Bebeğinizi Uykuya Hazırlayın

Ne zamandır uyku hakkında yazmadığımı fark ettim. Oysa bizde macera çok ancak bu aralar önceliğimiz tuvalet olduğundan 'uyku' konusu önceliğini kaybetti. Daha doğrusu peşini bıraktım. Akşam erken yatıyor. Üstelik de kolayca uykuya geçiyor. Bir masal veya ninni istiyor. Dert etmekten çoktan vazgeçtim. Zaten gerek de yok.

Ancak elbette ilk başlarda böyle değildi. Onlarca çaresizlik temalı yazım var. İşin içinden çıkamadığım anlarda, uykusuzluktan harap sinirlerimin esiriyle imza atmışım. 2,5 yıl sonra dönüp baktığımda aslında durumun doğal sürecinde ilerlediğini görüyorum. Bazı bebekler daha çok sever uykuyu. Koray onlardan biri olmadı. Tıpkı annesi gibi. Bu durumda annenin bebeğe yol göstermesi gerekiyor. Cry-it-out, Ferber, Tracy Hogg veya Dr.Sears yöntemlerinden bahsetmeyeceğim. Kendinize, bebeğinize ve aile yapınıza uygun olan yöntemi seçeceksiniz ama öncesinde bebeği uykuya hazırlamak gerekiyor.

Düşünsenize bir zamanlar kesintisiz en az 7-8 saat uyuyordunuz. Günün birinde 3 kiloluk bir çalar saati koydunuz baş ucunuza. Bir bakıyorsunuz gece boyu saat başı çalıyor, bir bakıyorsunuz beklediğiniz saatte ses çıkmıyor. Fabrikadan ayar yapılmadan çıkmış. Şimdi açın kullanma klavuzunu. Sizinkinden çıkmadı mı? Valla benimkinden de çıkmadı. Ben kendi tecrübelerimi anlatayım en iyisi, siz de kendi notlarınızı alın :)

Rutin

Uyku öncesi rutin iyi bir uyku alışkanlığı kazandırmanın ilk aşaması. Koray 2 aylıktı henüz gündüz uykuları düzene girmemişti ve ben akşam yatmadan önce bir rutin oluşturmaya başlamıştım. Süt+banyo+masaj › uyku. Şu anda sadece sütü çıkardık rutinden. Onun dışında akşam yemeğinden sonra sakin geçen bir yarım saatten sonra banyo+masaj+masal › uyku olarak hayatımıza devam ediyoruz. Çocuk başına ne geleceğini biliyor. Bir sonraki aşamaya itiraz etmiyor ve en sonunda ışıkların söneceğini ve 'UYKU VAKTİ' kelimelerini duyacağını biliyor. İtirazının bir sonuç vermeyeceğini çok önce öğrenmiş durumda Koray. Her ne kadar 'uyumayacağım' dese de banyoya girdiği anda esnemeye başlıyor. Vücut ritminin doğal süreci bu. Siz rutininizi belirleyip üşenmeden, atlamadan devam ettirirseniz çok geçmeden bebeğiniz bu düzene alışacaktır. Dediğim gibi önemli olan vazgeçmeden her akşam uygulamak.

Güven Hissi

Bebekler hayatlarının ilk bir kaç ayında geceleri sık sık uyanır. Önce açlıktan uyanırlar. Biraz daha büyüdükten sonra alışkanlık haline dönüşür bazı bebeklerde gece uyanmaları. Çevreyi kontrol etmek için uyanırlar bu sefer de. Biz yetişkinler de aslında sık sık uyanıyormuşuz ve bunların büyük çoğunluğunu hatırlamıyormuşuz. Şimdi düşünün gece yarısı uyandınız ve kendinizi başka bir yatakta, başka bir odada buldunuz. En son hatırladığınız mekan burası değil. Tedirgin olmaz mısınız? Veya en yakınınızdaki, güvendiğiniz insanın adını sayıklamaz mısınız? İşte bizim minikler de aynen bunu yapıyorlar. Hepsi değil, bazıları. Deliksiz uyuyan bebeklerin annesi zaten bu yazıyı okumayacaklardır:) Geceleri uyku derinliği azaldığı anda uyanan bebek gözlerini açar ve etrafa şöyle bir bakar. Kendi odası, kendi yatağı... her şey yolunda demektir, uykuya devam edebilir. Ancak kollarınızda veya sizin yatağınızda uyumuş olan bebeğiniz gece yarısı uyandığında kendini bambaşka bir odada veya yatakta bulursa emin olun yaygarayı basacaktır. Kucağınıza almayın, yatağınızda uyutmayın demiyorum. Gece yarısı gözlerini açtığında uykuya ilk geçtiği yerde olmasını sağlayın ki yeniden kolayca uykuya dalabilsin, diyorum.

Anne Kucağından Kurtulma

Yenidoğan bebeğin kucağınızda uyuması kadar muhteşem, tarif edilemez bir his daha yoktur. Hele hele göğsünüze kafasını dayayıp da kalbinizi dinleyerek sakinleşmesi... bundan daha büyük bir haz yoktur. Anne olan anlar! Üstelik kolayca da uyur bebekler, kucakta hafif hafif sallanarak. Ancak bir kaç ay içinde iyice ağırlaşan ve ebat olarak da büyüyen yavru, kollarınızda rahat edemez hale gelir. Zaten siz de kollarınızı hissetmemeye başlarsınız. Doğru bir zamanlama ile bebeğinizi kucağınızda değil de yatakta uyutmaya alıştırabilirsiniz. Bunun için bebeğinizi iyi takip edin. İlk uyku sinyallerini aldığınızda yatırın. Hemen ilk günden uykuya dalmasını beklemeyin. Sızlanacaktır, istemeyecektir. Siz onu rahatlatana kadar yanında kalın. Bazı uzmanlar ¨bırakın ve çıkın¨ diyorlar. Bu, sizin uykuya olan bakış açınıza uymayabilir. Orası size kalmış.

