göre alması gereken anne sütü miktarı kısıtlanır. Bu da büyüme ve gelişmesini olumsuz etkiler.

Anne sütüyle ilk 6 ayda alması gereken koruyucu etmenleri daha az aldığı için sık enfeksiyon geçirme riski artar.
Allerjik hastalıkların özellikle de besin allerjilerinin görülme sıklığı artar.
Bebeğinizin ileride şişman bir birey olma ve tip 1 diyabete yakalanma riski artar.
Çocuğunuzun böbreklerine ve sindirim organlarına  henüz hazır olmadığı ölçüde yüklenmiş olursunuz.

Ek Gıdalara Geç Başlamanın Sakıncaları

Büyüme ve gelişmede duraksama görülebilir.

Malnutrisyon (kötü beslenme) sıklığı artar.
Demir, çinko gibi çeşitli minerallerin eksiklikleri görülebilir. Altıncı aya kadar yeterli demir ve çinko desteği sağlayan anne sütü, bu aydan sonra bebeğin tüm besin ihtiyaçlarını karşılama özelliğini yitirir.
Bebeğin çiğneme-yutma koordinasyonu kurabilme yeteneği gecikir.
Yeni tat ve yapıdaki besinlere alışması gecikir.
 

Yazının devamı ve diğer yazılarım için

 http://www.guncelanne.com/adim-adim-ek-gidaya-gecis/#sthash.SqAGhayV.dpuf

Elif Çakır
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

http://www.guncelanne.com/

https://twitter.com/drepb

http://instagram.com/guncelanne