Anne = Emzik Değildir

Uykusuzlukla boğuşan anne en sonunda pes edip gecede 8 kere uyanıp emmek isteyen bebeğini yanına alabilir. Yine uyanırsınız ama hiç değilse yerinizden kalkmadan, uykuyu çok açmadan emzirip devam edersiniz. Bebeğiniz 6-7 aylıksa hele o yanınızda yatarken dönüp bulur süt kaynağını, sizi zahmete bile sokmaz. Biliyor musunuz, bebek bu sefer daha sık uyanmaya başlıyor. Anne ve meme yanı başındadır bilir. Anneyi sakinleştirici, memeyi uykuya geçmek için araç olarak kullanır. Zaten anne çok geçmeden 'kullanıldığını' anlar. Bebek annesini kocaman bir emzik olarak kullanıyordur. Buna 'dur' deme vakti gelmiş demektir. Eğer ki bebek memeyi bulup iki emmede hemen uykuya geçiyorsa bilin ki sizin işleviniz gerçekten de bir emzik olmak. Yapılacak şey belli emzik vermek. Bazı bebekler emziğe itiraz eder, bazen de anne vermek istemez. Eğer benim gibi emzik konusunda bir probleminiz yoksa verin gitsin. İlk bir kaç gün sizi oldukça zorlaması muhtemel. Bir haftaya yakın, Koray yarım saatte bir uyandı. Ben de inatla yanıma almadım ve emziği dayadım. En sonunda anladı ve emzik bağımlısı olmaya karar verdi. Sonuç= deliksiz minimum 5 saat uyku.

Ortam ve Giysiler

Bebeğin üzerindeki giysilerin rahatlığı, yatağın boyutları, odanın sıcaklığı uykuya geçmede önemli rol oynuyor. Türk anneleri bebeklerini 36 derecede yaşatmayı seviyor olsalar da doğrusu 20-21 dereceymiş. Bizde 19-20° oluyor, o ayrı. Yatak/beşik içinde çok fazla peluş oyuncak, yastık ve benzeri eşyaların olmamasına dikkat edin. Aynı zamanda aşırı giydirmeyin. Kışın iki kat body, iki çorap, bir uyku tulumu ve iki battaniye ile çocuğu uyutmaya kalkarsanız o gece size zehir olur. Çok giydirilmeye ve çok sıcakta uyumaya alışmış bir çocuk daha sık hasta olur. Gerçekten. İnanın bana ya da en iyisi doktorunuza sorun. Neyse, dediğim gibi oda sıcaklığı serine yakın olsun ve kat kat giydirmeyin. Koray nasıl giyiniyor? Biz pek öyle kat kat giyinmeyiz. Koray'ı yaz-kış çorapsız büyütüyorum, siz anlayın:)

Gündüz Uykuları

Gece kadar önemlidir. Sadece bebeğin gelişimi için değil, annenin ruh sağlığı açısından da değerlidir. Ancak gündüzleri çok uyuyan bir bebek gece uykusuna geçmekte zorlanabilir. Ya da gündüz iyice yorgun düşsün ki gece deliksiz uyusun mantığına uyarak gündüz uykularını atlatmaya çalışan bir anne bebeğinin her zamankinden daha zor akşam uykusuna geçtiğine şahit olur. Zaten işi gücü bebeğini izlemek ve ihtiyaçlarını anlamak olan anne, gün içinde bebeğinin enerjisinin düştüğünü anladığında uyutmalıdır. Ancak bu uykunun da akşam saatine çok yakın olmamasına dikkat edilmelidir.

Aşırı Yorgun Bebek = Mutsuz Bebek

Çok yorgun, çok uykusuz, fazla uyarılmış bir bebek huysuz ve mutsuz olur. Uykuya da bir o kadar zor geçer. Bu da yetmezmiş gibi gece boyunca da sık sık sebepsizce uyanır. Huzursuzdur. Biz yetişkinler de öyle değil miyiz? Ben, çok yorgun olduğumda her zamankinden zor uykuya geçerim. Bedenimdeki bitkinlik yüzünden gevşeyemem ve kendimi uykuya bırakamam. Çocuklarımız da bizden pek farklı değiller. Gün içerisinde yeteri kadar uyumuş ve akşam uykusu öncesinde de daha sakin aktivitelerde bulunmuş bebek çabucak uykuya geçmek için yeteri kadar yorgun olacaktır.

Uyuyan Çocuk Uyandırılmaz

'Uyku da besindir' diyorlardı bana. Yenidoğan bebeğin kilosu çok düşükse ve yaşıtlarına göre çok daha hızlı kilo alması gerekiyorsa uykudan uyandırılıp emzirilebiliyor ama normal şartlarda uyuyan bebek/çocuk uyandırılmaz. Gece bez de değiştirilmez. Kaka haricinde veya bebeğin yeniden uykuya dalmasını engellemediği takdirde gerek yok buna. Teknoloji harkası hazır bezler bu rahatsızlığı giderecek şekilde üretilmiş.

Yukarıda sıraladıklarım 2.5 yıllık tecrübelerim ve okuduklarım sonucunda oluşturduğum notlarım. Uykuya bakış açınız ve yönteminiz ne olursa olsun bu noktaların önemli olduğunu düşünüyorum.

Irem Erdilek

www.slingomom.com